I-мodul bo‘yicha amaliy mashg‘ulotlari mavzulari

Trichoceridae
 oilasi.
36(35).
Kostal tomiri (C) qanotining hamma sathini chetlab o‘tadi. O‘rta 
oyoqlarining boldirlarining tepa qismi pixli.
37(38).
Yopqich
tangachalari yaxshi rivojlanmagan. Radiusining beshinchi 
shoxchasi (R
5
) qanotining tepa qimida kostal (C) tomirigacha tarqalgan.
Tanasi yirik yoki o‘rtacha kattalikda (8-20 mm), ba’zan uzun silindrik shaklda, 
rangi qora, ba’zan qorni qizil naqshli. Lichinkalari yirtqich, daraxt po‘stloqlari ostida 
yoki chirindiga boy qatlam ostida yashaydi. Yetuk pashshalari o‘rmonlarda uchraydi.
 
Chirindi yog‘ochxo‘rlar -
Xylophagidae
 oilasi.
38(37).
Yopqich
tangachalari yaxshi rivojlangan. Radiusining beshinchi 
shoxchasi (R
5
) kostal (C) tomiriga, qanotning tepa qismidan uzoqroqda joylashadi. 
Tanasi yirik yoki o‘rtacha kattalikda (6,5-28 mm), keng qorinli va ba’zan 
marmarsimon qanotli.
So‘nalar -
Tabanidae
 oilasi.
39(34).
Mo‘ylovining 3- bo‘g‘imini tepasi halqali emas.

---

373 
 
110-rasm. Ikki qanotlilar turkumi vakillarining qanotlari: 
1-ptixopteriod chivini; 2-uzun 
oyoq; 3-trixotserid; 4-to‘r qanotcha; 5-bodring chivini; 6-pashshacha; 7-zaxkash (mokritsa); 
8-vizilloqcha; 9-shercha; 10-do‘r pashsha; 11-qirg‘oqchi pashsha; 12-ola qanot; 13-boshoqli 
o‘simlik pashshasi; 14-drozofilniki.

---

374 
40(33).
Empodiylari yo‘q yoki rudiment holatda, qilsimon yoki ingichka 
tilchasimon shaklda. Haqiqiy yopishqichlarini hosil qilmaydi. Panjalarining tirnoqlari 
ostida faqat 2 ta yopishqichi bor
. 
Agarda empodiylari bo‘lsa, unda pulvillari bo‘lmaydi, panjalaridagi tirnoqlari 
yirik, 1- 2 qo‘shimcha tishli.
41(46).
Radial novdasi 4 shoxli (R
4+5
tomirining uchi ayrili), shuning uchun R
4
va R
5
 
kostal tomiriga qo‘shilib, bir- biridan ayriladi.
42(43).
Qanotlarida 3 yoki 4 ta orqa qirra katakchalari bor (110, 10-rasm). 
Tanasi quyuq tukchalar, turtib chiqqan qillar yoki zich tangachalar bilan qoplangan, 
ba’zan yalang‘och yoki biroz tangachali.
Mo‘ylovining uchinchi bo‘g‘imi 1 yoki 2 bo‘g‘imli, o‘simtali- grifelkali va 
uchi tukli popukli. Pashshalarining kattaligi turlicha (1-30 mm), ola- bula rangli, 
qanotli. Yetuk pashshalari gullardan oziqlanadi. Lichinkalari yirtqich va turli xil 
hasharotlarning parazitidir.