Ииршишнивп ■l/fl w eb-dizflyn ■

To‘g ‘ri chiziqli segmentlar tuzish
T o ‘g*ri chiziq yaratish uchun 
Bez'e 
uskunasi qo‘l keladi. Buning 
uchun kursorni boshlang‘ich nuqtaga olib kelish va «sichqon- 
cha»ning chap tugmasini bosish kerak. Tugma bosilgan joyda 
segmentning boshlang‘ich tayanch nuqtasini ifodalovchi qora nuqta 
paydo bo'ladi. U keyingi nuqta yaratilgunga qadar faol bo‘lib turadi. 
So‘ng kursorni keyingi nuqta joylashadigan yangi joyga olib o ‘tish 
kerak. Ikki nuqta to'g‘ri chiziq bilan tutashadi.
Tayanch nuqtalarning turlari
Bir necha segmentlarning tutashishida tayanch nuqtalari 
Corel 
DRAW dasturida uch tipli bo‘lishi mumkin:
1. 
Ikki egri chiziqni «bukilishda» tutashtiruvchi tayanch nuqtasi 
burchak tayanch nuqtasi
deyiladi. Bunday tayanch nuqtasida 
boshqaruvchi chiziqlar ham yo‘nalishi, ham uzunligi b o ‘yicha 
mustaqildir.
85
1

---

2. Ikki egri chiziqni sinishsiz tutashtiruvchi tayanch nuqtasi 
silliq tayanch nuqtasi
deyiladi. B unday ta y a n c h n u q ta lard a
boshqaaivchi chiziqlar bir-biridan faqat o ‘lchami bilangina mustaqil, 
yo‘nalishi bo‘yicha esa umumiy tutashuvchi to ‘g‘ri chiziqni tashkil 
qiladi. Boshqaruvchi chiziqlardan birining o'rin almashishi ikkin- 
chisining ham o ‘rin almashishiga olib keladi.
3. Sinishsiz va bir xil qiyalik bilan tutashgan tayanch nuqtasi 
simmetrik tayanch nuqtasi deyiladi. Bunday tayanch nuqtalarda 
boshqaruvchi chiziqlar bir-biriga yo‘nalishi bilan bog‘liq bo‘Iadi.
Savol va topshiriqlar
1. Egri chiziqlar guruhi uskunalari panelida qanday uskunalar bor?
2. Dasturda ko'pburchaklar qanday yaratiladi?
3. Koordinata qogbzli uskunasi (Graph Paper)ning imkoniyatlari qanday?
4. Chizish uskunalari qanday chiziqlar chizish uchun mo'ljallangan?
3.7. Corel DRAW dasturida ranglar bilan ishlash.
Imitatsiya uskunasi (Artistic Media)
Im itatsiya 
uskunasi nuqtali grafika d astu rlarid a k o 'p ro q
ishlatiladi. Shunga qaramay vektorli dastur ham bu uskunani taqdim 
etadi.
Bu uskuna Peroda chizish o ‘rnini, shu bilan birga bezakli shtamp 
0
‘rnini ham bosadi. Bu uskunaning ajoyibligi shundaki, u asosiy 
konturni chizadi, bu kontur b o ‘ylab turli obyektlar joylashib, 
manzarali va grafik effektlarni beradi.
N am una rejimida shunday obyektlarni yaratish mumkinki, 
b u n d a bu obyektlar tayyor nam unalarga qarab o ‘z shaklini 
o ‘zgartiradi. Bu rejimda shaklli chiziqlarni ishlatish mumkin.
M o‘yqalam 
rejimi (Brush) — bu rejimda murakkab tuzilishga 
ega bo‘lgan bezakli shakllarni yaratish mumkin.
Purkagich 
rejimi (Object Sprayer) — kontur trayektoriyalari 
bo‘ylab turli grafik obyektlarni joylashtiradi. Bu rejim murakkab 
ramkalar, bezakli qatorlarni yaratish uchun m o ‘ljallangan.
Kalligrafiya 
rejimi (Calligraphis) — bu rejimda qalin pero yoki 
enli m o'yqalam egri chiziqlarini chizish mumkin.
Rgessure 
rejimi — bu rejimda shunday chiziqlarni chizish 
mumkinki, bu chiziqlarni klaviatura orqali boshqarish mumkin.
Ш
86

---

Bu rejim tanlansa, quyidagi parametrlarga ega boiam iz: tekislash 
m aydoni (F re e h a n d S m o o th in g ) asosiy ch iziq n i 0 d a n 100 
diapazonigacha tekislash imkoniyatini (rasmda 1 raqami bilan 
ko‘rsatilgan) beradi (3.5-rasm).
и i ® a 
£>, V ■
I
1 
2 
3 4 5
3.5-rasm.
Property Bar paneli.
O i c h a m m aydoni (Size) (2 raqam ) bezakli shtrixlarning 
o‘lchamini 1 dan 999 gacha foizlar hisobida o'zgartirish imkonini 
beradi.
Obvektlar ro'yxati maydoni (3 raqam) — bu ro ‘yxatda turli 
formatdagi purkaladigan obyektlarning namunalari keltirilgan.
Save tugmachasi (4 raqam) m o ‘yqaJam rejimida ish yuritish 
bilan bir xil.
O'chirish tugmachasi (Delete) ro'yxatdagi xohiagan variant- 
lardan birini o'chiradi (5).
Purkash tartibi (Srau Order) obyektning kontur bo'ylab joyla­
shish ro‘yxatini taqdim etadi: tasodifan (Ramdom), ketma-ketli 
(Sequentially), yo‘nalish bo‘ylab (Bu Direction).
Obvektlar ro ‘yxatiga q o ‘shish tugmasi (Add to SprayList) 
obvektlar ro'yxatiga yangi elem entlarni qo'shish imkoniyatini 
beradi. Ulardan keyinchalik «Ijrochi» qatorini (play list) tashkil 
qilish mumkin.