I bob. O’zgaruvchan tok zanjirlari 1 asosiy ta’riflar

71 rasm. Quvvatlar uchburchagini yasash:

a—kuchlanishlar uchburchagi. b—quvvatlar uch­burchagi
aktivquvvatP=S_Hcos φ.Demak, o’zgarmas to’liqquvvatda cos φ kamayishi bilan yo’lqo’yiladigan aktiv quvvatqiymati kamayadi.

To’liqquvvat birligi sifatida volt amper (VA) va kilovolt-amper (kVA) ishlatiladi. Birlik nomining bunday o’zgarishi katalog,hisoblashlar va boshqalarda quvvatni kursatishni soddalashtiradi: masalan, aktiv quvvat emas, balki to’liqquvvat qurilayotganligini ko’rsatish uchun 500 kV*A deb yozishning uzi kifoya.

Reaktiv quvvatQ tushunchasidan ustanovkaning to’liqquvvatini hisoblashda, masalan, sanoat korxonasi uchun zaruriy transformatorning quvvatini aniqlashda foydalaniladi.Elektr energiyasining turli xil iste’molchilari aktiv.Quvvatni ham, reaktiv quvvatni ham is te’mol qiladi. Transformator ishlashilozimbo’lgan to’liqquvvat barcha iste’ molchilar aktiv quvvatlarining yig’indisi bilan ularning reaktiv quvvatlari yig’indisi asosida ushbu formuladan aniqlanadi:

S = ( )²+( )² (59)

Reaktiv quvvat reaktiv voltamper (var) va reaktiv kilovoltamper (kvar) da o’lchanadi.

Reaktiv sig’imquvvatni manfiy deb hisoblash shartli ravishda qabul qilingan, shunga ko’ra kondensatorlarni reak­tiv quvvati Q_cbo’lgan generatorlar, induktiv iste’molchilarni Q_L esa uning iste’molchilari deb hisoblashlozim. Iste’molchilar orasida kondensatorlar va induktiv g’altaklar bo’lganida ustanovkaning umumiy to’liqquvvati quyidagicha bo’ladi:

S = ( )²+( _L– ( _C)² (60)

Elektr dvigatellarning induktiv quvvatini kompensasiyalaydigan reaktiv sig’imquvvat vositasida sanoat korxonalarnning cosφoshiriladi.
TOKLAR REZONANSI VA QUVVAT