Ichki a’zolar topografiyasi

Galvanining 1-2 tajribalari (tinchlik toki) Metuchchi tajribasi (harakat toki)

• Asab-mushak preparatini tayyorlash

Buning uchun baqani harakatsizlantiriladi. Orqa oyoqlaridan ushlanib dumg‘aza suyagining 1 sm yuqorisidan qaychi bilan tanasi ko‘ndalanggiga kesiladi. Bir qo‘l bilan baqani oyoqli qismini umurtqa pog‘onasining qoldig‘idan bint bilan ushlab turib, ikkinchi qo‘l bilan terisi shilib olinadi

Asab-mushak preparatlarini tayyorlash.

A –boldir mushagini suyakdan ajratish; B – son mushagini kesish; V - Asab-mushak preparati: 1 – son suyagi; 2 – quymich asabi; 3 – boldir mushagi; 4 – Axillov payi.

Bu tajribani kuzatish uchun baqaning orqa miyasini buzib harakatsizlantiriladi. So‘ngra baqaning orqa oyoqlaridan ushlab, boshi pastga qaratiladi. Tanasining oldingi yarmini tos suyagidan yuqorigi qismi orasidan shunday kesish kerakki, bunda tananing pastki qismida qolgan umurtqa va quymich asablarini chiqish yo‘llari saqlanib qolsin.

• Bu tajribani kuzatish uchun baqaning orqa miyasini buzib harakatsizlantiriladi. So‘ngra baqaning orqa oyoqlaridan ushlab, boshi pastga qaratiladi. Tanasining oldingi yarmini tos suyagidan yuqorigi qismi orasidan shunday kesish kerakki, bunda tananing pastki qismida qolgan umurtqa va quymich asablarini chiqish yo‘llari saqlanib qolsin.
• Tayyorlangan preparat shtativ ilmog‘iga (asabga tegdirmasdan) osiladi. Mis va rux plastinkalar fiziologik eritmaga botirib olinadi va asablarga ikki tomondan yaqinlashtiriladi. Shunda baqaning oyoqlari (Oyoqlarni harakati ularning asablarini har xil metallar orasida yuzaga keladigan elektr toki bilan qitiqlanishi natijasida ro‘y beradi) silkinadi.

Galvanining birinchi tajribasi. Bu tajribani kuzatish uchun baqaning bosh va orqa miyasini buzib harakatsizlantiriladi. So‘ngra baqaning orqa oyoqlaridan ushlab, boshi pastga qaratiladi. Tanasining oldingi yarmini tos suyagidan yuqorigi qismi orasidan shunday kesish kerakki, bunda tananing pastki qismida qolgan umurtqa va quymich asablarini chiqish yo‘llari saqlanib qolsin.Tayyorlangan preparat shtativ ilmog‘iga (asabga tegdirmasdan) osiladi. Mis va rux plastinkalar fiziologik eritmaga botirib olinadi va asablarga ikki tomondan yaqinlashtiriladi. Shunda baqaning oyoqlari (oyoqlarni harakati ularning asablarini har xil metallar orasida yuzaga keladigan elektr toki bilan qitiqlanishi natijasida ro‘y beradi) silkinadi. Bu tajriba hayvon to‘qimalarida biologik tok borligini isbotlamaydi. Galvanining 1-tajribasi biologik toklarni aniqlash bo‘yicha keyingi izlanishlar uchun keng yo‘l ochib bergan.