Iii hayot faoliyati xavfsizligi 48 xulos a 54 Foydalanilgan adabiyotlar 55 kiri sh

N A Z A R I Y Q I S M


1.1 YUQORIDAN PURKASH BILAN BORUVCHI KISLOROD- KONVERTORLI JARAYON.
KONVERTOR KONSTRUKSIYASI
Konvertorning sig’imi keng doiralarda o’zgaradi. Bizning mamlakatimizda sig’imi 160 dan 400 t gacha bo’lgan konvertorlar ekspluatatsiya qilinadi. Zamonaviy konverter uskunasida silindr ko’rinishidagi o’rta qism, konsentrik (qisqa konus ko’rinishida) og’iz va sferik tublarni ajratish mumkin.
So’nggi yillardagi tajribalarga asoslanib, purkash normal holda kechayotganda metallning minimal sarfi eritmaning sokin holatiga nisbatan ishchi maydonda 5-7 martaga ortgani ma’lum. Shuning uchun DST ga ko’ra konvertorning solishtirma hajmi sig’imiga bog’liq bo’lmagan holda 0,8-1,0 m3 1t ni tashkil etishi shart. Ishchi maydonning to’la balandligi diametriga nisbatan 1,2-1,6 orqalig’ida bo’ladi.
Kislorodli konvertor vannasining hajmi va barcha asosiy parametrlari purkash intensivligini hisobga olgan holda sig’imi orqali aniqlanadi.
Zamonaviy konvertorlarda vanna chuqurligi 1,6-1,9 m, vanna yuzasining solishtirma maydoni 0,12-0,18 m2 1g ni tashkil etadi.

Kislorodli konvertor:
1—futerovkali tashqi qismi; 2 — kislorodli furma; 3 — ishchi maydon; 4—
tayanch tugunlari; 5 — burilish mexanizmi; 6— tayanch halqa


Konvertor ish maydoning profildagi ko’rinishi.
A- D1, D2, D3-asosiy o’lchovlar og’zi, silindrsimon qismi va pastki qismi diametrik nisbatlari; R-pastki qismining radiusi; hvk, hn k., hs, hv, va hsh yuqori va pastki konusning qismlari, silindrsimon qismi va tub qismining balandligi; N va N1 — maydonning umumiy uzunligi va balandligi); b mavjud bo ’lgan kislorod
konvertorlarining turlari Purkash intensivligi, furmadagi konus naychalar (soplolar) ning soni va bir soplo uchun kislorod sarfini hisoblashning nazariy tavsiyalari hozircha mavjud emas. Zamonaviy kislorod-konvertorli jarayon amaliyotida odatda purkash intensivligi
1= 3 + 5 m3 l(t • min) ni tashkil etadi.
Konvertorning korpusi yopiq tubli, payvand kostruksiyali materialdan tashkil topgan. Yopiq tubli bo’lishi bilan birga ajraluvchan (qo’yiladigan yoki olinadigan) ham bo’ladi. Ajraluvchan tubli konvertorlar oson ta’mirlanadi, chunki tub ajratilganda futerovka tezroq soviydi. Bundan tashqari ajraluvchan tubli (korpussiz) futerovkalar almashtirilishi mumkin. Konvertor korpusi mustahkam xalqalarga o’rnatiladi va mustahkamlanadi. Mustahkam tugunlar va mustahkam xalqalar metal va shlak tushishidan himoyalovchi korpus o’rnatilgan. Konvertor korpusining mustahkam halqaga o’rnatiladi va tirgaklar sistemasi yordamida amalga oshiriladi. Mustahkamlash sistemasida korpus va mustahkam halqa haroratining turli tebranish darajasi hisobga olinishi va ular harorat deformatsiyasiga taaluqli bo’lmasligi lozim. Konvertor uzatmasi bir necha elektrodvigatellar va burish mexanizmlardan (odatda bitta katta past tezlikli va bir nechta yuqori tezlikli reduktorlar) iborat sistemani o’z ichiga oladi. Konvertor konstruksiyasini ishlab chiqishda suyuq metallar bilan ishlovchi idishli uskunalarga qo’yiladiga asosiy talablar-ularning odatda turli egilishlardagi chidamliyligi, ya’ni dvigatellar ishida kamchiliklar kuzatilganda dastlabki holatga qayta olish xususiyati hisobga olinadi. Buning uchun esa, konvertorni har qanday burchakka burishdagi burilish holati ijobiy bo'lishi shart. Shu bilan bir vaqtda burilish holatini maksimal kamaytirishga urinish lozim, shundagina buruvchi uzatma dvigatellarining quvvati minimallashadi. Burilish holatlarini hisoblashda konvertor futerovkasining dolzarblik darajasi ham hisobga olinadi. 300-350 t sig’imli konvertor massasi komplekt moslamalar bilan birga 1200 t. konvertor korpusi yechiladigan qattiq og’iz va payvand letka (yoki —po’lat chiqaruvchi teshik”) ga ega.