I bob. O’zgaruvchan tok zanjirlari 1 asosiy ta’riflar

Gisterezisga isroflarni ishqala nishga isroflar bilan tayedoslash mum­kin— o’zgaruvchanmagnit maydon ta’siri ostida jajji magnitlarga o’xshashmagnit domenlar ferromagnet ikdagi ichki tor tishish kuchlarink yengib, uz yo’nalishini o’zgartrishi kerak.Ferromagnetik qan cha sattik; bo’lsa, gisterezisga isroflar shuncha ko’pbo’ladi.Bittaqaytamagnit lanish siklida bu isroflar material gisterezisi sirtmogining yuzasiga pro porsional bo’ladi. Umumiy holdaisrofbo’ladigan quvvat uShbu formula bilan ifodalanadi:

bundaK_t — gisterezis koeffisiyenta, uning qiymati pulatning sonrtiga bor lis;I—o’zgaruvchan tok chastotasi, V_t — magnit induksiya amplitudasi; G — uzak ning massasi. Daraja kursatkichining qiymatini V_t> 1 T da p = 2 vaV_t<. 1 T da p — 1,6 deb hisonblash mumkin.

Uyurma toklarga isroflar toklar vujudga keltiradigan quvvatni taqri ban xisonblash asosida anislanadi. Pu latda o’zgaruvchanmagnitoqimi induk siyalaydigan eyuk ni transformator elektr yur_Imuvchi kuchi orqali ifodalash mumkin, chunki metallning massasi bi ror kissa tutashgan uramga o’xshaydi, de­mak

Ef = 4,44IF_t = 4,44

bu yerda S_f—shu uram hamrab oladigan va oqim kesib o’tadigan yuza. Shu yuza qancha katta bo’lsa, induksiyalangan eyuk vujudga q keltiradigan uyurma toklar shuncha ko’pbo’ladi. Bunday uyurma tok konturidagi isrofbo’ladigan quvvat

R = Ye² r

u.kon, u 6>

bundag—shu konturning aktiv utka zuvchanligi. Bunday quvvatni hisonblash anchagina qiyin, lekin isroflarni sifat jihatdanbaholash uchun O’tkazuvchanlik g pulatning sonlishtirma O’tkazuvchanli giga proporsional bo’lishigina mo’qi_m dir. Shunday qilib, uyurma toklar uchun isrofbo’ladigan quvvatni quyidagicha ifodalash mumkin:

Py = K₇PBli6,

bundaK u — uyurma toklar koeffisiyenta, uning qiymati pulatning sonrtiga va pu­lat listning salinligiga borliq.

Dozirgi transformatorlarda magnit induksiyaning amplitudasi ko’po’zgaruvchan tok mashinalarining uzaklaridagi yenngari 1 Tl dan ortiq;. Demak, ular da uyurma toklarga isroflar ham, gistere­zisga isroflar ham proporsional V²_tva (S_yV_tU = Fq. Shunday qilib, uzak pqla tida znergiyaning umumiy isrofi magnitoqimining kvadrat iga, chulg’amsimlarida gi isroflar esa — tokning kvadratiga proporsional.

Amalda hisonblashlarda pulatdagi umumiy isroflar spravochnik jadvallar yordamida anshuganadi. Masalan, E 41 — 0,35 pulatdagi isroflar (list salinli gi 0,35 mm bo’lganda) V_t = 1 Tl induk­siya amplitudasida 1,3 VtIkg ni, V_t —

1,5 Tl da esa 3 VtIkg ni tashkil eta di.

SALT IShLASh TOKINI hisonblash

Uzakning kesim yuzasi S_?3 berilgan da transformator eyuk uchun formuladan foydalanib, chulg’am uramlarining soni ni tagfiban aniqlash mumkin, chunki uk da kuchlanish isrofi 1_xg_x nisbatan kam bo’ladi: