Iii. Xulosa IV. Foydalanilgan adabiyotlar

Demografii vaziyat. Aholi soni 1438 ming kishi, u 1989 yilga nisbatan (1136 ming) deyarli 1,3 martaga yoki 300 ming kishiga ko’paygan. Tug’ilish bu erda xar ming aholiga 20 kishi, o’lim ko’rsatkichi 4,6 kishiga to’g’ri keladi. Demak, tabiiy ko’payish 15,0—15,5 promille, yoki 1,5 foizga barobar.Tug’ilish koeffitsienta faqat Buxoro shaxrida pastroq (13,1 promille), qishloq tumanlari doirasida esa u katta farq qilmaydi (20 — 24 promille). Aholi migratsiyasi shaxar va qishloq joylarida manfiy natijaga ega. Masalan, 1997 yilda migratsiya qoldig’i shaxarlarda minus 2,0 ming, 1998 yilda esa 1,9 ming kishiga teng bo’lgan, qishloqlarda mazkur ko’rsatkich 800 —900 kishini (minus) tashkil qiladi.
Aholi viloyat hududida nixoyatda notekis joylashgan. O’rtacha zichlik 1km² maydonga 36 kishiga teng holda u bevosita Buxoro-Qorako’l voxasida ancha yuqori ko’rsatkichga ega. Viloyatning katta cho’l qismida esa aholi zichligi juda past. Tumanlar doirasida ushbu ko’rsatkich Peshquda 10 kishiga etmasa, u Vobkentda 350 kishini tashkil qiladi.
Viloyatda 11 shaxar va 2 shaxarcha mavjud bo’lib, ularda jami aholining 30,8 foizi yashaydi. Buxoro (Buxoroi Sharif) aholi soniga ko’ra Respublikamizda Toshkent, Naman­gan, Samaqand va Andijondan so’ng beshinchi o’rinda turadi; bu erda 240 ming kishidan ziyodroq aholi istiqomat qiladi.
Buxoro viloyatining ikkinchi shaxri Kogon (53 ming kishi), undan keyingi pog’onani esa ko’xna G’ijduvon egallaydi. Qolgan shaxarlarda aholi soni 20 ming kishidan kamroq. Viloyat shaxarchalar soni bo’yicha O’zbekistonda eng oxirgi o’rinda-bu erda atigi Zafarobod va Jondor shaxarchalari mavjud bo’lib, ularning xar birida 6-8 ming kishidan aholi yashaydi, holos.
Mehnat resurslari 752 ming kishi, shundan 600 ming kishiga yaqini xo’jalikning turli shakllarida band. Boshqa hududlarga o’xshash bu erda ham ishchi kuchidan samarali foydalanish muammosi mavjud., Birgina 2000 yilda qishloq xo’jaligidan 7,5 ming ortiqcha ishchi kuchi bo’shagan. Xuddi shu yili viloyatda 19 mingdan ko’proq ish o’rinlari yaratilgan bo’lib, ularning asosiy qismi qishloq joylariga to’g’ri keladi. Agar xar bir ish o’rniga taxminan 115 ming so’mdan xarajat qilingan bo’lsa, jami ish o’rinlarini yaratish uchun 1 yilda 220 mln. so’m atrofida pul sarflangan joriy narxda.