Ichki kasallikiar

4 7 -ra s m .
V i t a m i n l i o ' s i m l i k l a r :
/ — t i r n o q g u l ; 2 — c h a k a n d a ; J — q izil s a b z i; 4— q o v o q ;
J — i t t i k a n a k ; 6— y o n g ' o q .
Farmakologik ta 'sin.
Sinapslarda nerv q o ‘zg‘alishini o ‘tkazishga 
ijobiy ta ’sir qiladi. 0 ‘rtacha gangliyalarni blokada qiluvchi xossalarga 
o v q a td a t ia m in m iq d o ri k a m a y ib k e tg a n id a o d a m d a 5, g ip o - 
v itam inozi, keyinchalik 5, avitam inozi (beri-beri) boshlanadi.
Ishlatiladigan о 'm i.
G ip o v ita m in o z va /?, avitam inoz h a r xil
nevritlar, radikulitlar, nevrolgiyalar. T urli sabablarga a lo q a d o r 
perefirik chala falaj (parez) va falajlar. M e n y er kasalligi, Korsakov
341

---

psixozi, polimiyelit va ensefalomiyelit. Vernike kasalligi m e ’da va 
o kn ikki barm oqli ichakning yara kasalligi, ichak atoniyasi, miokard 
distrofiyasi, stenokardiyasi b o r b e m o rla rd a toj t o m irla rd a q o n
aylanishining izdan chiqqani. T ireotoksikoz, e ndarteriit, nevrogen 
d e rm a to z la r, za h arla n ish (uglevod sulfid, tetraetil q o ‘rg‘o shin, 
sim ob, metil spirti, m argim ush va b oshqalardan zaharlanish).
Ishlatish usuli va dozalari.
Katta yoshdagilarga profilaktika 
m aqsadida kuniga 0,00258—0,00645 g .dan berib turiladi. Davo 
m aq s a d id a kuniga 0 ,0 0 6 4 5 —0 ,0 1 2 9 g .d a n ichiriladi. 3 % li yoki 
6 % li eritmasi 0 ,5 — 1 m l.dan kuniga 1 m ahal muskul orasiga 
yuboriladi. Davo kursi 15—30 inyeksiyadan iborat.
14.3. 
B:
 vitamini (riboflavin, laktoflavin, flavaksin)
yetishm asligi
0 ‘sish jarayonida qatnashadi va o ‘stiruvchi omillarga kiradi. Oqsil, 
yog1 va uglevodlar alm ashinuvida ishtirok etadi. M arkaziy nerv 
sistemasi holatiga rostlovchi t a ’sir k o ‘rsatadi. K o ‘z m uguz pardasi, 
t o ‘r pardasi, gavharidagi m o d d a la r a lm a sh in u v ig a t a ’sir e tadi, 
y o r u g li k n i sezishga va rang ajratishga y o rd am beradi. Bolalar 
organizm ining o ‘sishi va rivojlanishiga t a ’sir k o ‘rsatadi.
Riboflavin organizmga oziq-ovqat bilan kiradi. Unga boMgan bir 
sutkalik ehtiyoj kattalarda 1,5—3,0 mg.ni, bolalarda 0,4—2,0 mg.ni 
tashkil etadi. O vqatda riboflavin yetishm asa, ogMz burchagi, lab 
yoriladi (lab bichilishi), soch t o ‘kiladi, konyunktivit va blefarit 
y u z b e ra d i. 
B2
v ita m in i, a s o sa n , h a yvon m a h s u lo tla ri - tu x u m , 
pishloq, sut, g o ‘s h td a h a m d a g kalla va dukkakli o ‘sim liklar -
yeryong‘oq, soya, yasmiq, k o ‘k n o lxatda boMadi. Achitqi va sutda 
k o ‘p, nok, shaftoli, pom id o r, sabzi, lavlagi, gulkaram va ism aloqda 
ham bor. Ovqat mahsulotlarini tayyorlash va pishirishda 
B2
vitamini 
k o ‘p n obud boMmaydi. Riboflavin ultrabinafsha n u rla r t a ’siriga 
j u d a sezgir, s h u n i n g u c h u n v i ta m i n p r e p a r a t l a r i ( k u k u n va 
tabletkalar)ni va riboflavinga boy oziq-ovqat m ahsulotlarini quyosh 
nuri tushm aydigan joyda saqlash kerak.
Farmakologik t a ’siri.
Riboflavindan hosil boMadigan koferm ent 
oqsil bilan birikkan h o ld a oqsillar va yogMar a lm a shinuvidagi 
o k s id la n is h - q a y ta rilis h j a r a y o n l a r i n i id o ra e tu v c h i f e r m e n t la r
tarkibiga kiradi.
Ishlatiladigan о ‘m i.
G ip o va ariboflavinoz, qichim a derm atozlar, 
surunkali ekzem a, neyroderm itlar, fo to d e rm a to z la r va boshqa teri
342

---

kasalliklari, ke rat it la r, k o ‘z shox pardasi ning xiralashuvi, konyunk- 
tivitlar, o ‘sish va rivojlanishga t a ’sir k o ‘rsatadi.
Ishlatish usuli va dozalari.
Katta yoshli odam larga 1 
%
li eritmasi 
1 ml (0,01 g)dan 10— 15 kun d a vom ida kuniga 1 m arta m uskullar 
orasiga y u b o rib turiladi. Bolalarga xuddi s h u n d a y d o z a la rd a 3—5 
kun, keyin haftasiga 2—3 m arta ishlatiladi. H am m asi b o ‘lib, 15—20 
m arta inyeksiya qilinadi. K o‘z kasalliklarida 1 % li eritmasi 10— 15 
kun davom ida 0,2 —0,5 m l.dan ishlatiladi.