Ict glossary Final Book 2004 10 26. doc

SRAM

qisq.: Static RAM

Statik TXQ.

SSE

qisq.: Streaming SIMD Extensions

Oqimli SIMD kengaytmalar. Ko‘ptashuvchiga ishlov berish bo‘yicha SHK markaziy protsessorining imkoniyatlarini kengaytiruvchi Intel kompaniyasi texnologiyasi.

standart ingl.: standard rus.: стандарт

Tan olingan standart tashkiloti tomonidan tasdiqlangan yoki sanoat tomonidan de facto standart sifatida tan olingan format yoki tavsif. Standartlar dasturlashtirish tillari, operatsion tizimlar, ma’lumot formatlari, kommunikatsiya bayonnomalari va elektr interfeyslar uchun mavjud.

strimer ingl.: streamer rus.: стример

Magnit tasmali kassetalarga axborotni yozish va o‘qish qurilmasi. Odatda zahiraviy nusxalash uchun qo‘llaniladi.

sun’iy tafakkur

ingl.: artificial intelligence

rus.: искусственный интеллект

1. 
   Kompyuterlar haqidagi fan sohasi. Bu soha modellashtirish va odatda inson tafakkurini eslatuvchi fikrlash va o‘rganish kabi vazifalarni bajarish tizimlari bilan bog‘liq.
   
2. 
   Informatika sohasi. U avtomatlashtirilgan tizimlar yordamida inson tafakkurining alohida vazifalarini haqqoniy taqlid qilish usullari va vositalarini ilmiy tadqiq qilish va ishlab chiqish bilan shug‘ullanadi. ST doirasida rasmiy algoritmlar bo‘lmagan vazifalarni bajarishning uslublari, dasturiy va texnik vositalari yaratiladi: siymolarni tanish, tabiiy tillar va nutqni tushunish, o‘quvchi qobiliyatlariga ko‘ra o‘rgatish, tashxislar qo‘yish, teoremalarni isbotlash va h.k.
   
3. 
   Avtomatik va avtomatlashtirilgan tizimlarning inson tafakkurining alohida vazifalarini bajarish xususiyati, masalan, oldin olingan tajriba va tashqi ta’sirlar tahlili asosida optimal qarorlarni tanlash va qabul qilish.
   

super-EHM

ingl.: supercomputer rus.: супер-ЭВМ

qarang: superkompyuter

superkompyuter

ingl.: supercomputer

rus.: суперкомпьютер

1. 
   Ilmiy va muhandislik vazifalarni bajarishda ayni vaqtdagi ishlov berishning eng katta tezligiga ega bo‘lgan kompyuterlar sinfinining ixtiyoriy vakili.
   
2. 
   Hozirgi vaqtda eng quvvatlilar sinfiga mansub bo‘lgan kompyuter. Bu eng katta tezlikka va xotira hajmiga ega bo‘lgan qimmatbaho ko‘p protsessorli kompyuterdir. Superkompyuter hisoblashlarning katta hajmini nisbatan qisqa vaqt muddati ichida bajara oladi. Shuning uchun superkompyuter odatda, masalan, fazo kemasi harakatini boshqarish, ob- havo ma’lumoti bashorati tuzish, katta ilmiy hisoblash tajribasini o‘tkazish kabi murakkab hisoblashlarni bajarishda qo‘llaniladi.