I bob. Optika fani haqida 5

Kurs ishining dolzarbligi: Hech bir ish yo’q joydan boshlanmaydi. Shuningdek optika fani ham o’z rivojlanish tarixiga ega. Fanning rivojlanish tarixi bu umumiy fizikaviy bilimlarning ajralmas bir qismidir, chunki optikani o’rganish bilan uning tarixi ham o’rganib boriladi. Optika faning asosiy tushunchalari, qonunlar va nazariyalari bilan tanishishda, uning rivojlanish tarixi kata ahamiyat kasb etadi.
Kurs ishining maqsadi: Optikaning rivojlanish tarixi jarayonidagi ma’lumotlarni o’rganish. Mavzuga oid ilmiy va metodik adabiyotlarni o’rganish va tahlil qilish, mavzuni o’rganish davomida bilim va ko’nikmalarni oshirish.
Kurs ishining vazifasi:
- optikaning rivojlanish bosqichlari bilan tanishish;
- rivojlanish jarayonidagi tajribalar va olimlar olib borgan tadqiqotlarni o’rganish.
Kurs ishining predmeti: Mavzuga oid ilmiy va metodik adabiyotlarni o’rganish va tahlil qilish, mavzuni o’rganish davomida bilim va ko’nikmalarni oshirish.
Kurs ishining obyekti: “Optikaning rivojlanish tarixi” mavzusini o’rganish va tahlil qilish.
Kurs ishining tuzilmasi: Ushbu “Optikaning rivojlanish tarixi” mavzusidagi kurs ishi kirish, 2 bob, 6 bo’lim, xulosa, foydalanilgan adabiyotlardan iborat.

I BOB. OPTIKA FANI HAQIDA

1.1. Optika fani haqida umumiy tushunchalar

Optika (yunoncha: optike — koʻrish haqidagi fan) — fizikaning yorugʻlikning tabiatini, yorugʻlik hodisalari qonuniyatlarini, yorugʻlik bilan moddalarning oʻzaro taʼsirini oʻrganadigan boʻlimi. Bizlarni o’rab turgan borliq Yer, osmon, yulduzlar va ongimizga ta‘sir etib sezgi uyg’otadigan barcha narsalar materiya bo’lib xisoblanadi. Tabiatdagi jismlar va bu jismlar tarkibidagi moddalar moddiy borliq bo’lib, sezgilarimizga har xil ta‘sirlar ko’rsatib o’zini borligini namoyon etadi.Materiya har doim o’zgarib turib o’z xususiyatlarini namoyon etib turadi, moddiy dunyoda yuz berayotgan materiyaning xilma–xil o’zgarishlari tabiat hodisalari deb ataladi.Fizika – tabiat to’g’risidagi fanlaridan biri bo’lib, u tabiat hodisalarini ya‘ni materiyaning xossalarini, shu o’zgarishlarni ifodalay oladigan qonun va qoidalarni o’rganadi.
Fizika fanining boshqa fanlardan farqi shuki, u tabiat qonunlarini jismlar harakatini o’rganish usuli bilan tavsiflab beradi. Fizika tabiat hodisalarini o’rganishda, moddiy olamni idrok etishda asosan matematika, ximiya, biologiya, astranomiya fanlarining qonunlaridan foydalanadi.Tabiat qonunlarining ko’p qismi, moddiy olamni idrok qilish mumkin bo’lmagan tabiat hodisalarining qator qismi hali ochilmagan. Moddiy olamni bilishga boshqa fanlar bilan bog’langan ravishda intilish fizika fanining asosiy xususiyatidir.Fizika fanini o’rganish insoniyat madaniyatining muhim bir qismi bo’lib hisoblanadi. Fizika qonunlarini bilish kelajakni oldindan bilishgina emas, balki o’tmishda bo’lib o’tgan tabiat hodisalarning sabablarini ochib berishga ham imkon beradi. Fizika fani ma‘lumotlariga asoslanib tabiatda sodir bo’ladigan har bir jarayonning sabablari tahlil etiladi.
Hozirgi zamon texnikasining yaratilishi, zamonaviy texnalogik mashinalarning ishlash harakteristikalari fizika faning qonunlariga asoslanib oldindan loyihalashtirilgan.Moddiy olamni idrok etish, Dunyo manzarasini tasavvur eta bilish, tabiat hodisalaridan foydalana bilish uchun fizika qonunlarini chuqur bilmoh kerak. Moddiy olam bo’linmas bir butun bo’lib, undagi hamma narsa bir–biriga bog’liq fizika kursini o’rganishda uni alohida qismlarga ajratib har bir qismga tegishli hodisa va qonunlarni sinflarga ajratib o’zlashtirish qulay bo’ladi. Bunday hodisalardan biri bu mexanik harakatdir. Fizikaning mexanika bo’limida mexanik harakatlarning umumiy tavsiflari va ularning sodir bo’lish sabablari o’rganiladi va harakatdagi jismlarning fazodagi vaziyatini aniqlash masalasi o’rganiladi.