I bob qattiq jismlar 1-§. Qattiq jismlarning fizikasida asosiy tushunchalar



Download 5,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet102/225
Sana03.07.2021
Hajmi5,36 Mb.
#108758
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   225
Bog'liq
Яримўтказгичлар физикаси Бадирханов






 
114 
            Agar  uchta  K
1
  K
2
  K
3
  ulansa  emitter  o‘tishiga  to‘g‘ri  kuchlanish  berilgani 
uchun emitterdan bazaga kovaklar diffuzyalanadi (injeksiyalanadi).baza sohasi yupqa 
bo‘lgani uchun bu kovaklar rekombinatsiyalanishga ulgurmasdan kollektor o‘tishiga 
etib keladi va kollektor o‘tishidagi elektr maydoni ta‘sirida kollektor sohasiga tortib 
olinadi  (ekstraktsiyalanadi).  Odatda  emitter  sohasidagi  akseptor  kirishma  atomlari 
konsentratsiyasi (N
a
) baza sohasidagi donor kirishma atomlari konsentratsiyasi  (N
d

dan  ko‘p  bo‘lgani  (N
a
>>  N
d
)  uchun  bazadan  emitterga  diffuzyalanib  o‘tayotgan 
elektronlar  soni  emitterdan  bazaga  diffuzyalanib  o‘tayotgan  kovaklar  sonidan  juda 
kam  bo‘ladi  (I
en
<<  I
ep
).Shuning  uchun  emitter  o‘tishidagi  tok  kovaklar  hosil  qilgan 
tok I
ep
 ga teng bo‘ladi I
en
 ≈ I
ep. 
Emitterning samaradorligi injeksiya koifsenti 

bilan 
belgilanadi. 
e
ep
I
I


=
en
ep
ep
I
I
I

        (1)        
en
ep
I
I
<< 1     bo‘lgani uchun    

  ≈ 0,999 ga teng 
Emitter  sohasidagi  bazaga  diffuzyalanib  (injeksiyalanib)  o‘tgan  kovaklar 
kollektor  o‘tishiga  deyarli  to‘liq  etib  keladi  juda  kam  qismigina  baza  sohasiga 
rekombinatsiya  bo‘ladi  sababli  kollektor  tokini  I
k
  emitter  toki  I

ga  taxminan  teng 
deyish mumkin     I
k
 ≈ I

Baza sohasida rekombinatsiya bo‘lgan kovaklar baza toki I
B
 
ni hosil qilishda qatnashadi     
I
b
= I
e
–I
k
 (2) 
emitter toki  
I
e
=I
b
+I
k  
(3) 
Tranzistorning kuchaytirish xossasiga tok  tashuvchilar (electron va kovak)ning 
baza  sohasidagi  rekombinatsiyaning  ta‘sirini  baholash  uchun  tok  tashuvchilarning 
emitter  o‘tishidan  kollektor  o‘tishiga  etib  borish  o‘chish  koifsenti  δ  (koifsent 
perenosa) dan foydalaniladi  
ep
kp
I
I


(4) 
baza  sohasiqancha  yupqa  va  elektronlar  kam  bo‘lsa  δ–  koifsent  birga  yaqin 
bo‘ladi.Tranzistorlarning  asosiy  parametrlaridan  biri  emitter  tokining  uzatish 
koifsenti bo‘lib, u quyidagiga teng bo‘ladi: 
e
k
I
I




(5) 
ya‘ni  α  emitter  tokining  ΔI
e
  oshishi  kollektor  tokining    qanch  oshishini  (kollektor 
o‘tishiga  berilgan  kuchlanish  o‘zgarmas  bo‘lganda)  ko‘rsatadi.Odatda    α  =  0,95  … 
0,99  qiymatlarga  ega  bo‘ladi,  α  qancha  katta  bo‘lsa  tranzistorning  kuchaytirish 
xossasi  shuncha  yuqori  bo‘ladi.  Kollektor  o‘tishida  emitterdan  kollektorga  etib 
kelgan  kovaklar  hosil  qiladigan  kollektor  tokidan  tashqari,  kollektor  o‘tishining 
teskari toki I
kbs
 ham o‘tadi: 


 
115 
I
k
 = αI
e
 + I
kbs
 (6) 
Odatda αI
e
>> I
kbs
 shuning uchun 
I
k
 = αI
e
 (7) 
 bu    ifodadan  ko‘rinadiki  tranzistorning  chiqish  toki  I
k
  ni  kirish  toki  I
e
  bilan 
boshqarish mumkin ekan. 
 
Tranzistorning  emitter  va  kollektor  o‘tishlariga  tashqi  elektr  manbaining 
qutblarini turlicha ulash yo‘li bilan to‘tr xil holatda ishlatish mumkin. 

Download 5,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   225




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish