Ibragimov nutfillo salimovich destinatsion menejment

elektron  va  mobil  axborot  tizimlari
    maxsus 
ma`lumotlar  bazasida  yig`ilgan  axborotlarni  veb-sayt  va  uyali  aloqa 
vositalari  orqali  potensial  tashrif  buyuruvchiga    yetkazib  berish 
imkoniyatini 
beradi. 
Ushbu 
tizimlar 
orqali 
potensial 
tashrif 
buyuruvchilar    hududda  mavjud  barcha  turistik  jozibador  joylar  va 
boshqa  xizmatlar  xususida  keng  va  sifatli  ma`lumot  yig`ishga 
erishishlari  mumkin.  Ayniqsa,  “individual”  turizmi  namoyandalariga 
keng  shart-sharoit  yaratib,    elektron  va  mobil  destinatsion  menejment 
tizimlar vositasida ular quyidagilarga erishadilar: 
-
 
o`z uylaridan turib sayohatlarini dasturlash; 
-
 
hudud bilan bog`liq shahar va yo`llar xaritasiga ega bo`lish; 
-
 
sayohatgohda havola qilinadigan xizmatlardan xabardor bo`lish; 
-
 
sayohatgohga qanday yetib borishdan xabar topish; 
-
 
real vaqtda mehmonxonalardagi bo`sh xonalarning mavjudligidan 
xabar topish; 
-
 
qo`shimcha ma`lumot talab qilish va xizmatlarga buyurtma berish 
kabi faoliyatlarini tarmoq orqali amalga oshirish. 
Demak,  sayohatgohlarning  barqaror  rivojlanishini  ta`minlashda 
milliy  va  mahalliy  sayohatgoh  boshqaruv  organlari    tomonlaridan 
sayohatgohning  elektron-marketing
  tizimlari  yaratilib  joriy  qilinishi 
kerakki,  ular  o`z  navbatida  hududda  tashrif  buyuruvchining  turistik 

---

 
 
 
112 
ehtiyojlarini 
qondirishga 
qaratilgan 
xizmat 
va 
tovarlarning 
umumlashgan  holda  yagona  ma`lumot  yetkazib  berish  kanali  orqali 
havola qilishni taqozo etadi. 
Potensial  tashrif  buyuruvchi  tomonidan  ma`lumot  izlashni 
osonlashtirish,  shu  bilan  birga,  nojo`ya  va  keraksiz  moliyaviy 
xarajatlarning  oldini  olish,  ya`ni  ma`lum  mehmonxonaning  o`z  veb-
saytini  yaratishga  ketgan  xarajat,  turoperator  tomonidan  ayni  shu 
mehmonxona haqida ma`lumotni o`z veb-sayti orqali berishi, qolaversa 
yagona  mehmonxonaning  bir  nechta  axborot  tarqatish  vositalarida 
namoyon bo`lishi bilan birgalikda, ma`lum hududning turistik takliflari 
yagona veb-portalda  mavjud bo`lishlarini ta`minlash zarur. 
Xilma-xil  xizmat  ko`rsatuvchi  tashkilotlar  o`z  veb-saytlariga 
allaqachon  ega  bo`lgan  taqdirda, 
sayohatgohning  elektron-marketing
 
tizimlari  ularning  yagona  veb-portal  zamirida  shakllanishiga  to`g`ri 
tashkil  qilingan 
Link
lar  (turistik  xizmatni  taklif  qilayotgan  korxona 
haqida ma`lumot berishni bir klik yordamida sayohatgoh veb-portalidan 
o`sha korxonaning shaxsiy saytiga ulab yuborish orqali amalga oshirish) 
evaziga  erishish  mumkin.  Masalan,  Buxoro  viloyatidagi    66  ta  xususiy 
mehmonxonalarni o`rganish, ulardan 60 nafari o`zining veb-saytiga ega 
bo`lib,  barchasining  elektron  pochtasi  muntazam  ishlab  turishi  ma`lum 
bo`ldi.  Demak, 
sayohatgohning  elektron-marketing
    tizimlarining 
vazifasi,  Buxoro  viloyatidagi  barcha  mehmonxonalar  haqida  ma`lumot 
beruvchi  yagona  veb-portal  orqali  to`g`ridan-to`g`ri 
Link
lar  yordamida 
mehmonxonalarning  veb-saytlariga  ulanishni  ta`minlash.  Veb-sayti 
bo`lmagan  mehmonxonalar  haqida  o`zi  ma`lumot  berib,  tushadigan 
buyurtmalarni    boshqarishni  o`z  zimmasiga  oladi.  Mehmonxonaning 
elektron hududi va telefon raqami xususida ma`lumotni taklif qilib, shu 
vositalar  orqali  buyurtmani  amalga  oshirish  imkoniyati  borligini  va 
undan foydalanishni potensial tashrif buyuruvchiga tavsiya etadi. 
Jumladan, 
sayohatgohning 
elektron-marketing
 
tizimlari 
destinatsiyalarning  ravnaq  topishi  va  raqobatbardosh  bo`lishini 
ta`minlash maqsadida sayohatgoh boshqaruv organlari amalga oshirishi 
zarur  bo`lgan  quyidagi  vazifalarni  kam  xarajat  qilish  evaziga 
erishishlariga olib keladi: 
-
 
bir necha tillarda ma`lumot yetkazish; 
-
 
xilma-xil  segmentlarga  moslashtirilgan  ma`lumotlar  yig`indisini 
havola qilish; 
-
 
elektron buyurtma berish; 

---

 
 
 
113 
-
 
tizimda mavjud ma`lumotlarni yangilab turish; 
-
 
taklif tizimi va sayohatgoh boshqaruv organlari o`rtasida uzluksiz, 
arzon ma`lumot tarqatish kanalini shakllantirish; 
-
 
bir  vaqtning  o`zida  ko`p  mijozlar  va  tizim  tashkilotchilari 
tomonlaridan foydalana olish imkoniyatini yaratish. 
JTTning  istiqbollariga  ko`ra  yaqin  kelajakda  eng  yirik  tashrif 
buyuruvchilarni  vujudga  keltiruvchi  bozorlar      Germaniya,  Yaponiya, 
AQSH,  Xitoy,  Buyuk  Britaniya,  Italiya,  Frantsiya,  Niderlandiya, 
Kanada,  Rossiya  va  Ispaniya  davlatlari  bo`lib,  2020  yilga  kelib  bu 
mamlakatlar  dunyodagi  umumiy  turistik  oqimning  49,2  %ini  vujudga 
keltirishlari kutilmoqda [93, 442].