Ichki kasallikiar



Download 11,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet214/267
Sana01.07.2022
Hajmi11,34 Mb.
#727371
1   ...   210   211   212   213   214   215   216   217   ...   267
Bog'liq
Arslonov-ICHKI KASALLIKLAR

Klinikasi.
Kvinke shishining belgilari nihoyatda o ‘ziga xos boNib, 
u nga tashxis q o byish unchalik qiyinchilik tug'dirm aydi.
334


Kasallik t o lsatdan boshlanadi, tan a harorati k o ‘tarilib, 38—39°C 
g a c h a boradi. Kvinke shishida, eshake m i to s h m a la r id a n farqli 
ravishda qichish sezgisi boMmaydi. K o ‘p in c h a labda, k o ‘z q o v o q ­
larida, jinsiy a 'z o la rd a (erkaklarda k o ‘p in ch a yorgloqda) dastlab 
achishish, uvushish, bir narsa bosganga o ‘xshash sezgilari paydo 
b o ‘lib, keyin tez orad a qichishish sezgisi b o l m a g a n oqish rangli 
shish paydo b o ‘ladi. S h u n d a y shish d u m b a d a , yelkada, oyoq- 
q o ‘llarda h am b o i i s h i m u m k in . Bu shishni b a rm o q bilan bosib 
k o ‘rilsa, hech q a n d a y c h u q u rc h a hosil b o l m a y d i . Kvinke shishi 
qoldiqsiz yo'qoladi.
Kvinke s h is h in in g tarq a lg a n shakli te r id a n ta s h q a r i, o g ‘iz 
b o ‘shlig‘i shilliq qavatini, tilni, tilchani, y u m sh o q tanglayni va 
bodom chasim on bezlarni qam rab oladi. Ba’zida til shu qa da r shishib 
ketadiki, u og ‘iz b o ‘shlig‘iga sigkm ay qolishi m u m k in . Bu holda 
yutish, gapirish ju d a qiyinlashadi. B a’z an Kvinke shishi k o kkrak 
qafasi terisida paydo b o i s a , b e m o r qizilo‘ng a c h d an ovqat o l i s h i
g o kyo q iy in la s h g a n d e k his qila d i, c h u n k i Kvinke shishi t o ‘sh 
orqasida o g kriq sezgilarini paydo qilib, ko‘krak qafasi orqasida og‘riq 
bir narsa borday tuyuladi.
H a lq u m sohasidagi Kvinke shishi o ‘zi yakka holda yoki teridagi 
Kvinke shishi bilan birgalikda paydo b o l a d i . Kasallik belgilari 
h a d d a n tashqari tez yuzaga kelib, oldiniga b e m o r bezovtalanadi, 
o ‘z in i q o ‘yishga jo y to p o lm a y d i , nafas olishi o g l r l a s h a d i , u 
shovqinli tus olib, afoniya paydo b o l a d i , tovush o ‘zgaradi. B em or 
yuzida, b o kynida k o ’karish alom ati paydo b o klib, q o n tupuradi. 
Xuruj belgilari bir n e c h a m in u td a n yarim soatgacha dav o m etib, 
belgilar asta-sekin yo ‘qoladi.
Kasallikning o g 1 r hollarida esa shish tez kattalashadi, nafas 
qisishi, b o bg11ishi o lsib boradi. Agar tezda traxeostomiya qilinmasa, 
b e m o r b o ‘g1lib, asfiksiyadan o ‘ladi.
Kvinke shishi va eshakemi qorin usti terisida paydo b o i s a , xuddi 
s h u n d a y shish va qavariqsim on to sh m a la r ichak shilliq qavatlariga 
ha m tarqalishi m u m k in . Lekin k o lp hollarda Kvinke shishi ichak- 
larda yakka h olda paydo b o i is h i h a m m um kin. Kasallik birdaniga 
b o s h l a n i b , b e m o r o l d i n i g a o v q a t q o l d i q l a r i n i , k e y in t in i q
suyuqlikni qusib tashlaydi. Qusish q o rin d a j u d a qattiq og'riq bilan 
d avom etadi. Qusish safro aralash qayt qilish bilan tugashi m um kin.
Kvinke shishi paydo b o l g a n ichak shilliq qavatlarining yuqori 
qism ida ichak harakatlari (peristaltika) yaqqol ko ‘zga tashlanib, 
qabziyat (m e teo riz m ) boshlanadi. Agar shish j u d a katta hajm da
335


b o ‘lsa, ichak b o ‘shlig‘i b a ta m o m bekilib qolib, ichak devorlarining 
oziqlanishi buzilishi m um kin.
Ichak y o ‘llari Kvinke shishi tufayli bekilib qolsa, ichak harakati 
izdan chiqadi, b u tu n o g ‘iz b o ‘shlig‘ida kuchli og ‘riq paydo b o ‘lib, 
bu o g ‘riq, ayniqsa, y o ‘g ‘on ichakning taloq burch a g id a nihoyatda 
kuchli b o ‘lib, Shyotkin belgisi paydo b o i a d i .
Davolash.
Kvinke shishini davolash tadbirlari u c h gu ru h g a
boNinadi:
1. D o r i-d a r m o n la r bilan davolash.
2. Spetsifik usul bilan davolash.
3. Dorilarsiz davolash.
D o r i-d a r m o n la r bilan davolash shifokor nazorati ostida, uning 
k o ‘rsatmalariga binoan amalga oshiriladi. Asosan, gistaminga qarshi 
ishlatiladigan dorilardan boshlanadi. G ista m in g a qarshi dorilarni 
q o ‘llashda uning uch davrini hisobga olishga t o ‘g ‘ri keladi: birinchi 
davri - davolash t a ’siri hosil b o ‘lish davri; ikkinchi davri - o ‘rganib 
qolish; uchinchisi — allergik asoratlar davri. Ikkinchi va u c hinc hi 
davm ing bolm asligi uchun gistaminga qarshi ishlatiladigan dorilarni 
qisqa m uddatga 12— 15 kunga buyurib, s o ‘ngra alm ashtirish lozim. 
K u n d u z kuni gistaminga qarshi ishlatiladigan bir xil dorini q o ‘llab, 
k e c h q u ru n m uolaja u c h u n ikkinchi xilini qoNlagan m a ’qul.
Agar Kvinke shishi hiqildoqda paydo boNsa, b e m o rn i tezda 
otorinolaringologiya b o lim ig a yotqizish lozim. Kasalxonaga bunday 
bem orlarni jo ^ a t i s h d a n oldin teri ostiga yoki to m ir ichiga 0,1 % li 
adrenalin eritm asidan 0,5 ml, 1—2 ml suprastin yoki tavegil prepa- 
ratlaridan m usha k orasiga yuborish kerak. S hu bilan bir q atorda, 
t o m i r ichiga yoki m u sh a k orasiga p r e d n iz o lo n d a n 30 —60 mg 
yuboriladi.
O torinolaringologiya boMimida bu dorilarni q o ‘llashni yana 
takrorlash kerak boMadi. Bu joyda prednizolon va suprastinni 40 % li 
glukoza eritmasiga q o ‘shib, to m ir ichiga yuboriladi. Katta yoshdagi 
odam larga p rednizolon 60 mg, suprastin 2 ml q o ‘llanishi lozim. 
Irsiy id io p a tik K vinke shishi h a y o t u c h u n xavflidir. B u n d a y
b e m o rla rd a shish hiqildoq yoki ichak devorida p a y d o b o ‘ladi. 
G ista m in g a qarshi dorilar, glukokortikoidlar y o rd am berm aydi.
B u n d a y b e m o r l a r n in g ta h lilid a n o ld in t r a x e o s to m iy a yoki 
palaratom iya qilinganligi t o ‘g ‘risidagi m a ’lu m o tn i olish m u m k in . 
B unday irsiy Kvinke shishida £ - a m in o k a p r o n kislotani ichish va 
to m ir ichiga yuborish buyuriladi. Xolinergik Kvinke shishida bella­
d o n n a preparatlari yaxshi natija beradi.
336


Spetsifik usul bilan davolash surunkali qaytalovchi Kvinke 
shishida qoMlaniladi. Topilgan allergenga sezgirlik nuqtasi aniqlangan 
b e m o r d a maxsus usullar (m uolaja, elektroforez va boshq.) qoMlash 
bilan sezgirligi pasaytiriladi, y a ’ni tibbiy ibora bilan aytganda, 
giposensibilizatsiya qilinadi. Sababchi allergen topilm agan taqdirda, 
s u r u n k a l i q a y t a l o v c h i K v in k e s h is h i n i g i s t a m i n n i n g y u q o r i 
konsentratsiyali eritm asidan boshlab davolash yaxshi natija beradi. 
Kvinke shishining sababchisi allergenli ovqat boMsa, eliminatsiya 
parhezi qilib, yaxshi natijaga erishish m u m k in . Agar sigir sutiga 
nisbatan Kvinke shishi paydo boMsa, shu sut bilan giposensibili­
zatsiya qilish h a m m um kin.
Hozirgi vaqtda allergen topilmagan Kvinke shishida gistoglobulin 
va allergoglobulinlami ha m qoMlash tavsiya qilinadi. U lam i qoMlash 
bir yilgacha kasallikning qayta avj olishiga yoM q o ‘ymaydi.
D o ri-d a rm o n larsiz davolash usuli — igna bilan olib boriladi.
Profilaktikasi.
Kasallikning oldini olish u c h u n nasl-nasabida 
allergik kasalliklari boMgan b e m o rla r bilan, ayniqsa, o ta-o n a sid a
allergiya boMgan-boMmaganligini s o ‘rash kerak. Ularga allergik 
xossalari boMmagan p a rh e z ta o m la r buyuriladi. D o ri-d a rm o n larn i 
h a m e h tiy o tlik b ila n , z a ru r k o ‘r s a tm a la r boMgan hollardagina 
buyurish kerak.
Surunkali o sh q o z o n -ic h a k kasalliklarini davolashga aham iyat 
berish lozim. Infeksiya o ‘c hoqlarini y o ‘qotish choralarini k o ‘rish 
d a r k o r . A y n iq s a , b e m o r l a r d a gijja k a sallik lari boMsa, u la rn i 
kechiktirm ay oila a ’zolari bilan birga davolash zarur. Kvinke shishi 
bilan kasallangan b e m o r allergologik k a b in e tla rn in g allergolog 
nazorati ostida turishi lozim.
337



Download 11,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   210   211   212   213   214   215   216   217   ...   267




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish