|
3.8-jadval
JTT hisob-kitoblariga binoan, 2000 yilda xalqaro turizmda eng
ko`p xarajat qilgan lider mamlakatlar*
Mamlakat
Xarajatlar, (mlrd.
AQSH dollari)
Dunyo umumiy
ko`lamidagi salmog`i, %
AQSH
67,3
14,1
Germaniya
47,1
9,9
Buyuk Britaniya 38,0
8,0
Yaponiya
31,9
6,7
Frantsiya
17,9
3,6
Italiya
15,4
3,2
Xitoy
13,1
2,8
Gonkong
12,5
2,6
Niderlandiya
12,2
2,5
Kanada
12,1
2,5
jami
267,5
55,9
*manba [93, 443]
Qolaversa ushbu mamlakatlarning asosiy qismi sayohatga eng ko`p
xarajat qilishga moyil kishilar bo`lib, JTTining hisob-kitoblariga ko`ra
2000 yilda sayohatga qilingan xarajatlarning dunyo miqyosidagi
ko`lamining 55,9 %i, ya`ni 267,5 mlrd. AQSH dollari aynan shu
mamlakatlardan kelgan turistlar zimmasiga tushgan [93, 443] (3.8-
jadvalga qarang).
Sayohatgohning elektron-marketing
tizimlarining vazifasi yuqorida
qayd qilingan davlat tillarida, qolaversa, yangi maqsadli turistik bozor
114
tillarida, masalan xitoy tilida, ma`lumot berishga qodir bo`lgan axborot
tizimini yaratish, yaqin kelajakda ushbu turistik bozorlarda ham
muvaffaqiyat qozonish demakdir .
Sayohatgohning elektron-marketing
tizimlarining yana bir vazifasi
turistlarning ikki yirik segmenti: “individual” va “tashkil qilingan”
turizm
namoyandalarining
o`ziga
xos
xususiyatlarini,
ya`ni
birinchisining sayohatini o`zi boshqarib vositachilar xizmatini inkor
qilishi va ikkinchisining aksincha turistik vositachilar (turoperatorlar va
turistik agentliklar) xizmatlaridan foydalanishga moyilligini inobatga
olgan holda, ma`lumotni yetkazib berishda har bir segmentga
moslashgan ma`lumotlar yig`indisini havola qilishni o`z oldiga maqsad
qilib olishi kerak. Boshqacha qilib aytganda,
sayohatgohning elektron-
marketing
tizimida, ya`ni turistik hudud veb-portalining Home Page
(bosh sahifasi)ida “individual” va “tashkil qilingan” iboralarining
mavjudligini ta`minlab, tashrif buyuruvchi qaysi birini tanlaganiga
binoan segmentini aniqlashga erishishi mumkin. Shundan foydalanib
keyingi sahifalarning har bir segmentga moslashgan ma`lumotlardan
shakllanganligini ta`minlashi maqsadga muvofiq.
Turistik hudud veb-portalining “tashkil qilingan” turizmni tanlagan
potensial tashrif buyuruvchiga tayyor turistik yo`nalishlar, ularning
davomiyligi, narxi, ushbu turistik paketni taklif qilayotgan turoperator
haqida ma`lumot bersa, “individual”ni tanlaganlarga jozibador joylar,
ularga yetib borish yo`llari, xaritalar, transport, mehmonxonalar,
ularning narxlari, jo`nash va yetib kelish vaqti haqida ma`lumotlar va
ularga buyurtma berish shart-sharoitini yaratishi darkor.
“Individual” iborasi shu turizm namoyandalariga moslashtirilgan
ma`lumotlardan tashkil topgan bo`lib, potensial tashrif buyuruvchining
qaysi turistik shaharni tanlaganiga binoan, o`sha shaharda mavjud
turistik jozibador makonlar haqida ma`lumot va shu makonlarda turistik
ehtiyojlarni qondirishga yo`naltirilgan mavjud barcha xizmatlar va
ulardan qanday foydalanish xususida to`la-to`kis axborot beradi.
Aytish joizki, internetning paydo bo`lishi bilan, uning o`z tili
shakllangan bo`lib, ushbu til kundalik hayotga kirib bormoqda. Ya`ni,
ingliz tilida “do-it-yourself” yoki italyan tilida “fai da te” standart
iboralari mavjuddirki, bugungi kunda ular o`z navbatida “individual”
turizmi namoyandalariga internet orqali murojaat qilishda keng
qo`llanilmoqda. Bundan tashqari, standartlashgan ma`lumotlar tizimi
mavjuddirki, ular xuddi yo`l harakati qoidalari kabi piktogrammalar
115
(biror narsa yoki hodisa ifodalangan surat) [108, 57] yordamida
ma`lumotni yetkazish (xizmat ko`rsatuvchi tomonidan) va uni izlab
topish
(mijoz
tomonidan)
jarayonining
soddalashuvi
va
ixchamlashuviga olib kelgan.
Sayohatgohning elektron-marketing
tizimlarining yaratuvchilari internet tilining shu fazilatlarini ham
nazardan chetga qo`ymasliklari tavsiya etiladi, holbuki standart internet
iboralari va piktogrammalar aytilmoqchi bo`lgan ma`lumotlarni
yetkazib berishning eng qulay va ixcham vositasiga aylanmoqda.
Hududiy yoki milliy turistik portalning bosh sahifasidagi
“O`zbekistonda faoliyat ko`rsatadigan turoperatorlar” deb nomlangan
qismi “tashkil qilingan” turizm namoyandalariga taalluqli bo`lib,
o`lkamizda sayohatni sifatli tashkil qilish xizmatini taklif qiladigan
mahalliy turoperatorlarning nomlari keltirilishi tavsiya etiladi. Potensial
tashrif
buyuruvchi
veb-saytda
namoyon
bo`lgan
mahalliy
turoperatorlardan birini tanlab, keyinchalik Link yordamida to`g`ridan-
to`g`ri turoperatorning veb-saytiga ulanishga muvaffaq bo`ladi. Ushbu
holatda s
ayohatgohning elektron-marketing
tizimlari “turistik paket”ni
sotib olmoqchi bo`lgan potensial tashrif buyuruvchini shu xizmatni
beruvchi vositachi bilan to`qnashtiruvchi sub`yektga aylanadi. Faraz
qilaylik, bosh sahifadan potensial tashrif buyuruvchi “Advantur”
mahalliy turoperatorini tanlab u taklif qilayotgan tayyor turistik
yo`nalishlar, ularning narxlari va boshqa barcha ma`lumotlarga ega
bo`lish maqsadida “Advan tur” iborasi ustiga klik qiladi, buning
oqibatida u,
Link
yordamida uning veb-saytiga ulanib qoladi (3.5-
rasmga qarang).
116
Do'stlaringiz bilan baham: |
