I-mavzu: kirish. Fanning o’rganish usullari. Rivojlanish tarixi. Tayanch tizimi odam skeletini sinflanishi reja

. 
ataladi.
 
Fredrik Ryuysh 
(1638—1731) gollandiyalik anatom qon tomirlar anatomiyasini o'rganishga katta 
hissa qo'shgan. U qon tomirlarga ranglimoddalar yuborib o'rgangan va murdalarni balzamlashni 
yangi usulini ishlab chiqqan, o'z zamonasining eng yaxshi anatomik muzeyini tashkilqilgan. Uning 
muzeyida anatomik preparatlar bilan bir qatorda rivojlanish nuqsonlari va anomaliyalar ham joy 
olgan. Rus podshosi Petr I anatomiyaga qiziqqan va F.Ryuyshdan 1500 ta preparatni sotib olib 
Peterburgdagi birinchi anatomiya muzeyi Kunst-kamerani tashkil qilgan. Fredrik Ryuish qon 
tomirlariga rangli moddalar yuborib o`rgangan va preparatlar tayyorlangan. 

---

5 
V.A.Вets 
(1834—1894) Kiyev universitetining professori, anatom. buyrak usti bezining mag'iz 
qismini hamda bosh miya po'stlog'ini mikroskopik o'rganib, uning V qavatidagi katta piramida 
hujayralarini topgan. Shuning uchun bu hujayralar uning nomi bilan atalgan. «Odam miyasi 
pushtalarining turkumlari» (1870) asarida u miya po'stlog'ining turli qismlarida hujayra tarkibi har 
xil ekanligini aniqlagan. V. I. Bets Kiyev unevirsiteti proffesori, anatom.U bosh miyaning po`stloq 
qavatini, buyrak usti bezi va jigardagi qon aylanish tartibini urgangan . 
DJ.Zernov 
(1843—1917) Moskva universiteti professori, anatom. Miyaning pushtalari va 
egatlarini o'rganib, qulay klassifikatsiya yaratdi. U dunyodagi turli millat vakillarining bosh miyasi 
tuzilishida farq yo'qligini isbot etdi, shu xususda hukm surib kelgan idealistik ta’limotni rad etdi. 
Uning «Odam tasviriy anatomyasidan qo'llanma» asari 14 marta nashr etilgan. 
Gerofil
– eramizdan oldingi 300 yillarda yashagan.Ichki a`zolarni kesib o`rgangan,harakatchan va 
sezuvchi nervlarni aniqlagan 
Vilyam Garvey
(1578-1657)- anatom va fiziolog bo`lib o`z kuzatish va tajribalari asosida 1626 
yilda e‘lon qilingan «Hayvonlarda yurak va qon harakati to`grisida anatomik tekshirishlar» degan 
ilmiy asarida katta va kichik qon aylanish doiralarini birinchi marta ilmiy ravishda isbotlab 
bergan.Garviy qonni arteriyadan venaga ko`zga ko`rinmaydigan mayda tomirchalar orqali o`tadi 
deb taxmin qilgan. XII-XIII asrlarda ya‘ni uyg`onish davrida anatomiya faniga qiziqish Italiyada, 
keyin Fransiyada ochilgan tibbiyot maktablarida yangitdan boshlandi. Olimlar talabi bilan har besh 
yilda bir marta murdani ochib o`rganishga ruxsat berilgan.Natijada,dunyoda birinchi bo`lib 
Mondino da Lyutsi 1326 yilda ikki murdani o`rganib, olingan ma‘lumotlar asosida anatomiya 
darsligini yozdi.