3. Turmush qurishdan avvlgi tarbiya. 1) Turmush qurish haqida tushuncha.
Turmush qurish-bu erkak va ayolning birgalikdagi hayoti bo’lib, yaqin munosabatlarda bo’lish, tug’ilgan oilasidan ruhan erkin bo’lish, inson avtonomlikka eritib ,------------etilishi jarayoniga keladi.
2) Turmush qurishga oid qonunlar . O’zbekiston Respublikasi konstetutsiyasi 3 bo’lim.14 bob 63-66 moddalar.
O’zbekiston Respublikasi oila kodeksi 2 bo’lim 3 bob 13-17 moddalar.O’zbekiston Respublikasi oila kodeksi 13 moddasi Davlat ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Diniy tomondan pichoq o’qitish, xuquqiy axamiyat kasb etmaydi.
14 modda: turmush qurish ixtiyoriy bo’ladi.Turmush qurish uchun bo’lajak rafiqalar o’z xaqliklarini erkin xolda bildirishlari kerak.
15 modda: turmush qurish yoshi erkaklar uchun 18 yosh, ayollar uchun 17 yosh deb belgilangan.
Ba'zibir xolatlarda tuman xokimi ruxsati bilan oila qurayotgan yoshlarni iltimosiga ko’ra turmush qurish yoshi bir yilga ya'niy, erkaklar 17 yosh, ayollar 16 yoshda turmush qurishlariga ruxsat etiladi.
16 modda: turmush qurishga ruxsat berilmaydi.
Turmush qurayotgan biri boshqa odam bilan turmush qurgan bo’lsa. Turmush qurayotganlarning biri ruhiy layoqatsiz ( ruxiy kasal yoki aqlan zaif) bo’lsa, sud tomonidan ruxsat berilmaydi.
3) Turmush qurganlik tushunchasi
bu ayol va erkak o’rtasida qonuniy munosabatlar bo’lib, ularning nikoxi xuquqiy va ijtimoiy tomondan turmush qurganlar deb tan olinishiga sabab bo’ladi;
turmush qurganlar orasidagi jinsiy a'loqalar ijtimoiy jixatdan asoslangan.
Eri xotinlik munosabatlari birgalikdagi hayotdan quvonch keltirish bir-biriga yordam berishi bir-birini xurmat qilishi va bir-birini almashib bo’lmaydigan insonlar deb xisoblashlari kerak. Munosabatlar umuminsoniy va uzoq vaqt davom etish kerak.
eri xotinlar o’rtasida xuquq va majburiyatlar mavjut (bolalarni tarbiyalash)
4) Turmush qurishdan avval salomatlikni muxofaza qilish .
a) Turmush qurish uchun mos bo’lgan yosh.
Erkak kishi to’liq 18 yoshga tўo’magunga qadar, ayol 17 yoshga tulmagunga qadar turmush qura olmaydilar. Yildan yilga ayollar orasida o’qimishlilar, ishlaydigan ayollar ko’paygani sababli turmush qurishi yoshi oshib bormoqda.
b) Homilador bo’lish va tug’ish uchun mos keladigan yosh.
- 25-35 yoshlarda tuqqanlar orasida bola o’limi ko’rsatgichi past bo’ladi. (JSST )
- 35 yoshdan kata bo’lib birinchi bor tug’ayotgan ayollar kech tug’adiganlar deyiladi.
........................
- maslaxat olib borish uchun asosiy 6 ta moment.
har bir mijozga individual yondashish.
Maslaxatli mijozga xushmomila bo’lib, uning talablariga moslashish kerak: Mijoz o’zini erkin xolda tutishi uchun, shart-sharoit yaratish muximdir. Mijozga berilayotgan savollarga javob olayotganda e'tiroz bildirmasdan oxirigacha tinglash zarur. Suxbat davomida mijozning shaxsiy hayoti va xarakatlariga aloqador bo’lgan kamentariy va baho berishdan saqlanish zarur.
Mijoz bilan ishonchli munosabatlarni yaratish.
Xar bir mijoz bir-biridan farqlanadi. Shuning uchun mijoz bilan suxbatlashib uning fikriga e'tibor berish va unga mos potxod topish kerak. Mijozning shaxsiy hususiyatlarini xisobga olgan xolda uning xolatini tushunish kerak. Maslaxatchi ishionchli maslaxatlarga erishganida suxbat davomida kerakli bo’lgan axborotni olish mumkin.
Mijozning individualligiga mos bo’lgan axborotni berish.
Mijozning suxbat davrida gapirganlariga qarab, maslahatni mijozning talablarini bilib oladi. Kontratseptiv usul haqida axborot berilayotganda mijozning hayot davrlarining qaysi bosqichida ekanligiga e'tibor berish kerak. Masalan, yaqinda turmush qurgan ayol, vaqtincha qomiladorlikdan saqlanmoqchi, yoki kattaroq yoshdagi ayol bachadon naylarini boylamoqchi, yoki turmush qurmaganyoshlar jinsiy yo’l bilan yuqadigan infeksiyalardan saqlanish usullarini bilib olmoqchi. Vaziyatni hisobga olgan holda, maslahatchi mijoz uchun tushunarli bo’lgan axborotni berishi kerak. Tushunarli axborot mijoz bilan maslaxatchi o’rtasidagi qarash va fikrlarni bir xil bo’lishiga olib keladi. Agar mijoz kerakli axborotni to’g’ri tushunngan bo’lsa. Demak olib borilgan maslaxat samarali hisoblanadi.
A. Homiladorlikdan qanday saqlanish mumkin
Qo’llaniladigan kontratseptiv usullarning muxim tomonlarini xisobga olish, saqlanish usullarini samaradorligini va homilador bo’lib qolish extimoli foizlarini bilish kerak.
B. Kontratseptiv usulning afzalliklari va kamchiliklarini tushuntirib berish.
S. Har bir kontratseptiv usul keltirib chiqarishi mumkin bo’lgan nojo’ya ta'siri kutilmagan belgilarni tushuntirish.
D. Usulni qullanishini aniq tshuntirish kerak.
Ye . Jinsiy infeksion kasalliklarni oldini olish haqida.
F. Keyingi maslaxatlarning zarurligi.
