Iii bab. Xirurgik nawqaslar kutim xirurgiyada medicinalıq etika hám deontologiya

4. 8. Nawqaslarning jeke gigiyenasiAwir nawqaslar awız bo'lig'ini kútimlash

Maqset: awir nawqaslar awız boslig'idagi karash, silekey, mikroorganizm hám tag’am qaldıqlarıdan tazalaw.

Kórsetpe: Nawqasdıń jataq rejimde ekenligi.

Zárúr buyımlar: Zárúr mug’darda paxta sharıklari; steril mralya sal'fetkalari; steril pinset hám shpatel'; ekew búyrek formasındag’ı ıdıs (lotok) - taza hám isletilingen sharıklar hám sal'fetkalar ushın; ash aqshıl qızg’ılt reń reńdegi kaliy permanganat eritpesi yamasa 2% li natriy bikarbonat yamasa 0, 9% li natriy xlor eritpesi (fiziologikalıq eritpe) yamasa 3% li vodorod perikis eritpesi; rezinalı balonchik yamasa awız boslig'ini juwıw ushın Jane shpritsi; glitseyerin yamasa vazelin moyi.

Orınlaw rejimi:

1. 
   Medicinalıq miyirbiyke qolını sabın menen yuvadi.
   
2. 
   Nawqasdıń bası funksional krovat yamasa kópshikler járdeminde biroz kóteriledi. Tós tarawıg’a súlgi qóyıladı, nawqas qolına búyrek formasındag’ı ıdıs (lotok) beriledi yamasa lotokni bólim bekasi onin' jaq astıg’a ustap turadı.
   
3. 
   Pinset menen paxtalı sharık alınadı, bunda pinsetning ótkir uchi paxtanıń ishinde ekenligine ishon payda etiw zárúr. Paxtalı sharık kaliy permanganat eritpesine namlanadi (yamasa basqa dezinfeksiyalovchi eritpege).
   
4. 
   Nawqasg’a og'zini ashıw buyuriladi.
   
5. 
   Shep qolg’a shpatel' alınadı, nawqas lunjini tortgan halda nawqasdıń tisleri sırtqı hám ishki ústleri, tislerdiń chaynov ústleri paxtalı sharıklar bir neshe ret almastırg’an halda (bunda infeksiya bir tishdan ekinshi tishga ótiwi aldı alınadı) artiladi.
   
6. 
   Emlew aqırıda nawqasg’a qaynatib iliqlashtirilgan suw yamasa kaliy permanganat eritpesi og'zini shayqaw ushın beriledi.
   
7. 
   Eger nawqas og'zini ózi yuva almasa, ol jag’dayda rezina balon yamasa Jane shpritsi menen nawqas og'zi chayiladi.
   

Manipulyatsiya tómendegi izbe-izlilikde ámelge asırıladı:

- nawqasdıń bası bo'g'ilib qalmawı ushın biroz kóterilgen jag’dayg’a keltiriledi;

- nawqas bası yon tárepke o'giriladi;

- nawqasdıń bettiń alması tarawıg’a súlgi qóyıladı, awız múyeshine bolsa búyreksimon ıdıs (lotok) jaylastırıladı;

- rezina balon yamasa Jane shpritsiga joqarıda keltirilgen qandayda bir dezinfeksiyalovchi eritpeler alınadı;

- nawqasg’a og'zini ashıw soraladı;

- rezina balon menen keri lunjining ishki maydanı juwıladı;

- nawqas bası basqa yon tárepke o'girilib, yamasa jataqning keri tárepine ótip onin' ekinshi lunji ishiki maydanı tap sol tártipte juwıladı.

8. Nawqasdıń tilinde karash anıqlansa, ol jag’dayda nawqasg’a tilin shıg’arıw talap etiledi. Shep qol menen nawqas tilin uchidan sal'fetkada uslanıp, oń qoldag’ı shpatel' menen tildegi karash tazalanadı. Sonnan keyin qısqısh menen paxta sharıg’ı alınıp antiseptik eritpege namlanadi hám nawqas tiline ishlov beriledi. Taza paxtalı sharık alınadı hám ol vazelin moyi yamasa glitseringa namlanib nawqas tili artiladi.

9. Eger nawqas erinleri yamasa awız múyeshlerinde terinń jarılıwları anıqlansa ol jag’dayda bul tarawlardı da glitserin yamasa vazelin moyiga shimdirilgan paxtalı sharık menen artilib shıg’ıladı.Esletpe. Awızdag’ı mikroflora bir antiseptikka moslashmasligi ushın hár sapar túr-túrli antiseptiklar menen qayta islew maqsetke muwapıq boladı. Joqarıda sanalgan antiseptiklardan tısqarı 1:5000 nisbatdagi furatsillin eritpesi, metalllı suwdan da paydalansa boladı. Jataq yamasa yarım jataqdagi nawqas tisleri azanda hám keshte tozalanishi, awız boslig'i bolsa hár awqatlanıwdan keyin yuvilishi shárt.