Ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y a s. Isxakov, V. Topildiyev

Sine manu asosida tuzilgan nikoh munosabatlarida xotin kishi
o‘zining haqiqiy otasi hukmronligida qolib, oldingi oilasiga mansub
bo‘lib, mustaqil asosda o‘zining huquqiy holatini saqlab qolgan.
Lekin xotin kishi boshqa oilaga tushgandan keyin eri baribar
ustunlik, imtiyozli holatlarga ega bo‘lgan huquqlarini saqlab qolgan.
Turmushga chiqqan xotin kishi erining familiyasiga, uning
jamiyatda tutgan o‘rni bilan bog‘liq bo‘lgan (masalan, pretor
bo‘lsa, pretor xotini, zodagon bo‘lsa, zodagonlar oilasi kelini)
huquqlarini o‘zlashtirish hamda erning doimiy yashab turgan joyi
xotinining ham yashash joyi deb hisoblangan.
Er kishi da’vo tartibida xotinini egallab olgan har qanday
kishidan talab qilib olish huquqiga ega ekanligi, er-xotinning bir-
biriga hurmat bilan qarashligi lozim edi. Faqatgina er va xotinning
bir-biriga bevafolik yoki xoinlik qilishi, kimning aybi bilan bo‘lgan-
ligiga qarab nikohdan ajratish amalga oshirilardi. Aybli bo‘lgan tomon
uyidan olib kelgan va birgalikda yashash davomida orttirgan mol-
mulklari aybsiz tomonga qoldirilardi, ayniqsa xotin kishining o‘z
eriga xiyonati juda og‘ir kechardi.
Rim davlatida cum manu asosida tuzilgan nikohda barcha xotin
tomonidan olib kelingan mulklar erning ixtiyoriga o‘tkazilar va
nikohdan oldingi mulklari bilan to‘liq asosda qo‘shilib ketardi.
Xotin tomonidan olib kelingan mulk, hatto er-xotin ajralib
ketgandan so‘ng ham xotinga qaytarilmasdi, aksincha u erining
vafot etganligi munosabati bilan meros tartibi asosida o‘zining
hissasini yoki unga tegishli ulushini olardi, xolos.