Иқболмирзонинг"бону"романиҳАҚида иқболМирзонинг"Бону"дебномланганроманинингкомпьютер

– Менгақаранг,хоним,– дедим менҳам ўрисчалаб,– давлат
тилигашумиҳурмат?Мижозгашумиэътибор?Муомаламаданияти
деганиборасизларданчиққанэдишекилли?
Менга алам қилгани,шунча жон койитиб жавраб ётибман,
қизгинаитмисан,эшакмисандеббошкўтарибқарабқўймайди.Фақат
“Нарикет,йўқол,бошимниқотирма”,деганмаънодатамакитутунини
ҳайдагандайқўлқоқди.Қарасам,сўзқўшмайтурганШоираопам
чалапишгангилосдайқизариб-
бўзарибкетибди.Учовлонғазаботига
миниб,адолатўрнатишучундўконэгасиниизлабкетдик.
Иккинчи қаватгакўтарилиб,ҳашамдорқабулхонагакирдигу,у
ердаҳамфиғонимизфалакбўлди:мактабибиршекилли,котибақиз
сотувчинингмуомаласиниайнантакрорлади.Бизнибошлиққарўпара
қилиш тугул,тезроққутулиш пайида“Ҳозиртушликбошланади,уч-
тўрт соатдан кейин хабар олинглар”,деб эшик томон қисиб
келаверди.Шупайт бахтимизга кабинетдан салмоқланиб раҳбар
чиқиб қолдию бирдан котибанинг попуги пасайиб, вазиятни
мулойимгинақисқачаизоҳлаб,жойигаборибўтирди.Дўкондоркиши
беҳаё,қаттиқнигоҳибиланучаламизгабош-
оёқсўзсизқарабчиқди.
Сўнгўрисчалаб:
– Қайсиқишлоқданкелдинглар?Нимакераксенларга?Нима
муаммо?–дедиижирғаниб.

---

129
Мен бўлган гапни ҳаяжондан тутилиб-
тутилиб ўзбекча тўкиб
солдим.Уменгагезарибқараб:
–Миллатчимисан?Ирқчимисан?Биласанмибунингучунқанча
беришади?Тездапастгатушиб,Дилфузкаданузрсўрайсан!–деди
пишқириб.
–Дилфузка?Ўзбекмиуҳали?–деярлиўкирибюбордим.
–Нимадебўйловдинг?РусчанифақатРоссиядагапиришадими?
Менам ўзбекман.
.
. – деб котибасига юзланди,– анави Ички
ишлардаги террорга қарши бўлим бор-
ку,оти нимайди,майор
Гаппаровмидираҳбари,рақаминеччийди,–уқўлтелефониникўзига
яқинлаштириб,бошбармоғибилансийпалабқидирувбошлади.
–Отанггараҳматсенларни!Кечирим сўрасам,кўнглингжойига
тушадими?Юр,узрсўрамаганномард!– бугалнегадирсўзларим
лўнда-
лўнда,хотиржамчиққанигаўзимҳамажабландим.
Дўкондорҳафсалақилмадимиёодам йиғилишиданчўчидими,
ҳарҳолда,Сужининг ҳайратдан имкон доирасида думалоқлашган
кўзларигабир-
иккиназарташлаб,“
Ҳа,эсизгинаодамлар”,дегандек
бошчайқаганчахонасигакирибкетди.
Биз котибанинг истеҳзоли табассуми остида серрайганча
қолавердик.
***
4март
Биринчиишкунимбошланди.
Вазифам–бўшабқолганрасталаргамаҳсулотларнипешма-
пеш
жойлаштирибтуриш.
Супермаркетдакечкинавбатчиликдатўрттаўрисхотинвабир
эркакқоровул,хоразмликШакаржонопадеганқувноқаёл,Маҳмуд
исмлиюртдошамакиватожикистонликбирйигитишларканмиз.
Биринчииштунимёмонбошланмади.Шакаропаватожикйигит
бу ернинг одати, шарт-
шароитини
эринмай
ўргатишди.
Кашандалигини ҳисобга олмаганда ўрислар ҳам ёмон эмас эди.
Меҳнаткаш,хулқиҳамнисбатанбузилмаган.
Дўконнингбиргина ёмон томони – бошингиз устида кузатув
камераси худди аллақандай баҳайбат махлуқнинг якка кўзидай

---

130
чақчайибкузатибтуради.Ўзинггатўғрибўлсангбўлди-
да,дейсизми?
Дўконнинг камерасидан қўрқасану,худонинг “
камера”сидан нега
чўчимайсан?Ҳа,бунақасаволларкўп,лекининсонмиз-
да,назоратни
ёмонкўрамиз.
.
.
Кечки иккидан ўтгандан кейин уйқубосиб,кўзимни очирмай