Қибрай тумани

Феруза МУҲАМЕДЖАНОВА, 
“Миллий тикланиш” демократик партияси 
Марказий кенгаши раиси ўринбосари
Б
угун Ўзбекистонда 
ислоҳот ва инно
-
вациялар натижасида 
янги сиёсий муҳит ву
-
жудга келди. Биргина 
сайлов тизимини демок-
ратлаштириш борасида 
амалга оширилган қо
-
нунчилик ташаб буслари 
бунга ёрқин мисол бўла 
олади. Бу ташаббуслар 
фуқароларимизнинг 
сайлаш ва сайланиш ҳу-
қуқларини тўла рўёб
-
га чиқариш имконини 
бериб, 
халқимизнинг 
давлат ва жамият ҳаё-
тида янада фаоллик кўр
-
сатишига туртки бўлиб 
хизмат қилмоқда.
“Миллий тикланиш” демократик партиясидан номзод 
Алишер Қодировга овоз беринг!
Устоз ижодкорнинг 1989 йил фев
-
раль ойида (даврига эътибор беринг!) 
«Ўзбекистон адабиёти ва санъа
-
ти» газетасида чоп қилинган «Ҳаёт 
дарахти» мақоласини ўқий туриб, 
донг қотдим. Ҳайронлигим сабабини 
изоҳлаш учун мақоладан парчалар 
келтираман:
«... Ҳозир республикамизда ўзбек 
тилига давлат тили мақомини (стату
-
си) бериш ҳақида ҳар турли фикрлар 
мунозара қилинмоқда. Назаримда, 
бунга қаршилик билдираётганлар
-
нинг аксарияти ўз она тилини бил
-
майдиган, қандайдир сабабларга 
кўра бу тилда оғзаки ва ёзма фикрини 
равон баён қилолмайдиган кишилар
-
дир. Чингиз Айтматов бунақа ким
-
саларни «миллий нигилистлар» 
деб атаган эди. Бундай кишилар 
ҳозирги кунда каттагина бир қат
-
ламни ташкил этади... Бу тоифа 
кишилар айниқса бошқарув идора
-
ларида, ўрта ва юқори бўғиндаги 
мансабдор шахслар орасида кўп-
лаб учрайди.»
«...Миллий тилга бундай муно
-
сабат миллий маданиятга ҳам бе
-
писанд муносабатни вужудга кел
-
тирди. Умумий лоқайдлик матбуот 
тилига, бадиий тилга ҳам ўз салбий 
таъсирини кўрсатди. Юрак кучи би
-
лан эмас, билак кучи билан ёзилган 
талай семиз китоблар тилимиз қаб-
ристонига айланди...»
«...Тил масаласи – жиддий маса
-
ла. Демак, уни чинакам маъруф ки
-
шиларга хос ақл-заковат ва янгича 
тафаккур билан ҳал этиш лозим...»
«...Ўйлайманки, республикамизда 
ўзбек тилига давлат тили мақомининг 
берилишига Ўзбекистондаги қалбан 
интернационалист бўлган барча ки
-
шилар хайрихоҳ бўладилар...»
Агар турли давр эгаларининг 
фикр ларидан мисол келтиришда да
-
вом этсак, юрагимиз ачишади. Маъри
-
фат фидойиси Абдулла Авлонийнинг 
«Ҳифзи лисон» мақоласида мана 
шундай ўтли сўзлар қайд этилган:
«Миллий тилни йўқотмак – мил
-
латнинг руҳини йўқотмакдир. Ҳайҳот! 
Биз туркистонлилар миллий тилни 
сақламак бир тарафда турсун, кун
-
дан-кун унутмак ва йўқотмақдадур
-
миз... Ё-ҳу! Бизга на бўлди? Бобола
-
римиз йўлидан чиқиб кетдук!»
Ўзбек азалдан болажон халқ. 
Ҳар биримиз фарзандларимизнинг 
буюк аждодларимиз сингари оламга 
машҳур инсонлар бўлиб етишмоғи
-
ни чин юракдан истаймиз. Уларнинг 
ёрқин келажаги йўлида ҳар қандай 
мушкулотларга кўксимизни тутамиз. 
Бироқ, бугунги кунда жондан азиз 
фарзандининг бошқа тилли мактаб-
ларда таҳсил олишини истаётганлар 
ҳам кам эмас экан. Оламшумул мақ
-
садлар йўлидаги бу уринишлар балки 
маълум маънода ўзини оқлар, аммо 
ўз она тилини қойиллатиб ўрганма
-
ган, таъбир жоиз бўлса, сўзларимиз 
сеҳрини ҳис қилмаган, гапининг тенг 
ярмини эса бошқа тилдаги «олифта 
сўзлар» эгаллаган ёшларнинг ютуқла
-
ри бизнинг миллий равнақимизга 
улуш бўлиб қўшила олармикан?!
Маърифатпарвар аллома ва ўз 
даврида ўнга яқин дунёвий тиллар
-
ни пухта ўрганган олим Исҳоқхон 
Ибратнинг ушбу сўзларига эътибор 
қаратайлик: «Бизнинг ёшлар албатта 
бошқа тилни билиш учун саъй-ҳара
-
кат қилсинлар, лекин аввал ўз она ти
-
лини кўзларига тўтиё қилиб, эҳтиром 
кўрсатсинлар. Зеро, ўз тилига садоқат 
– бу ватаний ишдир».
Хайриятки, диққатимиз маркази
-
дан анча олислаб кетган ўз она ти
-
лимизга муносабат масаласи бугун 
яна кун тартибига кўтарилди. Давла
-
тимиз раҳбари 2019 йилнинг 21 ок
-
тябрь куни зиёлилар 
иштирокида бўлиб ўтган 
катта анжуманда тилимизнинг мавқеи 
ҳақида гапира туриб: «Дунёдаги қади
-
мий ва бой тиллардан бири бўлган ўз
-
бек тили халқимиз учун миллий ўзли
-
гимиз ва мустақил давлатчилигимиз 
тимсоли, бебаҳо маънавий бойлик, 
буюк қадриятдир», дея таъкидлади.
Президентимизнинг мана бу даъ
-
вати ниҳоятда ўринлидир:
«...Ёш авлод қалбига она тилимиз
-
ни болаликдан сингдириш мақсадида 
таълимнинг барча босқичларида ўз
-
бек тилини замонавий ва инновацион 
технологиялар асосида мукаммал ўр
-
гатишга алоҳида эътибор қаратиши
-
миз лозим. Токи, болаларимиз ўзбек 
тилида равон ўқийдиган, равон ёзади
-
ган ва теран фикрлайдиган инсонлар 
бўлиб етишсин».
Ушбу даъватлар ҳар бир ватандо
-
шимизни ҳушёр торттирмоғи ҳамда 
фарзандлар камоли йўлидаги улкан 
ишларга руҳлантирмоғи лозим.
Президентимизнинг «Ўзбек тили
-
нинг давлат тили сифатидаги нуфузи 
ва мавқеини тубдан ошириш чора-тад
-
бирлари тўғрисида»ги Фармонига 
кўра, 21 октябрь санасини юртимиз
-
да «Ўзбек тили байрами куни» деб 
белгилаш масаласи илгари сурилди. 
Бу бўйича қонун ҳам қабул қилинди. 
Она тилимизнинг келгуси тараққиёти
-
га оид кўплаб масалалар қаторида 
давлат тили тўғрисидаги қонун ҳуж
-
жатларига риоя қилинишини, соҳага 
оид муаммоларни таҳлил этиб, бу 
борада ягона давлат сиёсати амалга 
оширилишини таъминлаш мақсадида 
Вазирлар Маҳкамасида Давлат тили
-
ни ривожлантириш бў йича алоҳида 
тузилма ташкил этилди. Янги сўз ва 
атамаларни расмий истеъмолга ки
-
ритиш борасидаги ишларни тартибга 
соладиган Атамалар комиссияси ўз 
ишини бош ламоқда. 
Яқин келажакда «Дав
-
лат тили ҳақида»ги қонун бугунги кун 
талаблари нуқтаи назаридан ҳар то
-
монлама чуқур таҳлил қилиниб, яна
-
да такомиллаштирилиши ҳам кўзда 
тутилган.
Бошланган хайрли ишларнинг уз
-
вий давоми сифатида жорий йилнинг 
20 январь куни Вазирлар Маҳкамаси
-
нинг «Мамлакатда давлат тилида иш 
юритишни самарали ташкил қилиш 
чора-тадбирлари тўғрисида»ги қаро
-
ри қабул қилинди.
Бу каби саъй-ҳаракатларда ав
-
вало халқимизнинг фикри эътибор
-
га олиниб, барча муҳим ижтимо
-
ий-иқтисодий, маънавий-маърифий 
қарорлар юртдошларимиз билан ба
-
маслаҳат қабул қилинаётгани фуқа
-
роларда ижтимоий фаоллик ҳиссини 
кучайтирмоқда. Кўпгина долзарб ма
-
салалар қатори, давраларда давлат 
тили, миллий ғурур, орият, тарих ва 
қадриятлар ҳақидаги қизғин баҳс-му
-
нозараларга барчамиз шоҳид бўлиб 
турибмиз.