Ииршишнивп ■l/fl w eb-dizflyn ■



Download 9,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/110
Sana24.01.2022
Hajmi9,72 Mb.
#407171
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   110
Bog'liq
Kompyuter grafikasi va web-dizayn.Мамаражабов М

Ikki  tur spektr: 
a)  asosiy  bitta  tashkil  etuvchi; 
b)  bir  xil  intensivlikdagi  ikki  tashkil  etuvchi.
1.  3-a  rasmda  tasvirlangan  spektr  nurlanish  och  yashil  rangda 
ekanligi  haqida  gapirish  iinkonini  beradi.  C hunki  u n d a  oq  fon 
ustida bitta  spektral  chiziq yaqqol  ajraladi.  (b)  Variantdagi  spektrga 
qanday  rang  (rang  toni)  m os  keladi?  Bu  yerda  spcktrdagi  asosiy 
tashkil  etuvchini  ajratish  m um kin  emas,  chunki  unda  bir  xil  inten­
sivlikdagi  qizil va yashil chiziqlar mavjuddir.  Ranglarning qo'shilishi 
qonuniga  k o ‘ra,  bu  ranglarning  q o ‘shilishi  sariq  n u rn in g   nozik 
turini  berishi  m um kin.  A m m o   spektrdagi  m o n o x ro m a tik   sariq 
rangga  mos  keluvchi  chiziq  yo‘q.  Shuning  uchun  rangning  toni 
deganda  aralashma  rangiga  to kg ‘ri  keluvchi  m onoxrom atik  nurning 
rangi  tushuniladi.  Shuningdck,  qay  tarzda  «to‘g ‘ri  kelishi»  ham  
aniqlanishni  talab  etadi.
Rang  va  uni  o klchash  bilan  shug‘ullanadigan  fan 
kolorimetriya
Si-* 

»
deb ataladi.  U  inson to m onidan  nurni  rang sifatida  idrok etilishining 
um um iy  qonuniyatlarini  bayon  etadi.  K olorim etriyaning  asosiy 
qonunlaridan  biri  ranglarning  tuzilishi  qonunlaridir.  Bu  qonunlar 
e n g to 'la ro q  holda  1853-yilda  nem is matematigi  G e rm a n  G rosem an 
to m onidan  ifoda  etilgandir:
1. 
Rang  uch  o ‘lcham lidir  —  uni  ifodalash  u ch u n   uch  tashkil 
etuvchi  kerak b o ‘ladi.  G arch i  uch  rangdan  iborat  bir-biriga  chiziqli 
b o g iiq  b o ‘lmagan ikkilanmagan miqdordagi to'plam lar mavjud bo ‘l- 
sa-da,  har qanday to crt  rang bir-birlari  bilan  chiziqli  bog‘langandir.
Boshqacha  aytganda,  berilgan  har  qanday  rang  u ch u n   rang­
larning  chiziqli  bog‘liqligini  aks  ettiruvchi  quyidagi  k o ‘rinishdagi 
rang  to ‘plam ini  yozish  m um kin:
21


Ц  =К{  Рх  +  К2  Р2  +  к
  л ,
B u n d a  
Pv  Р2,  Р.  —
  b a ’zi  asosiy,  c h iz iq li  b o g ‘la n m a g a n  
ranglar, 
Kv  K2
  va 
Къ
  koeffitsientlar  m os  ravishda  q o ‘shiluvchi 
ra n g la r  m iq d o rin i  k o ‘rsatadi. 
Pv
  Д ,   P ,  ra n g la rn in g   ch iziq li 
b o g ‘liq  em asligi  ularning  hech  biri  qolgan  ikkitasining  tashqi 
su m m asi  (chiziqli  kom binatsiyasi)  bilan  ifodalanishi  m u m k in  
em asligini  bildiradi.
Birinchi  qonunni  yanada  kechroq,  ya’ni  ranglarning  uch  o ‘l- 
chamliligi  m a ’nosida  ham  talqin  etish  mum kin.  Rangni  ifoda  etish 
u c h u n   boshqa  ranglarning  aralashmasi  q o ‘llanilishi  shart  emas. 
B oshqa  k a tta lik la rd a   h a m   foydalanish  m u m k in   —  a m m o   bu 
kattaliklar  uchta  b o lish i  shart.
2.  Agar  uch  xil  rang tashkil  etuvchilardan  biri  uzluksiz o ‘zgarsa, 
ayni  paytda  qolgan  ikki tashkil  etuvchilar o'zgarm ay qolsa,  aralash- 
m aning  rangi  ham   uzluksiz  o'zgaradi.
3.  Aralashmaning  rangi  faqat  aralashuvchi  qismlarning  rangi- 
gagina  bog‘liq  va  ularning  spektral  tarkibiga  bog‘liq  emas.
Agar  bir xil  rang  (shuningdek,  aralashuvchi  qismlar  rangi)  turli 
xil  usullar bilan  olinishi  m um kin  ekanligi  e ’tiborga  olinsa,  uchinchi 
q o n unning  m a ’nosi  tushunarliroq  bo‘ladi.  M asalan,  q o ‘shiluvchi 
qismlar  ham   o ‘z  navbatida  boshqa  qismlarning  qo^hilishi  tufayli 
olinishi  mum kin.

Download 9,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   110




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish