I habibullayev, A. Jumayev ekonometrika amaliy mashg‘ulot

B17 katakdagi raqam regressiya tenglamasidagi ―a‖ koeffitsiyentni qiymati. B18 katakdagi raqam ―b‖ koeffitsiyentning qiymati. C17 va C18 kataklardagi raqamlar mos ravishda ―a va b‖ koeffitsiyentlarning standart xatolari. D17 va D18 kataklardagi raqamlar mos ravishda ―a va b‖ koeffisiyentlarning hisoblangan t-statistika qiymatlari, E17 va E18 kataklardagi raqamlar esa Styudent kriteriysi jadvalidagi t-test, ya‘ni t ning jadval qiymatlari, F16, G16 va F17, G17 kataklardagi raqamlar koeffisiyentlarning yuqori va quyi chegaralarining qiymatlari.

1 b. – darajali modelni tuzishni ko‗rib chiqamiz.

Buning uchun berilgan ma‘lumotlarni MS Excel dasturiga kiritamiz (1.5-rasm). Kiritilgan ma‘lumotlar (x va y) ni logarifmlash uchun 1.5- rasmdagi oynada buyruqlar qatori tagida joylashgan qatorda f _x funksiyasini bosamiz, natijada Мастер функций (1.8-rasm) oyhasi hosil bo‗ladi.

1.8-rasm. Funksiyalarni tanlash.
Ushbu oynadagi Категория darchasida Математические buyrug‗ tanlanadi. So‗ngra Выберите функцию darchasidan LOG10 funksiyasini topib, belgilab OK tugmasi bosiladi, natijada Аргументы функции oynasi ochiladi (1.9-rasm). Ushbu oynaning Число darchasiga logarifmlash kerak bo‗lgan o‗zgaruvchining qiymatlari kiritiladi va OK tugmasi bosiladi.



1.9-rasm. Logarifmlash oynasi.
Hosil bo‗ladigan natijani 1.9-rasmdagi oynada yangi katak ochib unga yoziladi va ketma-ket qolgan boshqa o‗zgaruvchilar ham shu tartibda logarifmlanadi. (1.10 - rasm).





1.10-rasm. Logarifmlash natijalari.

Logarifmlangan ma‘lumotlar asosida korrelyatsion-regression tahlil amalga oshiriladi (1.11-rasm).

1.11-rasm. Regressiya natijalari.
Rasmdagi natijalaridan ko‗rinib turibdiki a parametrning qiymati 2,278ga, b parametrning qiymati esa -0,298 ga teng. Bu natija yuqoridagi hisoblashlarni to‗g‗ri bajarilganligini ko‗rsatadi.

1v. - ko‗rsatkichli egri chiziq modelini tuzish. Modelni tuzish uchun y ni logarifmlab olamiz (1.12-rasm).



1.12- rasm. O„zgaruvchilarni logarifmlash.

Hosil bo‗lgan ma‘lumot asosida korrelyatsion-regression tahlilni amalga oshiramiz. Tahlil natijasi 1.13-rasmda berilgan. Rasmdan korrelyatsiya koeffitsiyenti =0,32, a =1,887 va b=-0,003 ga teng ekanini ko‗rishimiz mumkin.

1.13-rasm. Korrelyatsion-regression tahlil natijalari.