Ииршишнивп ■l/fl w eb-dizflyn ■

Uy sahifasi (Домашняя страница)
tushunchasining bir nechta 
ko‘rinishi mavjud:
1. Alohida shaxsga tegish/i web-sayt.
Bu saytda shaxs haqidagi 
bir necha mavzudagi m a ’lum otlar, m atnlar, fotojam lanm alar 
berilishi mum kin. O datda, bunday saytlarga turli sohalarning 
(masalan, fan-texnika, madaniyat, sport va boshqa sohalarda) 
mashhur kishilari ega bo‘ladi.
2. 
Brauzerda birinchi yuklanadigan web-sahifa.
Saytdan foyda- 
lanish undan boshlanadi. Odatda, foydalanuvchi o ‘zining qayerda 
ekanligi va saytning boshqa sahifalarida nimalarni ko‘rishi mum- 
kinligi haqida uy sahifasidan m a’lumot oladi. Brauzer tomonidan 
dastur yuklangandan so‘ng term inalda paydo b o ia d ig a n web- 
sahifaning, portalning, majmuaning birinchi sahifasi hisoblanadi. 
Odatda, prezentatsiya va navigatsiya bo'yicha ham asosiy ish 
bajaradi.
Prezentatsion sayt —
nomidan ko‘rinib turibdiki, sayt firma 
(xizmatlar) mahsulotlar haqidagi m a’lumotlarni taqdim qiladi. 
M a’lum sondagi sahifalarni o ‘zida birlashtirib, kamdan-kam holatda 
yangilanadi. Saytning asosiy vazifasi — taqdim qilinayotgan xizmatlar 
va uning afzalliklarini tashrif buyuruvchilargacha vizual jihozlash 
yordamida maksimal tezlik va samara bilan yetkazib bera olishdan 
iborat. Bunday loyihalar tartib qoidalar b o ‘yicha aniq, noyob 
dizayn, grafikli jihozlanish matnli ma'lumotlar oldida ustunlik qiladi. 
Kamdan-kam ishlatiladigan flash-animatsiyalar yoki sayt to‘laligicha 
Flashda tayyorlangan b o ‘lishi mumkin.
Misol sifatida h t t p : / /www.lovalstudios.com va h ttp ://w w w . 
d e s ig n c h a p e l.c o m s a y tla rid a k e ltirilg a n s a h if a la rn i ay tish
m um kin.
Korporativ saytlar
— tashkilotning (firmalar, korporatsiyalar) 
internet tarmog'idagi vakolatxonasi hisoblanadi va binobarin, bun-

---

day loyihalarda eng asosiy talab m a’lumotning ya’ni grafika voki 
matnning jihozlanishiga qaratiladi.
Informaision resurslar —
bu elektron kutubxonalar va gazetalar. 
Bunday tipdagi saytlarda m a’lumotlar bir sutkada bir necha marta 
yangilanadi. M aiu m o tlarn in g hajmi juda ham katta va bunday 
saytlarni ishlab chiqishda shuni ta ’kidlash kerakki, tashrif buyu- 
ruvchi saytni tomosha qilish uchun emas — ular mazmuni uchun 
kelishadi. Yangiliklar nashri (misol uchun — http://www.cnews.ru) 
yoki http://sight.nmi.ru singari rasmlar galereyasida, loyihaning 
bosh maqsadi — yuqori tezlikda m a ’lumotni tashrif buyuruvchiga 
taqdim qilish yoki bu m a'lum otni qidirish imkoniyatini ta ’minlash. 
Har qanday grafikli bezaklar sahifaning hajmini ya’ni sahifaning 
yuklanish vaqtini oshirib yuboradi. Shuning uchun mumkin qadar 
bunday loyihalarda dizayn matnli koi'inishda ishlab chiqiladi. 
Kartinkalar, fotografiyalar, grafiklar, sxemalar illustratsiyalar 
hisoblanadi.
Elektron tijorat —
axborot texnologiyalariga asoslangan biznes 
hisoblanadi. Elektron tijorat (ingliz tilidan 
e-commerce)
— inter­
netda o ‘zining sayti va virtual magazini, shuningdek o ‘zining (firma 
yoki kompaniyaning) boshqaruv tizimi mavjudligi bilan asoslanadi. 
Elektron tijoratga quyidagilar kiradi:
— elektron m a iu m o t almashish (Electronic Data Interchange, 
ED I);
— elektron jam g‘arma ko‘chirish (Electronic Funds Transfer, 
EFS);
— elektron savdo (e-trade);
— elektron karmon (e-cash);
— elektron marketing (e-marketing);
— elektron banking (e-banking);
— elektron sug‘urta xizmatlari (e-insurance).
4.2. Web-dizaynda qoilaniladigan dasturiy vositalar
Bugungi kunning talablaridan kelib chiqib toiaqonli web-saytlar 
yaratishda bir qancha turdagi dasturiy vositalardan foydalaniladi. 
Chunki to ia q o n li web-saytni shakllantirish uch u n uning turli 
formatdagi informatsion obyektlariga turli muharrirlar yordamida

---

ishlov beriladi. Masalan, saytga tegishli turli formatdagi tasvirlar 
(rasmlar) grafik muharrirlar yordamida yaratiladi va ularga ishlov 
beriladi.
Shu kabi to ia q o n li web-saytlar yaratishga xizmat qiluvchi 
d astu riy v o sita la rn i t o ‘rtta k a tta g u ru h g a ajra tish m u m k in
(4.1-rasm) [40, 41, 42].