I tenglama tuzish bilan (1-darajali no’malumli) Bob masalalar yechish 1-masala

MATEMATIKA

Tenglamalar tuzish

Yordamida

Yechiladigan

Masalalar

Toshkent-2003

I Tenglama tuzish bilan (1-darajali no’malumli)


Bob masalalar yechish


1-masala

Bir ishni 1-mashinistka 18 soatda, 2-si esa 24 soatda tamomlaydi.Shu ishni ikkala mashinistka birgalikda bajarishga kirishdi. Bir qancha vaqtdan keyin 2-mashinistkaga boshqa ish berildi. Shundan song qolgan ishni 1-mashinistka 4-soatda tamomladi. 1-mashinistka hammasi bolib necha soat ishlagan?

Yechish 1-usul:


Sharti: x soat - 2-mashinistka ishlagan
(x+4)soat –1- mashinistka ishlagan

1-mashinistka (x+4) soatda ishning x+4/8 qismini

2- mashinistka x soatda x/24 qismini bajardi

Masala shartiga kora tenglamasi:

X+4/18 + x/24 =1, x=8; 8+4=12 (soat)

2-usul:


Sharti: : x soat - 1-mashinistka ishlagan
(x-4)soat –2- mashinistka ishlagan
1-mashinistka x soatda ishning x/18 qismini

2- mashinistka (x-4) soatda x-4/24 qismini bajardi

Masala shartiga kora tenglamasi:

X/18 + x-4/24 =1, x-4=8; x=12 (soat)

Javob: 1-mashinistka 12 soat ishlagan.


2-masala
Bir guruh oquvchilar motorli qayiqda pristangan oqimda qarshi ketishdi:
Ular 4 soat-u 40 minutdan song qaytib kelishlari kerak. Qayiqning turgun
suvdagi tezligi soatiga 12 km, oqim tezligi esa soatiga 3 km bolsa,
oquvchilar pristandan necha km masofaga, 2 soat dam olib, oz vaqtida
qaytib kelishlari mumkin?
Yechish: Oquvchilar x km ga borib qaytishlari mumkin bolsin.
Motorli qayiq oqimga qarshi x km ni
x/12+3=x/15 soatda, oqim boyicha x/12-3=x/9
Soatda yuradi: Borib qaytishga
4*2/3-2=2*2/3 soat sarf qilingani uchun shartga kora tenglamasi:
x/15+x/9=2*2/3 boladi: Bundan x=15 km kelib chiqadi.