Iii-kurs V- semestr

SIYDIK CHIQARISH KANALI. Siydik chiqarish kanalining tashqi teshigi klitordan 3-4 sm orqada bo’lib, yumaloq , ba’zan yoriq yulduz, ba’zan yarim oy shaklidadir .uretraning bo’yi ayollarda 3-4 sm, eni o’zgaruvchan , kanali oson cho’ziladi. Uretraning ichkari tamonidagi uchida qovuq yaqinida ichki sfinktor, uretraning tashqi teshigi atrofida tashqi sfinktori bor.
QIZLIK PARDASI. Qo’shuvchi to’qimadan tuzilgan bo’lib, iffat qizlarda qin og’zini to’sib turadi.Qizlik pardasida teshik bo’ladi, bu teshikning shakli va joylashuvi har xil, goho yahlit teshiksiz bo’ladi. Birinchi jinsiy aloqada qizlik pardasi yirtiladi, ayni vaqtda yorilgan tomirlardan qon oqadi.Qizlik pardasidan geminal so’rg’ichlar qoladi.Qizlik pardasining shakli va jinsiy hayot hamda tug’ruq munosabati bilan o’zgarishi sud meditsinasi praktikasida katta ahamiyatga egadir.qizlik pardasi ba’zan shu qadar cho’ziluvchan bo’ladiki , jinsiy aloqada yirtilmasligi mumkin.
ICHKI JINSIY A’ZOLAR
Ichki jinsiy a’zolarga qin , bachadon, bachadon naylari va tuhumdonlar kiradi.
QIN. (vagina colpos) –kichik chanoqning o’rtasida yotgan naysimon muskulli organdir.Qin qizlik pardasidan boshlanib , bachadon bo’yni yopishadigan joyda tugaydi.Qinning bo’yi va eni ancha o’zgaruvchan bo’ladi.Qinning oldingi devori o’rta hisobda 7-8 sm , orqa devori 2-3 sm uzunroq,eni o’zgaruvchan,2-3 sm bo’ladi, shu bilan birga pastki bo’limi torroq, yuqori bo’limi kengroq . Qin bo’shlig’iga yuqoridan bachadon bo’ynining qindagi qismi turtib chiqib turadi.Bachadon bo’ynining qindagi qismi atrofida gumbazsimon chuqurchalar hosil qiladi, ular qin gumbazlari deb ataladi.Qin gumbazlari to’rtta oldingi, orqadagi, o’ng va chap tamondagi gumbazlar. Orqadagi gumbaz oldingidan chuqurroq, jinsiy aloqada sperma orqa gumbazga yig’iladi,urug’li suyuqlik shu gumbazdan bachadon bo’yninig tashqi teshigiga , so’ngra bachadon bo’shlig’iga kiradi.Qin shilliq pardasida bezlar yo’q. Qin sekreti oqimtir,o’ziga hos hidli, ozgina bo’lsa ham, qin shilliq pardasining namlanishiga kifoya qiladi. Sog’lom ayol qin chiqindilarini sezmaydi.Mikroflora xarakteriga qarab qin tozaligi to’rt darajaga bo’linadi .
Tozalikning birinchi darajasi.Qin batsillalari va epiteliy hujayralari bor. Ryaksiya kislotali.
Tozalikning ikkinchi darajasi.Qin batsillalari kamroq,ko’p epiteliy hujayralari, ryaksiya kislotali. Tozalikning birinchi va ikkinchi darajalari normal hisoblanadi.
Tozalikning uchinchi darajasi.qin batsillalari kam,bakteriyalarning boshqa turlari ko’proq, bir talay leykositlar topiladi, reaksiya sal-pal ishqoriy.
Tozalikning to’rtinchi darajasi. Qin batsillalari yo’q, pathogen mikroblar (trixomanadalar va hakazo) bilan leykositlar juda ko’p, ryaksiya ishqoriy.Tozalikning uchinchi va to’rtinchi darajasi odatda patologik prosesslarga yo’ldosh bo’ladi. Qinning asosiy funksiyasi jinsiy hayot kechirish va tug’ruq yo’llarini tashkil qilish.
BACHADON. (uterus) shilliq muskulli toq kovak organ bo’lib , shaklan oldindan orqaga qarab sal-pal yassilangan nokka o’xshaydi. Bachadon kichik chanoqda siydik qopi bilan to’g’ri ichak o’rtasida joylashgan. Bachadonning quyidagi bo’limlari bor; 1. Tanasi (corpus) , 2. Tubi, 3. Bo’yni(cervix) . bachadon uzunligi 6 -7.5 sm,, shundan 2.5-3 sm bachadon bo’yniga to’g’ri keladi. Tub sohasi kengligi 4-5.5 sm, devor qalinligi 1-2 sm ni tashkil qiladi. Bachadon tubi – bachadon nayining unga kirish sohasidan yuqoridagi qismidir.Bachadon tanasi uchburchak shaklida pastga qarab torayib boradi.Bachadon bo’yni tananing davomi hisoblanadi.Bachadon tubining ikki tamonidan bachadon bo’shlig’iga ikkita bachadon naylari ochiladi.Bachadon tanasi va bo’yni o’rtasida bachadon bo’g’izi joylashib, homiladorlik davrida pastki segment shakllanadi.Bachadon devori asosiy uchta qavatdan iborat. Tashqi qavat seroz – perimetriy, o’rta qavat muskul – miometriy, ichki shilliq qavat endometriy. Bachadonning asosiy funksiyasi xomilani asrash ,rivojlantirish va tug’ish.