Ii–qism. Microsoft Word, Microsoft Excel va Microsoft Access

Excelda mavjud bo‘lgan vaqt va kun formatlari

Format	Shablon	Misol
Kun	m/d/yy	10/1/98
Kun	d-mmm-yy	1-Окт-98
Kun	d-mmm	1-Окт
Kun	mmm-d	Окт-98
Vaqt	h:mm AM/PM	10:15 PM
Vaqt	h:mm:ss AM/PM	10:15:30 PM
Vaqt	h:mm	22:35
Vaqt	h:mm:ss	22:30:15
Vaqt	h:mm:ss.0	15:30.3
Aralash	m/d/yy h:mm	10/1/98 22:35

96

7. Izoh qo‘yish

Boshqa foydalanuvchcilar bilan birga Excel varag‘i ustida ishlayotgan bo‘lsangiz, muhim axborotlarga e'tiborni qaratish maqsadida ayrim katakchalarni matn yoki ovozli izohlar bilan jihozlash foydali. Katakchaga chiquvchi izoh qo‘yish uchun Вставка / Примечание (Insert / Note) buyrug‘i bajariladi. Sizning nomingiz bilan yonib o‘chib turuvchi kursor joylashgan qisqacha izoh kiritish mumkin bo‘lgan vaqtinchalik oyna ochiladi (1.7-rasm).
II.1.7-rasm. Hujjatga izoh qo‘yish
Kiritish tugallangandan so‘ng kiritilgan ma’lumotlarni tasdiqlash uchun boshqa katakchada sichqoncha tugmasi bosiladi.

Izoh bilan jihozlangan katakchani o‘ng yuqori burchakda joylashgan kichik qizil nuqtadan ajratish mumkin (II.1.8-rasm).
II.1.8-rasm. Izoh qo‘yilgan katakcha
Ish vaqtida izohni chiqarish uchun katakchaga sichqoncha ko‘rsatkichini olib borib, bir oz ushlab turish kifoya.
Izoh – shunchaki tushuntirish bo‘lib, qiymatlar bilan parallel yuzaga keladi va katakchadagi ma’lumotni almashtirmaydi.

Izohni
o‘chirish uchun katakcha ajratiladi va
Правка
/ Очистить /

Примечания (Edit / Clear / Comments) buyrug‘i bajariladi.

97

8. Formulalar kiritish

Varaqda qandaydir hisoblashlarni bajarish uchun masalani yechish va kalkulatorda hisoblash mumkin. Bundan yaxshi yondoshuv ham mavjud: katakchaga keyinchalik bunday hisoblashlarni bajarish uchun har doim tayyor bo‘lgan formulani kiritish mumkin. Mavjudlari bo‘yicha yangi qiymatni hisoblovchi ifoda formula deyiladi. Formula tarkibiga sonlar, funksiya deb ataluvchi matematik operatorlar kiradi. Excelning kuchli tomonlaridan biri kuchli va ishlatish uchun qulay funksiyalar jamlanmasining mavjudligidir. Funksiyani kiritish bu imkoniyatlarni ochilishning kaliti hisoblanadi.

Excel barcha formulalari (=) belgisi bilan boshlanadi. Tenglik belgisi matematik amalning boshlanish belgisi hisoblanadi. U Excelga o‘zidan keyingi ifodani formula ko‘rinishida saqlash zarurligini ko‘rsatadi. Masalan, uch sonni qo‘shish formulasi quyidagicha ko‘rinishda bo‘ladi:
=10+20+30
Excel formulalarni ichki formatda saqlaydi, formula kiritilgan katakchalarga hisoblash natijalarini joylashtiradi. Formulalarda standart arifmetik operatorlar (amallar) qo‘shish (+), ayirish (-), ko‘paytirish (*), bo‘lish (/), darajaga ko‘tarish (^) va bir qator maxsus amallar qo‘llaniladi. Agar formula kiritilgandan so‘ng, Ошибка в формуле (Error in Formula) ma’lumoti chiqarilsa, noto‘g‘ri operator qo‘llanilgan yoki formula noto‘g‘ri kiritilgan bo‘ladi. Bunday hollarda katakchadagi formula qayta kiritiladi, yoki F₂ klavishi bosilib, ko‘rsatkich xatolikka olib kelinadi va tahrirlanadi.
Izoh. Agar formula tenglik belgisidan boshlanmasa Excel uni
matnli ma’lumot deb qaraydi va hisoblash bajarilmaydi. Bunday
xatoliklarda katakchani tahrirlashga o‘tish uchun F₂, so‘ngra kursorni

Home
formula boshiga qo‘yish uchun klavishlari bosiladi. Tenglik (=)

Enter
belgisi kiritilib, klavishi bosiladi.