I bob. Populyatsion genetik va molekulyar evolyutsiyasi haqida tushuncha

MAVZU: POPULYATSION GENETIK VA MOLEKULYAR EVOLYUTSIYASI


MUNDARIJA:


KIRISH………………………………………………………………….……3
I.BOB. POPULYATSION GENETIK VA MOLEKULYAR EVOLYUTSIYASI HAQIDA TUSHUNCHA
1.1. Genetik materiallarning o’zgaruvchanligi va uning turlari …………4
1.2. Genetik xilma-xillik……………………………………………………19
1.3. 2 jinsli populyatsiyalar……………………………………………..…21
II.BOB. POPULYATSIYALARNING ASOSIY HUSSISYATLARI
2.1. Populyatsiya va uning genetic strukturalari…………………………29
2.2. Gen va nuqtaviy mutatsiya……………………………………………38
2.3. Gen faoliyatining boshqarilishi ………………………………………40
XULOSA VA TAKLIFLAR…………………………………………….....44
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ………………………………….45

KIRISH
Populyatsion genetikaning asosiy vazifasi irsiyatning moddiy asoslari hisoblanadigan xromosoma, genlar va nuklein kislotalar (DNK, RNK) tuzilishi hamda funksiyalarini tadqiq qilish orqali organizmlar belgi va xususiyatlarining rivojlanishi va kelgusi avlodlarga oʻtishini ochib berishdan iborat. Har xil fizik va kimyoviy omillar taʼsirida organizmlarda irsiy oʻzgaruvchanlikning paydo boʻlishi va uning organizmlar evolyutsiyasidagi ahamiyatini tadqiq qilish ham genetikaning vazifalari qatoriga kiradi. Madaniy oʻsimliklarning serhosil navlari, hayvonlar va mikroorganizmlarning mahsuldor zotlari va shtammlarini yaratish; irsiy kasalliklarning paydo boʻlish sabablarini oʻrganish asosida ularning oldini olish va davolash usullarini ishlab chiqish; ekologik muhitning irsiyatga salbiy taʼsir etuvchi omillarini oʻrgaiib, genofondni saqlab qolishni genetik jihatdan asoslab berish genetika tadqiqotlarining amaliy muammolarini ifodalaydi. Kombinativ o‘zgaruvchanlik. Bu o‘zgaruvchanlik ota-ona organizmlari genotiplaridagi genlarning qayta kombinatsiyalanishi, ularning o‘zaro ta’siri 
natijasida vujudga keladi. Kombinativ o‘zgaruvchanlik meyozda gomologik 
xromosomalarning mustaqil taqsimlanishi, urug‘lanish paytida gametalarning 
tasodifi y kombinatsiyalari, xro mosomalar chalkashuvi va genlarning rekom-
binatsiyasi asosida kelib chiqadi. Ayrim genlarning sifat o‘zgarishi bo‘lib, mikroskopda ko‘rinmaydi. Bunda gen tarkibidagi DNK ning ximiyaviy strukturasi o‘zgaradi. DNK zanjiridagi nukleotidlarning o‘rin o‘zgarishi RNK ni ham o‘zgartiradi va natijada oqsil sintezi ham o‘zgaradi. Natijada organizmlarni ayrim belgi va xususiyatlari ham o‘zgaradi. Genetikaning mustaqil fan sifatida shakllanishida chex olimi Gregor Mendel tomonidan 1865-yilda irsiyat qonunlarining ochilishi katta ahamiyatga ega boʻldi. Noʻxat ustida olib borgan tajribalari asosida Mendel genetikaning asosiy metodi hisoblangan duragaylash orqali irsiyatni oʻrganish metodiga asos soldi. U organizmlar belgi va xususiyatlarini kelgusi avlodga berishi irsiyat omillari (hoz. tushunchaga koʻra genlar) bilan bogʻliqligini taʼkidlaydi.