I bob. Nara davri boshqaruvi

2.3.Dehqonlar hayoti
Aholining eng katta guruhi ya’ni taxminan 90%i dehqonlarni tashkil qilgan. Dehqonlar, hukmron sinf g‘oyalariga ko‘ra, “davlatning asosi” deb hisoblangan. Agar poydevor mustahkam bo‘lsa, unda butun sipatti xotirjamlikda dam oladi.¹⁰Taiho ryo kodi dehqonlarning huquqiy va iqtisodiy holatini belgilab berdi, shu bilan birga ushbu kodni boshqa manbalardan olingan materiallar ,masalan, “Shoku nihongi” bilan tuzib, dehqonlar bilan bog‘liq qonunning ba'zi qoidalari aniqlanganligini ko‘rish mumkin. Aslida ishlamaydi, natijada Yaponiya aholisining aksariyat qismining haqiqiy yashash sharoitlari qonun hujjatlarida nazarda tutilganidan yomonroq edi.Buning sabablari quyidagi holatlarda korsatilgan:
Eshik berish ajratish huquqi paydo bo‘lgandan so‘ng darhol (ya'ni olti yoshdan boshlab) emas, balki ajratish yilida (olti yilda bir marta) amalga oshirildi. Bunday holda, ajratma berilishi bilan birga rasmiylashtirilish 2-3 yilga cho‘zilgan.Shuning uchun, eng yaxshi holatda, bir dehqon 8-9 yoshida, eng yomoni 14-15 yoshida yer oldi.“Taiho ryo” ga ko‘ra, dehqon o‘rtacha 2 tonna yer olish huquqiga ega edi, ammo ozgina yer bo‘lgan joylarda so‘zlarning kattaligi pastga tushdi. Sm li-ni yashash joyiga iloji boricha yaqinroq va qattiq massa bilan ta'minlash to‘g‘risidagi qonun qoidalari ham har doim ham kuzatilmagan.Dehqonlarning soliq majburiyatlari juda uzoq bo‘lmagan. Soliqlarning uch turi mavjud edi. Don bir yer maydonidan yig‘ilgan va hosilning taxminan 3% ni tashkil etgan. To‘qimachilik buyumlari va boshqa uy hunarmandchiligidan, shuningdek, dengiz maxsulotlaridan, metallardan va boshqalardan natura solig‘ining yana bir turi dastlab har bir hovli uchun, keyin esa kattalar erkaklar uchun qat'iy belgilangan miqdorda olinardi. Naturolata o‘rnini bosuvchi o‘zlarining mehnat yangiliklarini amalga oshirmagan kattalar erkaklaridan olinadigan bo‘ldi. Soliq asosan matolar bilan to‘langan, ammo uning kattaligi doimoo‘zgarib turardi. Masalan, Tayxoning so‘zlariga ko‘ra ryo, u 2.6 jo canvas bo’lgan, 706-yil farmoni bilan hajmi 1,3 jo ga o‘rnatildi va 717 yilda 1,4 jo ga oshdi . Bundan tashqari, soliqni guruch, tuz va boshqa mahsulotlar bilan to‘lash mumkin bo’lgan. Shu bilan birga, to‘lovni natura shaklida almashtirish huquqi faqat alohida holatlarda berilgan.
Tovar-pul munosabatlari rivojlanmaganligi sababli, mehnatga majburlash (buyaku) dehqonlarni davlat tomonidan ekspluatatsiya qilishning asosiy shakli bo‘lgan. Ushbu turdagi iqtisodiy bo‘lmagan majburlashning qo‘llab-quvvatlovisiz, Nara davridagi davlat uning hayotiy faoliyatini ta'minlaydigan loyihalarni amalga oshirolmas edi. Ishlovlar asosan sug‘orish tizimlari, yo‘llar, buddist ibodatxonalari, poytaxt va boshqalarni qurishda to‘g‘ridan-to‘g‘ri qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishidan tashqarida ishlatilgan. Qishloqlar poytaxtga piyoda, qo‘riqchi askari ostida borishdi va yo‘l uchun o‘zlari bilan oziq-ovqat zahirasi bor edi. Ishlash yiliga 70 kungacha davom etdi.Bu vaqtda oziq-ovqat ajratildi. Yomg‘irli kunlarda, ish tugamaganida, shuningdek, kasal bo‘lgan taqdirda, havoga tushish xizmati qisqartirildi. Dehqonlar haftaning etti kunida quyosh chiqqandan to quyosh botguncha ishladilar; yozning ikki oyida, kunning eng issiq vaqtida, ikki soatlik tanaffus berildi.Yaponiya VIII asr ijtimoiy norozilikning faol shakllarini bilmaydi. VIII asrdagi bunday norozilikning asosiy shakli bo’lgan.¹¹