I Bob yuzasidan xulosa
Musiqa tarbiyasining millatimiz taraqqiyoti yo‘lida xizmati g‘oyat
beqiyosdir. Biz mustaqil davlat sifatida jahon davlatlari orasida jahon minbariga
chiqdik. Davlatimizni ma‘naviy va ma‘rifiy deb e‘tirof etdik. Musiqa kelajak
avlodning ongini yuksaltirishda muhim o‘rin tutadi. Musiqa nafaqat madaniy, balki
siyosiy- ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lib, uning naqadar ma‘suliyatli ekanini his
qilmoq kerak.
Musiqa o‘qituvchisining ommaviy ishlar rejasi maktab ma‘muriyati
tomonidan tasdiqlangan bo‘lishi kerak. Ommaviy musiqiy ishlari rejasi, musiqa
o‘qituvchisi, maktab tarbiyaviy va ma‘naviy ishlar mudiri, maktab yetakchisi bilan
hamkorlikda, o‘quvchilarni yoshiga, qiziqishiga, bayramlar, uchrashuvlar,
tadbirlarni hisobga olgan holda tuziladi. Bunda o‘quvchilarning musiqiy o‘quvi,
qobiliyati hisobga olinadi.
Ommaviy musiqa mashg‘ulotlarining har biri aniq ishlab chiqilgan reja
asosida amalga oshirilmog‘i lozim. Bunda har bir mashg‘ulot turiga qarab, uning
asosiy maqsadi, xususiyati, repertuar mazmuni, maktab imkoniyatlari, taklif etilgan
mehmonlar hisobga olinib, o‘quvchilarni jalb etiladi. Mazkur mashg‘ulotlarni
o‘tkazishda musiqa o‘qituvchisi avvaldan musiqa darslarida bolalarga uning
maqsadi va mazmuni haqida ma‘lumot berib, o‘quvchilarni tayyorlab boradi.
Tashkil etilgan musiqa to‘garaklarining asosi bo‘lgan musiqa sovodxonligini
tarkib toptirish lozim bo‘lgan qator musiqiy qonuniyatlar, jumladan, musiqa ifoda
vositalari, musiqa shakllari, musiqaning tuzilishi va rivojlanishi ham muntazam
o‘rgatib boriladi. Musiqaning zamonaviyligi kabilar chuqur, mukammal
o‘rgatilishi kerak. Demak, Yangi dastur mazmunida dars o‘tish uchun musiqa
o‘qituvchisi o‘zining musiqiy- nazariy bilimlarini takomillashtirishi lozim.
Chunki, mamlakatimizda yosh avlodni vatanga muxabbat ruxida
tarbiyalashning muhim tarkibiy qismi nafosat tarbiyasi masalalarini hal qilishda
jamiyat va davlat tomonidan qo‘yilgan katta ma‘suliyatni musiqa o‘qituvchisining
oldiga vazifa qilib qo‘ymoqda.
Musiqa madaniyati o‘quv predmeti o‘quvchilarning ma‘naviy, badiiy va
axloqiy madaniyatini shakllantirishga milliy g‘urur va vatanparvarlik tarbiyasini
amalga oshirishga ijobiy maxorat va badiiy didni o‘stirishga, fikr doirasini
kengaytirishga, mustaqilllik va tashabbuskorlikni tarbiyalashga xizmat qiladi.
Musiqa madaniyati o‘quv predmeti umumiy o‘rta ta‘lim maktablarida o‘qitiladigan
barcha o‘quv predmetlari, jumladan, adabiyot, tasviriy san‘at, jismoniy tarbiya,
mehnat va boshqa fanlar bilan bog‘lanadi.
Barcha o‘quv fanlari qatori musiqiy ta‘limda ham davlat ta‘lim
standartlarining joriy etilishi milliy musiqiy merosimizdan to‘laqonli foydalanish
imkonini beradi. Bular ommaviy xalq kuy va qo‘shiqlarida, xonanda va
sozandalarning ijodiy faoliyatlarida, maqom, shashmaqom, doston va bugungi
zamonaviy musiqiy faoliyatda o‘z aksini topadi.
Musiqa san‘tining bu kabi imkoniyatlari yangi avlodni tarbiyalashda, ularni
barkamol bo‘lib yetishishlarida o‘ziga xos va takrorlanmas manbaa bo‘lib xizmat
qiladi. Azaldan Sharq, jumladan, o‘zbek musiqa ta‘lim tarbiyasi, pedagogikasi va
uning mukammal uslubiyotlari ustoz – shogird an‘analari misolida takomillashib
borgan.
O‘quvchilarning fikrlash qobiliyatlarini o‘ta zo‘riqtirmaslik uchun sodda va
qiziqarli ―metod‖lardan foydalanish lozim. Dars jarayonida, ayniqsa o‘zbek xalqini
tarannum etuvchi qo‘shiqlarni o‘rgatish orqali o‘zbek xalqining urf-odatlari,
liboslari, o‘zbek taomlari haqida fikr yuritib, yoshlar ongida milliy mentalitet
g‘oyalari shakllantiriladi.
―O‘sib kelayotgan yosh avlod, ajdodlari, boyliklari, hususan merosimiz
an‘ana va urf-odatlarimiz haqida mustaqil fikrlashga ega bo‘lmoqlari lozim‖.
1
O‘quvchilarda mustaqil fikrlash qoidalarini rivojlantirar ekanmiz, ayniqsa
boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining burro-burro qilib gapirishlari, mustaqil fikrlay
olishlari, eng muhimi milliy musiqani ongli ravishda idrok etib, qo‘shiqni
kuylashlari ahamiyatlidir.
Mustaqil fikrlay olish, musiqani idrok etishni kuchaytirish bilan
birga so‘zlash qobiliyatini ham kuchaytiradi. Ayniqsa, odob-ahloq me‘yorlarini
o‘rganish bilan bolada mukammalikka intilish, bilim doirasini kengaytirish,
yashash uchun kurashish hissi kuchayadi.
Do'stlaringiz bilan baham: