Iii международная научно-практическая конференция

ТУҒАДИГАН ЁШДАГИ АЁЛЛАРНИНГ САЛОМАТЛИГИНИ ТАХЛИЛ 
ҚИЛИШДА, АЁЛЛАР ЖИНСИЙ АЪЗОЛАРИ КИСТАЛАРИНИНГ 
ЭТИОЛОГИЯСИ ВА СТАТИСТИКАСИНИ АХАМИЯТИ 
Умаров Б.А., Абдуқодиров Х.Ж. 
Тошкент Давлат стаматология институти 
Киста юнонча 
κύστις
сўзидан олинган бўлиб пуфак деган маънони 
англатади. У ёпиқ пуфаксимон 
(халтасимон)
кўринишда бўлиб, ўзининг девори 
ва массасидан иборат. Кисталар барча тана аъзоларида ҳосил бўлиши мумкин, 
лекин аксарият ҳолларда тери ва тухумдонларда учрайди. Ўтказилган 
тадқиқотлар шуни кўрсатдики, 2016-2019 йиллар 
(2016 й. – 140 нафар; 2017 й. 
– 192 нафар; 2018 й. - 194нафар; 2019 й. - 243 нафар.)
ичида Тошкент 
шаҳридаги 9-сонли Туғриқ комплексида 769 та аёлларда тухумдон кистаси 
аниқланган, бу кўрсаткичлар йил давомида аёллар ўртасида кисталарнинг ўсиш 
даражачсини кўрсатади. Кисталарнинг пайдо бўлишига қуйидаги омиллар 
сабаб бўлиши мумкин: инфекциялар, ўсмалар, сурункали яллиғланишлар, 
генетик 
(ирсий)
ҳолатлар, эмбриогенез ва органогенез жараёнларнинг 
нуқсонлари ва бошқлар. 
Кистанинг энг кўп тарқалган безарар ўсмаси 
(даволаб бўладиган)
барча 
аъзо ва тўқималарда ҳосил бўлиши мумкин. Шу жумладан жинсий аъзоларда 
ҳам учираши кузатилган. Аёллар жинсий аъзоларидаги кисталар ўз навбатида 2 
га бўлинади: 
1. Ташқи жинсий аъзолар кистаси;
2. Ички жинсий аъзолар кистаси. 

---

III Международная научно-практическая конференция
 
141 
III International Scientific and Practical Conference 
Ташқи жинсий аъзолар кистаси.
 
Катта лабларда тери ва ёғ безларининг 
беркилиб қолишида намоён бўлади. Натижада парауретрал безларда киста 
пайдо бўлади ва ташқи сийдик чиқариш канали атрофида юзага келади. 
Кўпинча ташқи жинсий аъзолар кистасидан бартоли бези кистаси учрайди. 
Бартоли бези кистаси без чиқариш найи торайиши ёки беркилиб қолиши 
натижасида юзага келади, шунингдек, кўпчилик ҳолларда яллиғланиш асорати 
сифатида намоён бўлади. Киста атрофидаги тўқималарга инфексия тушиши 
натижасида йиринглаш ҳолати ва қин дарвозасидаги катта безлар абсесси юзага 
келиши мумкин. 
Ички жинсий аъзолар кистаси.