I bob. Ttxi larning nazariy asoslari va jahon xo’jaligida tutgan o’rni 8

2.2 Malayziya iqtisodiyotiga TTXIlarning kirib kelish tendensiyasi va zamonaviy holatining tahlili

Malayziya Janubiy-sharqiy Osiyodagi mamlakat bo’lib, davlat hududi ikki qismdan iborat, ya'ni, yarim orol (Malakka) va sharqiy (Kalimantan orolining shimoliy qismi) qismlarga bo’linadi. Malayziyaning maydoni 329 847 km. kv bo’lib, dunyoda hududining kattaligi bo’yicha 65 – o’rinni egallaydi. Yarimorol qismi shimoldan Tailand, janubdan Singapur bilan, sharqiy qismi janubdan Indoneziya, shimoldan Bruney bilan chegaradosh, shuningdek, dengiz orqali Vetnam va Filippin bilan chegaralari mavjud. Malayziya iqtisodiyotiga to’xtalib o’tadihgan bo’lsak, Malayziya Janubiy-sharqiy Osiyo mamlakatlarini tez rivojlanayotgan davlatlaridan biri hisoblanadi (Ilova 2.1). Tarixan Malayziya 1960-yildan boshlab, o’zining iqtsodiy rivojlanish yo’lini boshladi va qishloq xo’jaligi va qazib olishga ixtisoslashgan iqtisodiyotdan yuqori texnologiyaga va inson kapitaliga asoslangan iqtisodiyotga o’tdi. (Ilova 2.2)

Malayziya hukumati investorlar uchun qonuniy tizimga asoslangan siyosiy barqarorlikni ta’minlaydi va investorlar uchun imtiyozlar taqdim etadi. Texnologik jihatdan rivojlanganlik Malayziya iqtisodiy o’sishini ta’minlovchi omil bo’lgan. Texnologiya yordamida Malayziya investorlarning zamonaviy talablariga javob berib ularni faol jalb qilib kelmoqda. Malayziya ASEAN mamlakatlari orasidagi yuqori texnologiyalarga asoslangan sanoatlashgan millatlardan biri hisoblanadi. Millatning zamonaviy texnologiyalardan foydalana olishi, ishlab chiqarish sohasida ustunlini ta’minlab kelmoqda. Malaysiya infratuzilmasi biznes aloqalarini tashkil qilishni hisobga olgan holda tashkil etilgan bo’lib, Osiyo mamlakatlari orasida eng yaxshi infratuzilmalardan biri hisoblanadi. Raqamli va optik tolali texnologiyaga asoslangan. telekommunikatsiya tarmog’i, 5 ta xalqaro aeroport, sifatli avtomobil yo’llari, 7 ta xalqaro dengiz portlari bevosita Osiyo-Tinch okeani bozoriga chiqishni ta’milab beradi. Malayziya sanoati 500 ga yaqin sanoatlashgan hududlar va Erkin zonalar miqyosida rivojlanib kelmoqda. Malayziyaning o’ziga xos ustunliklaridan biri bu inson resurslari hisoblanadi. Malayziya yosh, o’qimishli va unumdor ishchi kuchiga ega. Malayziya hukmati inson resurlari rivojiga alohida e’tibor qaratib kelmoqda. Malayziyadagi yuqori investitsiya muhiti ishlab chiqarishni amalga oshirish uchun dunyoning eng qulay joylaridan biri bo’lishiga xizmat qildi. Hozirgi kunda Malayziyada dunyoning 40 mamlakatidan 5000dan ortiq korxonalar o’z faoliyatini olib bormoqda. Ularning kopchiligi o’z biznesini Malayziyada kengaytirib diversifikatsiya qilib kelmoqda. Malayziya investitsiya taraqqiyot davlat organi ( MIDA ) Malayziyada ishlab chiqarish va xizmatlar tarmoqlarini rivojlantirish uchun hukumatning asosiy agentliklaridan biri hisoblanadi. Malayziya investitsiya taraqqiyot davlat organi (MIDA) korxonalarga kapital qo’yilmalarni sanoat, xizmatlar sohasida mamlakatlarini joylashtirishga ko’maklashuvchi organ bo’lib uning yana bir vazifasi hamkorlikdagi loyihalarni amalga oshirishga ko’maklashish hisoblanadi. MIDAning keng qamrovli xizmatlari investitsiya sherikchiligi uchun hamkor qidirayotgan xorijiy sarmoyadorlar uchun mamlakatdagi investitsiya imkoniyatlari haqida atroflicha ma’lumot beradi.

2.2-jadval