I. Kirish Ma’lumotlar bazasi haqida tushuncha. Ma’lumotlar tuzilmasi haqida tushunchalar. Statik turdagi ma’lumotlar tuzilmasi


Асосий мантиқий функцияларнинг чинлик жадвали



Download 0,53 Mb.
bet8/19
Sana30.10.2022
Hajmi0,53 Mb.
#858568
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19
Bog'liq
I. Kirish Ma’lumotlar bazasi haqida tushuncha. Ma’lumotlar tuzil

Асосий мантиқий функцияларнинг чинлик жадвали.



Белгили тур.
Белгили турга белгиларнинг чекли тўплами ёки литер, уларга лотин алифбосидаги харфлар ва унда йўқ кирилл харфлар, ўнлик рақамлар, математик ва махсус белгилар киради. Белгили маълумотлар ҳисоблаш техникаси билан инсон ўртасидаги алоқани ўрнатишда катта аҳамиятга эга. Кўпинча, дастурлашнинг ҳар бир тизимида белгилар тўплами фиксирланган бўлиб, улар турли тизимларда турли ҳил бўлиши мумкин. Бундан ташқари улар тартибланган бўлиб, ҳар бир унинг элементига аниқ бир сонли код мос қўйилиб, у тўпламдаги тартиб рақамини аниқлайди. Белгини сонли кодига ўтиб, реляцион операторлардан фойдаланиб, символларни таққослаш мумкин. Бундай таққослашларнинг натижалари BOOLEAN турига киради. Белгини кодини қийматини аниқлаш учун ёки аксинча, кўпгина дастурлаш тилларида 2 та стандарт функциядан фойдаланилади. Масалан Паскал тилида символлар қўштирноқ орасида берилиши мумкин ёки коди орқали ифодаланаётган бўлса # белги қўйилиб кейин сонли коди ёзилади. Сатр (қатор, string) – бу қандайдир белгилар кетма-кетлиги. Сатр битта, бўш ёки бир нечта белгилар бирлашмасидан иборат бўлиши мумкин. Паскал тилида сатр 0 дан то 255 тагача узунликка эга бўлиши мумкин. Агар ўзгарувчи сатр турига тегишли бўлса, у ҳолда ўзгарувчи тури ёзилаётганда string деб аниқланади.
Белгили турдаги амаллар:
a) Ўзлаштириш;
b) Таққослаш;
c) Кодлаш тизимидаги рақамини (тартибини) аниқлаш: ORD(Wi);
d) Белгини рақами бўйича топиш: CHR(i)
e) Навбатдаги белгини аниқлаш: SUCC(Wi)
f) Битта олдинги белгини аниқлаш: PRED(Wi)


Кўрсаткичли тур.
Pointer тури маълумотларни кўрсаткичлари ёки манзиллари (адрес) тўпламини намоён қилади, яъни кўрсаткичлар маълумотларни эмас балки бу маълумотлар жойлашган хотирадаги манзилни ўз ичига олади. Кўрсаткичлар хотирада бори йўғи 4 байт жойни эгаллаб, у кўрсатаётган маълумотлар анча катта жойни эгаллаган бўлиши мумкин. Pointer тури маълумоти ихтиёрий бошқа бирор маълумот ёки маълумотлар гуруҳига йўналтирилган бўлади. Кўрсаткичга мумкин бўлган у ёки бу қийматни ўзлаштириб, ушбу кўрсаткич орқали керакли маълумотга мурожатни амалга ошириш мумкин. Pointer туридаги маълумотларни қийматлар тўпламида битта махсус қиймат бўлиб, уни ўзлаштириш ҳеч қаерга йўналтирилмаганлигини кўрсатади, яъни нол ёки бўш кўрсаткич хисобланади. Масалан, Паскаль тилида бундай қиймат сифатида nil символи фойдаланилади. Кўрсаткичлар устида амаллар қуйидагича бўлиши мумкин: бирор бир кўрсаткичга бошқа кўрсаткич қийматини ўзлаштириш мумкин ёки бошқа маълумот эгаллаб турган хотира соҳаси адресини ўзлаштириш мумкин. Кўрсаткичлар ўзаро боғланган маълумотлар тузилмасини яратишда ва қайта ишлашда катта аҳамиятга эга. Хотирада кўрсаткичларни ифодалаш учун учун асосан дастурлаш тизимига мос равишда манзилни максимал узунлигича жой ажратилади. Кўрсаткичларни қиймати номанфий бутун сонлар сифатида соҳада битларни кетма-кетлиги кўринишида сақланади.



Download 0,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish