Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

 
1.2.4. Elektr o‘tkazuvchanlik, Om, Joul – Lents va Kirxgof qonunlari. 
Elektr qarshiligining ulchov birligi V/A = Om bulib, bunda 1 V kuchlanishda 
1 A tok okib utgan utkazgich karshiligi 1 Omga teng buladi.
Karshilikka teskari kattalik utkazuvchanlik buladi. 
g = 1/R; g = 1/Om = Sm.
(1.2.17)
 
Utkazuvchanlikning 
ulchov birligi Simens deb ataladi. 
Utkazgichlarning 
temperaturaviy 
xarakteristikalari 
xar 
kanday 
elektrotexnik kurilmalarni yaratishda xisobga olinadigan asosiy parametrlardan 
biri bulib xisoblanadi. Djoul-Lens konuni buyicha ( 
I
 
) 1 
A 
uzgarmas tok okib 
utayotgan ( 
r
) 1 
Om
karshilikka ega bulgan utkazgichdan ( 
t
) 1 
sek 
vakt 
davomida ajralib chikayotgan issiklik mikdori ( 
Q
) 1 
dj 
ga teng. 

---

28 
t
rI
Q
2

(1.2.18) 
Ushbu ajralib chikayotgan issiklik amaliy maksadlarda ishlatilishi yoki 
atrof muxitga befoyda tarkalib ketishi (isrof) ga karab katta yoki kichik elektr 
karshilikga ega bulgan utkazgichlar tanlanadi. Masalan elektr pechlari uchun 
katta elektr karshilikga ega bulgan utkazgichlar tanlansa, elektr energiyasini 
uzatish uchun liniyalarga imkon darajasida kichik elektr karshilikga ega bulgan 
utkazgichlar tanlanadi. [1,2] 
Utkazgich materiallar nisbiy karshilik 
 

yoki unga teskari bo’lgan 
nisbiy o’tkazuvchanlik 


1

bilan ta’riflanadi. Agar o’tkazgich 1m uzunlikda 
bir xil ko’ndalang kesim yuzaga 
S
(
mm
2
) ega bo’lsa, uning qarshiligi: 
.
S
l
S
l
r





(1.2.19)