49
XULOSA
Til faoliyat mahsuli sifatida asrlardan asrlarga o'tib boruvchi, jamiyat
taraqqiyoti bilan barobar qadam tashlovchi taraqqiy mezondir, muayyan tarixiy
normadir.
Bugungi kunda tarjimashunosligimiz oldida turgan dolzarb vazifalardan biri
o‘zbek tilidan yapon tiliga tarjima qilish jarayonida qo‘llaniladigan usullarni
o‘rganish, aniqlash,ularni qiyosiy tahlil qilish va bevosita tarjimada matn
pragmatikasiga qanday yondashish lozimligini aniqlash hisoblanadi
Yapon tilida hisob so‘zlar mavzusida shu davrga qadar o‘zbek tilida deyarli
ilmiy izlanishlar amalga oshirilmagan. Yaratilgan yapon tiliga oid ilmiy
adabioytlar ham rus, ingliz tillarida va ularda asosan yapon tili grammatikasi,
leksikologiyasi umumiy tahlil etilgan.
Ilmiy tadqiqot ishidan ma’lum bo‘ldiki yapon tilida hisob so‘zlar juda ko‘p
uchraydi va keng miqyosda iste’mol qilinadi.
Ma’lumki, hozirgi kunda yapon tilida ingliz tilidagi va yana boshqa tillardagi
hisob so‘zlar ko‘p uchraydi. Bu albatta, zamonamizning taraqqiy etishi bilan
bog‘liq hodisadir.
Izlanishlar natijasida yapon tilidagi hisob so‘zlarning aksariyatini xitoy va
g‘arbiy yevropa tillaridan o‘zlashgan hisob so‘zlar tashkil etadi. Bundan tashqari
boshqa tillardan o‘zlashgan hisob so‘zlar ham mavjud bo‘lib, ular arab, hind, ingliz
tillaridan kirib kelgan
Bitiruv malakaviy ishidan ko‘zlangan asosiy maqsad yapon tilida hisob
so‘zlarni kengroq yoritib berish va o‘zbek tili bilan solishtirgan holda ular
o‘rtasidagi o‘xshashlik va farqlarni ko‘rsatib berishdan iborat edi. Yapon tilining
hususiyatlaridan kelib chiqqan holda hisob so‘zlarni leksik-semantik, struktural,
funksiyasi jihatidan o‘rganib chiqildi va tahlil qilindi. Bu maqsadga erishishda bir
qancha vazifalarni qo‘ydik va ularni baholi qudrat amalga oshirishga harakat qildik.
Hozirgi kunda dolzarb muammolardan biri yosh o‘sib kelayotgan yosh
avlodga nafaqat xorijiy tilni balki sharq tillarining gramatikasini mukammal
o‘rgatib va tilga bo‘lgan extiyojni yanada oshirish shulami hisobga olgan bitiruv
50
malakaviy ishi uchun yapon tilida miqdor sonlaming ma’noviy guruhlari haqida
misol masalalar keltirish orqali o‘zbek tilidan farqli jihatlarini ochib bera olish va
uni boshqa tillardagi o‘xshashlik tomonlarini o‘rganish va taqqoslagan holda
chuqur mulohaza qilishdir. Tilining grammatik nazariyasini asosiy
muammolaridan biri bo‘lgan yapon tili va o‘zbek tilidagi tafovutni uslubiy jihatdan
talqin qilgan holatda va boshqa umum jahon tillarida taqqoslab ulardan kerakli
xulosalar chiqarib keng ommaga kerak bo‘lsa qo'lyozma sifatida taqdim etishdir
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, yuqorida tadqiq qilganimizdek va hozirgi
kunda dolzarb vazifalaridan biri yosh avlodga nafaqat xorijiy tilning gramatikasi
balki sonlarining qo‘llanilishini ham bilishlari kerak. Ushbu bitiruv malakaviy
ishida yapon tilshunosligida miqdor son mavzusidan kelib chiqqan natijalar
quyidaglardan iborat.
• Yapon tilida va o‘zbek tilida son so‘z turkumi haqida umumiy ma’lumot
berildi.
• Yapon va o‘zbek tillarida miqdor sonning umumiylik xususiy jihatlari
o‘rganildi.
• Son so‘z turkumining ma'noviy guruhlari haqida yaqqol tushuncha berildi.
• Miqdor sonning tuzilishi va yozilishiga ko‘ra ， yapon va o‘zbekcha
variantlari haqida ma'lumot berildi.
• Miqdor son va uning ma’noviy guruhlanishini misollar ko‘rinishida
ilmiy tahlil qilindi.
• Hisob so‘zlar, odatda, mustaqil ravishda gap bo‘laklari vazifasida kela
olmaydi. Maxsus vaziyatlarda ular aniqlovchi vazifasida kelishi mumkin. Sonlar
ham hisob so‘zlar kabi kamdan-kam holatlardagina gap bo‘laklari bo‘la oladilar.
Son va hisob so‘zi birikishidan hosil bo‘lgan miqdoriy birikmalar gapda bemalol
har-xil vazifalarda keladilar.
• Biz zinhor yapon tilining hisob so‘zlari to‘la o‘rganilib chiqildi deb
hisoblamaymiz. Ushbu ojizona yozilgan bitiruv malakaviy ishdagi hisob so‘zlari
yapon tilini o‘rganayotgan talabalarga ma’lum darajada yordam beradi degan
umiddamiz.
51
Taklif va xulosalar shundan iboratki, bugungi kunda yapon tilini
o‘rganayotgan talabalar bu tildagi ayrim farqlanishga qiynalishadi. Yapon tilini
o'rganuvchi va qiziquvchilar va bizlar uchun quyidagi holatlarda sanoq sonlaming
o'rganish mushkullik tug‘dirishi mumkin.
Bu borada taklifimiz-yapon tili o‘rganuvchilar har bir sanoq sistemasini
shunchaki yod olib emas, balki darslik materiallar asosida, predmetlar ko‘rib, his
qilgan holatda o‘rganishlari lozim. Shundagina ko‘z xotirasi orqali tez yodda
qolishi oson bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
