I psixolog olimlar tomonidan ijtimoiy psixologik moslashuvini o'rganish I

Bronfentrener, rus olimlaridan V.S. Muxina va A.v. Petrovskiylarning
tadqiqotlarida ijtimoiylashuv mexanizmlariga turlicha yondashuvlar keltirilgan.
I.P. Podlosiyning ta'rifi bo'yicha, ijtimoiylashuv mexanizmlari quyidagilardan iborat:
Bostirish mexanizmi. Uning mazmuni muayyan g'oya, fikr, xohish-istaklarni ongdan chiqarib tashlashdan iborat. Bostirish mexanizmi tarbiyaning keng tarqalgan usulidir.
Ajratish mexanizmi. Bu ijtimoiylashuv mexanizmi sifatida inson
o'zi uchun yomon taassurotlardan voz kechishi bilan bog'liq. U odatda nizolarni hal qilish kuzatiladi.
O'z-o'zini cheklash mexanizmi - agar tarbiyalanuvchiga uning yutuqlari do'stinikiga nisbatan ahamiyatsizroq tuyulsa, uning o'ziga nisbatan hurmati pasayadi, yomon o'qiy boshlaydi.
Bu esa uning o'z «Men»ini cheklab qo'yishi va qiyinchiliklar oldida
ojiz qolishi demakdir. Loyihalash mexanizmining o'z kamchiliklarini boshqalarga tegishli deb hisoblash tashkil qiladi. Ijtimoiylashuvning yana bir asosiy mexanizmlaridan biri identifikatsiyadir.
Identifikatsiya jarayonida shaxs xayolan o'zini boshqalar bilan qiyoslaydi. ljtimoiy, jinsiy rollarni, qadriyatlarni, an'analarni o'zlashtiradi, ularni o'zaro taqqoslaydi, fikr yuritadi.
Tajribali psixolog A.A. Bodalyev esa shaxs o'yinda, o'qishda, muloqotda, ya'ni faoliyatning turli sohalarida o'zining o'rnini bilishi zarurligini uqtiradi. U o'zining «Shaxs va jamiyat» kitobida bu masalaga katta e'tibor berib, bu muammolar kam o'rganilganligini ta'kidlaydi. A. A. Bodalyevning fikricha, «insonni muloqot orqali tarbiyalashda bu unga qanday ta'sir qilishini avvaldan o'ylash zarur».
N.P. Anikeyeva fikricha, boshqa odamlar bilan muloqotda har bir shaxs muayyan ijtimoiy rolni egallaydi. Rollar shaxsning tabiatini to`laroq ochib berishi yoki uni niqoblashi mumkin. Lekin pozitsiya — rollarni tanlash albatta insonning o'z mohiyatiga, uning kuchiga, zaifligiga, salohiyat darajasiga, o'z-o'zini tanqid qila olishiga, xulq-atvorining puxtaligiga, o'zini chetdan ko'ra bilish qobiliyatiga bog'liq bo'ladi. (Jamoada ruhiy muhit.)