Ichki kasallikiar

Qon ketish, qon qusish.
H a z m a ’z o lari k asa llik larid a h a m belgi 
sifatida h a m d a aso rati sifatida q o n ketishi m u m k in . Q o n li q u s u q — 
g e m o t o m e z i s , q o n a r a la s h ich k e tis h — q a t r o n s i m o n n a ja s — 
m e le n a yoki axlat ni lab o ra to riy a u su lid a t e k sh irish d a a n iq la n a d ig a n
o z m i q d o r d a y a s h i r i n q o n k e tis h i m e ’d a y a r a s i d a b o ‘la d ig a n
a lo m a tid ir. Q o n m e ’d a d a n yoki o ‘p k a d a k eta y o tg a n in i h a m m a vaqt 
a n iq la b b o ‘lm a y d i, lekin b e m o r g a d a r h o l y o r d a m k o ‘rsatish u c h u n
b u m a s a la n i z u d lik b ila n hal qilish z a ru r. O lp k a d a q o n b e m o r
y o ‘ta lg a n d a ketadi. U alvon rangli, k o bp ik s im o n , ish q o riy m u h itg a
ega.
M e ’d a d a n q o n k e tg a n d a u qusish p a y tid a p a y d o b o i a d i . Q o n
o v q a t b ila n a r a la s h g a n , a g a r u n g a m e ’d a shirasi q o ‘sh ilg a n b o ‘lsa, 
t o ‘q qizil rangga n o r d o n m u h itg a ega, ivigan b o l a d i . M e ’d a yarasidan 
q o n te z k e ta d ig a n b o ‘lgan i u c h u n o d a m q o n a r a la sh k o kp q u s a d i, 
lekin q u s iq d a n q o n o ‘p k a d a n q o n k e tg a n id e k tin iq b o l m a y d i va 
k o 'p ik la n m a y d i. M e ’d a ra k id a q o n se k in k etib , g e m o g lo b in xlorid 
kislota t a ’sirida o ‘zgarishi natijasida q u su q q a qah v a quyqasiga o 'x sh a b
q o lg a n o z r o q q o n a r a la s h ib tu sh a d i.
Dam bo ‘lish.
Ic h a k d a k o kp yel t o ‘planishi natijasida q o rin ta ra n g - 
lash a d i, ic h a k d a n o r m a l m ik r o b florasi o ‘z g a rish i n a tija sid a c h irish
va bijg ‘ish k u c h a y g a n d a k o ‘p g a z hosil b o ‘ladi. B e m o r q o r n i d a
o g ‘irlik, tirsillash, q u ld ira s h va o g ‘riq se z a d i, yel c h i q q a n d a n k eyin 
b u a l o m a t l a r y o ‘q o la d i. Ic h i d a m b o ‘lgan o d a m n i b a ’z a n h i q i c h o q
tu ta d i, k ek ira d i, b o sh i o g ‘riydi.
Q abziyat —
s u ru n k a sig a 48 soat va b u n d a n h a m o r tiq vaqt 
d a v o m i d a i c h k e l m a s l i g i . B a ’z a n q a b z i y a t m u s t a q i l k a s a llik
h is o b la n a d i.
H a r kuni b ir xil, ay n iq sa, ta rk ib id a oqsilli k o kp o v q a tla r yeyish, 
o v q a t ta rk ib id a suv, h o ‘l m e v a va s a b z a v o tla r k a m b o ‘lishi y o ‘g ‘o n
i c h a k n in g n o r m a l funksiyasi b u z ilish ig a s a b a b b o 'l a d i . N a tija d a ,
q a b z iy a t r o ‘y b e ra d i. I c h a k la r m e ’y o r id a ish lab tu r g a n d a , o zish 
m a q s a d id a h a d d a n ziy o d surgi d o r i l a r q a b u l qilish q a b z iy a tn in g
j u d a o g 'i r t u r in i keltirib c h i q a r a d i . Y o kg ‘o n i c h a k n i n g t u g ' m a
u z u n la s h u v i, su ru n k a li kolit, q o rin b o ‘shligkidagi b i t is h m a singari 
q a t o r k asalliklarda ic h a k to ra y ib q o la d i, m e ’d a , o 4 pufagi, b u y ra k , 
a y o l l a r ji n s iy o r g a n la r i k a s a llik la r id a y o ‘g ‘o n i c h a k fu n k siy asi 
b uziladi, o q ib a tid a q a b z iy a t v u ju d g a keladi.
Q a b z iy a t y o ‘g ‘o n i c h a k d e v o ri m u sk u lla ri t o n u s i n in g o rtib yoki 
kam ayib ketishi, b a ’z a n bavul qilish (defekatsiya)ning tabbiy ravishda 
buzilishi o q ib a tid a v u ju d g a keladi. H a r sa fa r h o ja tg a b o r g a n d a ,
214

---

z o ‘riqib k u c h a n is h n a tija sid a o r q a c h i q a r u v y o ‘li c h u r r a s i, bavosir, 
shilliq q a v a tn in g tirn a lish i singari q a t o r k asa lliklar v u ju d g a kelib, 
b u l a r ja r r o h li k y o ‘li bilan d a v o la s h n i t a q o z o etad i.