|
Yetakchi g’ildiraklarning sxemasi:
tislıli toj. 2-o.virgi u atmami ye/oklovclıi o’qi, 3-gtıbcltak.
b)
Zanjir tasma bilan tishli g’ildarakning ilashish i
yaxlit va b) yig’ma xillari
1-yetakchi g‘‘iMirakm ing tishi, 2-zvenolarni birlashtiruvclıi barmoq: 3-yetnkchi g’ilJirak o Şutusining pı’ofili,’ 4-zveno‹lagi qirı’a.
Zanjir tasmalar a))•ig’ma, b)qtıj ma xillarL
1-clıeklovclıi kotıus: "-barmoq,‘ 3-x ttılka,’ 4-slıa;!ba. 5-zveııolar: 6-baslımak, 7-
holislt,’ S-vtvlta, 9-barmoq, JU-qo ’slıma zv’eno,‘ ll-clteklagıclı; 12-harmoqlar. ni-qiı•ra, b)-tisltlar (shporrıl
151
Tayanch g’ilJiraülar konstruksi asining sxemasi: a-d-bir gardishli,- e-h-içki gardishl‘r
E '!!J!•ak gardisltli, 2-gubchak,’ 3-g’ilJirak o’qi, 4,J-qfrrafi ’fldiraklar, 6-halqasimon ariqcha, 7-nıuStahkomlik qohirg’asi.
Yo‘naltiruvchi g‘ildirak va taranglovchi moslamalar
Polzunli taranglovchi moslamalar, T--tA
1-yo’naltinıvchi g’ildirak,’ 2-taranglovchi mo.slama,’ 3-prujina.
1,2
Krîvoshipli tararıglovchi mnslama, DT-7J.
1-krivoship, !-yo’naltiruvclsi g’ildirak,‘ 3-taratıplo vcJı/ moe/unu,‘ 4-prujim; 5-krot1shte) u.
Amortizats 'ali taranglov'chi moslama.
1-gizli osilindr; 2-tarcıt1glovchi moslama,- 3-richag,
Armirlangan repnali zanjir tasma.
yo’ııaltiruvchi g’ildirak va tav,anch g’ihJiraklnrning +o ’lı!. 2-: ezinalashtiı’ilgan
sevka, 3-şetakc.hi g ’iMiı’aL tishining teshik i,’ 4-metall simlaı›ıitı,q kesimii,
5-tuproq bilan ilashuvchi tishlar.
Yurish qismidagi nosozliklar va ularga texnik sizmat ko‘r- SatiSh. Bu qismda uchraydigan nosozliklar › a ularga ko‘rsatilayotgan texnik xizmat quvidagilardan iborat:
ishlashi dar omida shinalaming bosimi ı a holati o’zgaradi. Shunirıg uchun davriy ravishda shirıalaming bosimi va qotirilganligini nazorat qilib turish kerak;
g‘i1diraklar podshipniLlarini movlashi a rostlanishi nazoratda bO‘1ishi zarur;
davriy ravishda buruvchi richagning shkvom› asi holati tekshirib turilishi zarur:
rul richaglari va tortkilarning qotirilishi nazoratda bo‘lishi zarur;
ressora va amortizatorlar holati tekshirilib turishi terk Pnevmati L shinalaming texnik holati. a ı alo, lashqi Luzatuv orqali
belgilanadi. Ularda mexanik nosozliklar (teshilgan. yeyilgan, yirtilgarı. qavatlari buzilishlar) bo‘lmas1igi zarur. Shinalaming bosimi texnik tavsifnomasida ko rsatilgan kattalikda bo‘1ishi shart. Qattiq qoplamali yo‘ldayoki yumshoq tuproqda ishlatilishiga qarab, bosim o xgartirilgan hOlda ham belgilangan chegaradan chiqmaslik zarur.
Shinalari texnik tavsifnomasida ko’rsatılgan muddatlarda o’rin- larini almashtirib tuzilishi ham xavfsiz harakatni va shinani uzoq ishlashini ta’min1aydi.
1s4
Shinaning disklanda › orıqlamı pa› do bo‘1ib qolganligini kuzatib turısh maqsadga muvofıq. Shina j arim o q flaneslariga qotirliganda boltlaming qotirılishi bir xil bo’lishi shart va ularni dar riy ravislıda qotirib iurish kerak.
G’ildıraklami moj lanishi ham k uzatilıb tunlishi kerak.
Ressorlar va amortizatorlar doimo tozalanib turishı › a yiliga bîr marta moylanib turilishi maqsadga muvofıq
Zanjir tasmali traktorlarda. Bu traktorda, birinchi navbatda, harakatlantirgichni barcha detallarini tozalab turish. moylanadigan qisimlarini mo› lab. rostlab turish z.arur.
Tashqî nazorat pa ’tıda. tozalash ishlaridan tashqari, zanjir tasma salqiligi, bamıoqlarini y’eyilganligi, shplintlarinı joyidaligi, vetakchi vulduzcha va ı etaklanuı chi g‘ildiraklaming holatini nazoratdan o‘tka- zish zarur. Podshipniklami moj lanishi, tekshirilîshi keraL bo‘ladi. Ikki tomondagi zanjir tasmaning salqiligi bir xı1 bo‘1ishi kerak.
Nazorat uchun savollar
Zanjir tasmali traktor yurish qismining tuzilishi.
Zanjir tasmali traktorlardagi osmalaming turlari.
Yarim qattiq osmalaming afzalligi.
Balansirli osmalaming afzalligi.
Zanjir tasmali harakatlantirgichning tuzilishi.
4-§. Rul boshqarmasi
Rıı1 boshqarmasi haydoı chi tomonidan belgilangan yo‘na1ishni saqlash ıa uni o’zgartırish uchun xizmat qiladi. Ularga traktor va avtomobillar boshqarish tizimining ayrım mexanizm va qismlari klradi, ya’nî aniqroq aytadigan bo‘lsak, traktor va at ıomobillarning oldingi ko‘prigi. tTapetsiş asi, rul mexanizmi va rul uzatmasi kıradi.
Rul trapetsijası bir-biri bilan sharnirli bog’langan to‘rtta zvenodan iborat: oldingi ko‘prik, uzunligi rostlanuvchi ko'ndaIang tortqi va ikki tomondaga buruvchi richaglar.
Rul trapetsiyasining vazifasi ichki g’ildirakni k atta. tashqi g‘ildirıüni kichik burchakka og’dirib. tTaktor va as tomObilni burish markazi atrofida burilishini amalga oshirîshdir.
Rul uzatmasi boshqariluvchi g‘ildirak ş oki › arim ramalari belgi- langan yo“nalishga qo‘vib. to'e’ri chiziqli harakatni oki burilishni sirpanishlarsız amalga oshiradi.
RuI mexanizmi ha› dovchi tomonidan tanlangan o’nalishga ru1 chambaragining burilıshini ru1 uzatmasining harakatiga as’1antirib beradi.
Rul boshqarmasi mexanik va mexanik kuchaytirgichli xillariga bo'1inadi.
Mexanik rul boshqarmasi 6 kN va undan past klassdagi traktorlar- da yengil avtomobil va mikroavtobuslaming bir qismida qo‘l1anilgan. Boshqariluvchi g‘ildirak lamî boshqarish haş'dovchi kuchi yordamida amalga oshinladi.
Mexanik-kuchaytirgichli ru1 boshqarmasida boshqariluı chi g‘il- diraklarni burish kuchavtirgichlar yordamida amalga oshiriladi. Agar kuchai tirgichlar ishdan chiqsa, burish qo‘l kuchi şordamida amalga oshiriladi, lekin bu holda ancha qo‘1 kuchi sarf bo‘ladi.
Me oxûk kuchaştirgichli ru1 boshqarmalari 9 kN va v uqori kJass- dagi g‘i1diral‹1i traktorlarda. avtobus va vuk a› tomobillarida qo‘11a- nilgan.
Rul boshqarmasini loşihalash davrida ru1 chambaragiga qo’yi- ladigan kuch cheklanadi: pastkisi 30 N, yuqorisi 120 N. Bu chegara
‹y o‘lni sezish» uchun qabul qilinp•an.
Rul boshqarmasi ajratilgan va ajratilmagan xillariga bo‘linadi. Agar ru1 chaınbaragi ru1 mexanizmi bilan sharnirlar orqali bog‘1angan bo‘lsa, ajralgan ru1 boshqarmasi dej iladi 84-rasm.
Ajralgan rul boshqarmasi da ru1 chambaragi 12 chervya1‹1i 10 bilan kardan sharııirlar 13 orqali bog‘1angan. Bu holda rul chambaragining aylanish o‘qi. cheo¿ akni aylanish o‘qi bilan bir tekislikda j otmaydi. Bunday boshqarmani biroz konstruksiyasining murakkabligi hisobga olinmasa, ru1 chambaragi hak dot chining xohishi bilan. o’mini va holatini o‘zgartirish imkonini beradi. Hozirgi yengil avtomobillarda shu konstruksiş aning qo‘l1ani1ganligi (kuchaytirgich bilan) seziladi fGM va DEU kompani asi avtomobillarida)
Do'stlaringiz bilan baham: |
