Ички назорат тизими ва ички аудит

Масъулиятлилик тамойили: Корхонада фаолият олиб борувчи ҳар бир ички аудит ходими ўз фаолиятини олиб боришда иқтисодий, маъмурий ва интизомий масъулиятни ҳис қилиши керак. Агар ходим томонидан масъулият ҳис қилинмаса, назорат талаб даражасида олиб борилмайди.

Мувозанатни ушлаб туриш тамойили. Юқоридагилардан келиб чиқиб, корхонанинг назорат функцияси қандай тарзда олиб борилиши, ресурслар билан таъминланиши ва бажарилиши бўйича аудитор томонидан буйруқ берилмаслиги лозим. Назорат субъектлари томонидан мажбуриятлар корхонанинг иш ҳажми ва имкониятидан келиб чиқиб белгиланиши лозим.

Юзага келган камчиликлар бўйича ўз вақтида маълумот бериш. Юзага келган камчиликлар бўйича маълумот, ушбу камчиликлар бўйича қисқа вақт ичида қарор қабул қилиш ваколатига эга кишига ўз вақтида етказилиши лозим. Агар маълумот кечиқтирилса, салбий оқибатларга олиб келади. Дастлабки назоратда оқибатларнинг юзага келиш еҳтимоли бўйича малумот ўз вақтида етказилмаса, бу назоратни амалга оширилишидан маъно қолмайди.

Назоратга олувчи ва назоратга олинган тизимнинг мутаносиблиги: Ички аудит тизимининг мураккаблик даражаси назоратдаги тизимнинг мураккаблик даражасига мутаносиб бўлиши керак, яъни объект бўйича текширувни муваффақиятли олиб бориш учун ички аудит шу даражада мураккаб бўлиши лозим.

Бутлик тамойили: Ҳар хил турдаги объектлар бир-бирига алоқадор бўлган ички аудитни ўзига қамраб олган бўлиши керак, яъни аудит тор доирадаги объектлар билангина чегараланмаслиги керак.

Жавобгарликнинг тақсимланиш тамойили: Ходимлар ўртасида вазифалар шундай тақсимланиши керакки, бир ходимга бир вақтнинг ўзида қуйидаги вазифалар юклатилмаслиги керак: белгиланган активлар бўйича операцияларга рухсат бериш, берилган операцияларни рўйхатга олиш, операциялар бўлганлигини таъминлаш ҳамда уларни инвентаризациядан ўтказиш. Салбий оқибатлар юзага келмаслигини олдини олиш мақсадида бу функцияларни бир неча ходимлар ўртасида тақсимлаш лозим.