I bob qattiq jismlar 1-§. Qattiq jismlarning fizikasida asosiy tushunchalar



Download 5,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet94/225
Sana03.07.2021
Hajmi5,36 Mb.
#108758
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   225
Bog'liq
Яримўтказгичлар физикаси Бадирханов

=
k

-eV     
E

 
 
 
7.13 – rasm. To’g’ri maydonda p-n o’tish. 
bunda  F
n
  va  F
p
  p-n  o‘tish  to‘g‘ri  ulangandagi  kvazi  Fermi  sathlari.  p-n  o‘tishning 
umumiy Volt-Amper tavsifsi quyidagi ifoda bilan aniqlanadi: 
     
  

  
  
    )                 
Bu  ifodadan  ko‘rinib  turibdiki,  harorat  oshishi  bilan  to‘g‘ri  yo‘nalishdagi  tok 
miqdori  kamayadi.  Yuqori  haroratda  teskari  tokning  oshishi  to‘g‘ri  yo‘nalishdagi 
tokning  kamayishiga  olib  keladi  oqibatida  bu  toklar  qiymatining  berilgan 
kuchlanishdagi  farqlari  asta  –  sekin  kamayib,  VAT  endi  Om  qonuni  aks  ettiruvchi 
to‘g‘ri  chiziq  bilan  ifodalanadi  ya‘ni  p-n  o‘tishning  to‘g‘rilagich  xossasi  yo‘qoladi. 
Demak,  har  qanday  p-n  o‘tishga  ega  bo‘lgan  diodning  to‘g‘rilagich  xossasi  harorat 
oshishi bilan yomonlashar ekan. p-n o‘tish ulangan manba yo‘nalishiga qarab, tokini 
bir  tomonlama  juda  yaxshi  o‘tkazar  ekan,  ikkinchi  yo‘nalishda  esa  p-n  o‘tishdan 
o‘tayotgan  tok  juda  kichik  bo‘ladi.  p-n  o‘tishning  bunday  noyob  xususiyati  uning 
to‘g‘rilagich  sifatida  foydalanish  imkonini  beradi.  Agar  p-n  o‘tishga  o‘zgaruvchan 
manba  ulasak,  unda manbaning  bir  yo‘nalishda tok  o‘tadi,  ikkinchi  yo‘nalishda  esa 
tok o‘tmaydi. Demak, p-n o‘tish o‘zgaruvchan tokni o‘zgarmas tokga aylantirib berar 
ekan.  p-n  o‘tishli  diodlarda  teskari  tok  qiymati  J
so
  juda  kam  bo‘lganligi  uchun 
ularning  to‘grilagich  xossalari  metall  –  yarim  o‘tkazgich  diodlariga  nisbatan 
yaxshiroqdir.  Har  qanday  to‘g‘rilagich  diodlarining  sifati  uning  to‘g‘rilash 
koeffsiyentiga  qarab  baho  beriladi.  U  qancha  katta  bo‘lsa,  diodning  to‘g‘rilagich 
xossasi  shuncha  yaxshiroqdir  bo‘ladi.  To‘g‘rilash  koeffsiyenti  k  -  to‘g‘ri  va  teskari 
yo‘nalishda  U = 1V berilgandagi, to‘g‘ri va teskari toklar qiymati bilan aniqlanadi: 
   
 
       
 
       
 
 
 
  
     
 

Download 5,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   225




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish