I bob Musiqa va ma’naviy tarbiya I barkamol shaxs tarbiyasi va musiqa

 

 

2.1. 

Musiqa madaniyati darslarida ma’naviy tarbiyani 

rivojlantirish omillari. 

 

Musiqa  -    yunoncha,  mousiche  –  muzolar  san’ati  –  inson  hissiy 

kechinmalari,  fikrlari,  tasavvur  doirasini  musiqiy  tovush  (ton,  nag’ma)  lar 

izchilligi  yoki  majmui  vositasida  aks  ettiruvchi  san’at  turi.  Uning  mazmuni 

o’zgaruvchan  ruxiy holatlarni  ifodalovchi  muayyan  musiqiy  –  badiiy holatlardan 

iborat.  Musiqa  insonning  turli  kayfiyatlari  ko’tarinkilik,  shodlik,  zavqlanish, 

mushohadalik,  g’amginlik,  xavf  –  qo’rquv  va  boshqalarni  o’zida 

mujassamlashtiradi.  Bundan  tashqari  musiqa  shaxsning  irodaviy  sifatlari 

(qat’iylik,  intiluvchanlik,  o’ychanlik,  vazminlik  va  boshqalarni,  uning  tabiati, 

mijozini ham yorqin aks ettiradi.) 

Musiqa  kelajak  avlodlarining  ongini  yuksaltirishda  muhim  o‘rin  tutadi. 

Musiqa  madaniyati darsi   nafaqat  madaniy, balki siyosiy  ijtimoiy  ahamiyatga  ega 

bo‘lib,  uning  naqadar  ma‘suliyatli  ekanini  his  etmoq  kerak.  Yuksak  ijodiy 

na‘munalardan tortib, milliy folklorga qadar e‘tibor berar ekanmiz, musiqa xalq va 

uni manfaati uchun xizmat qilishini anglab yetamiz. Kuy va qo‘shiqlarda xalqning 

orzu-umidlari va armonlari yoritiladi.  

Xalq  musiqasining  chin  asl  mohiyatini  anglab  yetish  uchun  avvalo  har  bir 

shaxsning  ma‘naviy  olami  keng  bo‘lishi  kerak.  Yurtboshimiz  Islom  Karimov 

ta‘kidlaganidek,  ―Ma‘naviyatda  insonning  siymosi,  e‘tiqodi,  ahloqi,  hhayotining 

ma‘nosi qanday  tushunishi,  ichki dunyosi  namoyon  bo‘ladi.  Vatan,  xalq oldidagi 

burchni anglash ham yuksak ma‘naviyat belgisidir.‖ 

 

---

 

Xalq  musiqasi  qadimiyligi  bilan  alohida  ahamiyat  kasb  etadi,  unda 

mehnatkash xalqimizning hayoti va yashash tarzi aks etishi bilan birga rivoj topib 

borishi ham keng ko‘rinadi.  

Musiqa  san‘ati  insonni  tarbiyalaydi,  uni  ezgulikka,  kishilarni  yaxshilik 

qilishga  undaydi.  Musiqaning  yoshlar  tarbiyasidagi  o‘rni  beqiyosdir.  Biroq 

bugungi  kunda  yoshlarning  musiqaga  qiziqishlari  biroz  muammolar  keltirib 

chiqarmoqda. Ko‘plab yoshlar xorijiy musiqalarga taqlid qilgani holda o‘zlarining 

ko‘rinishlariga ham g‘arbona tus bermoqdalar.  

Bolalar  mashg‘ulot  jarayonida  xor  bo‘lib  (jamoada)  qo‘shiq  aytishda 

guruxdagi hamma bolalar ishtirok etishadi. To‘g‘ri, avvaliga noto‘g‘ri kuylayotgan 

bolalar umumiy qo‘shiqqa, ohanglarning sofligiga xalaqit beradi, lekin shuni esda 

to‘tish  kerakki,  bolalarning  musiqa  tinglash  qobiliyati  asta  sekin  o‘rgatish 

jarayonida rivojlanadi.  

Qo‘shiq  kuylash  malakalarini  rivojlantirish  o‘zoq  vaqt  davom  etadigan 

jarayondir.  Shuning  ham  biz  musiqa  tinglash  qobiliyati  va  ovozi  yaxshi 

rivojlanmagan bolalarda bularning har ikkalasini ham rivojlantirish imkoniyatidan 

maxrum qila olmaymiz.  

Barchamizga ayonki, kuy-qo‘shiqqa, san‘atga muhabbat, musiqa madaniyati 

xalqimizda bolalikdan boshlab, oila sharoitida shakllanadi. Uyda dutor, doira yoki 

boshqa  cholg‘u  asbobi  bo‘lmagan,  musiqaning  hayotbaxsh  ta‘sirini  o‘z  hayotida 

sezmasdan  yashaydigan  odamni  bizning  yurtimizda  topish  qiyn  desak  mubolag‘a 

bo‘lmaydi.  Eng  muhimi,  bugungi  kunda  musiqa  san‘ati  navqiron  avlodimizning 

yuksak  ma‘naviyat  ruhida  kamol  topishida  boshqa  san‘at  turlariga  qaraganda 

ko‘proq ta‘sir qiladi.  

Umumta‘lim  maktablarida  musiqa  madaniyati  darslari  o‘quvchilarning 

ma‘naviy,  badiiy  va  axloqiy  madaniyatini  shakllantirishga,  milliy  g‘urur  va 

vatanparvarlik  tarbiyasini  amalga  oshirishga,  ijodiy  mahorat,  nafosat  va  badiiy 

didni  o‘stirishga,  fikr  doirasini  kengaytirishga,  mustaqillik  va  tashabbuskorlikni 

tarbiyalashga xizmat qiladi. 

---

 

Musiqa  ta‘limi  davlat  ta‘lim  standartlari  asosida  ta‘lim  mazmuni, 

o‘quvchilarning  musiqiy  bilim  va  malakalari  bilan  birga  ularda  kuzatuvchanlik, 

xotirani  mustahkamlash,  oobrazli  tasavvur  qilish,  ularda  ijodkorlik,  mustaqillik, 

tashabbuskorlik, badiiy va musiqiy did kabi hislatlarni rivojlantirishni ta‘minlaydi.  

Xalqimiz  madaniyatini  va  ma‘naviyatini  yuksaltirish,  xususan,  o‘sib 

kelayotgan yosh avlod ta‘lim-tarbiyasiga e‘tibor hamda ularning dunyoqarashlarini 

kengaytirishda,  erkin  fikrlash  qobiliyatlarini  kuchaytirishda  milliy  musiqaning, 

ayniqsa,  o‘zbek  bolalar  folklor  qo‘shiqchiligining  o‘rni  beqiyosdir.  Milliy 

musiqamiz durdonalari va an‘anaviy qo‘shiqlarimizning avvaldan xalqimiz orasida 

ardoqlanib,  og‘izdan-og‘izga  o‘tib,  kuylanib,  sozlar  orqali  chalinib  kelingan. 

Mumtoz  kuy  va  qo‘shiqlarimiz,  ayniqsa,  oddiy  xalq  tilidan  kuylangan  o‘lanlar, 

allalar, lapar va yallalar, aytishuvlar, teginma qo‘shiqlar shular jumlasidandir. 

Musiqa  madaniyatiga  hissa  qo‘shayotgan  mutaxassislar  qalbida  milliy 

g‘urur, ona zaminga mehr-muhabbat tuyg‘ulari kamol topdi. Ma‘naviy sohada o‘z 

ifodasini  topgan  musiqa  tarbiyasidagi  yutuqlar  odamlarning,  xalqimiz, 

millatimizning  axloqi  va  madaniyatida,  dunyoqarashida  ro‘y  bergan  sifat 

o‘zgarishlari 

mustaqillik 

ilk 

bosqichining 

muvaffaqiyati 

hisoblanadi. 

Mamlakatimiz  mustaqillikka  erishgach,  barcha  sohalar  kabi  milliy  musiqa 

san‘atiga e‘tibor ham jiddiy tus oldi.  

Ayniqsa, 

o‘quvchilarni 

ma‘naviy 

tarbiyalash 

jarayonida 

milliy 

qadriyatlardan oqilona  foydalanib, milliy  ohanglarni his eta  bilishni shakllantirish 

lozim.  Insonning  qaysi  millatga  mansubligi  faqat  g‘oyagina  emas,  balki  tuyg‘u 

hamdir.  Yigit-qizlarni  aqliy-axloqiy,  madaniy-ma‘naviy  jihatdan  tayyorlamasdan, 

fanga  iste‘dodli  yoshlarning  kirib  kelishini  ta‘minlamasdan,  yoshlarni  zamonaviy 

fan-texnikaning  yutuqlaridan  bahramand  qilmasdan,  qo‘llab-quvvatlamasdan 

ularning  qadriga  yetmasdan,  ularga  ishonib-ishonmasdan  turib,  mamlakatimiz 

ma‘naviyatini rivojlantira olmaymiz. Shunday ekan, ularni ma‘naviy barkamolikka 

erishishlarida  milliy  musiqamizning  kuch-qudratiga  tayangan  xolda  ibratli  pand-

nasihatga  boy,  xalqona  yo‘lda  yaratilgan  kuy  va  qo‘shiqlardan  foydalanishimiz 

zarur. 

---

 

    Musiqa  darsi  o‘tishning  zamonaviy  pedagogik  usullariga  doir  ko‘plab 

qo‘llanmalar  mavjud,    bunday  uslublarni  ilg‘or  musiqa  muallimlarining    o‘zlari 

kashf qilganlar va ular yaxshi samara bermoqda. Xususan, ―mavzu qanday bayon 

qilganda  uning  necha  foizi  o‘quvchi  yodida  saqlanadi,  u  tomonidan 

o‘zlashtiriladi?‖  degan tabiiy savolga javob topish maqsadida o‘tkazilajak tajriba  

yakuni  ―anglash piramidasi‖ degan  nomni  oladi.  

       Maktabda  musiqa  salohiyatini  tarkib  toptirishda  har  bir  qo‘shiqni  o‘rganilar 

ekan  qo‘shiq  harakteridan  kelib  chiqib  unnig  ifoda  vositalari  ham  shunga  mos 

bo‘ladi.  SHu  bilan  birga  o‘quvchi  qo‘shiqdagi  alterasiya  va  dinamik    belgilarini 

o‘rganib,  shular  asosida  qo‘shiqning  mazmunini  ochib  berishi  va  sof  kuylashi 

lozim.  

        Qo‘shiq  kuylash,  musiqiy  idrokini  kuchaytirish  o‘quvchining  psixologik  va 

fiziologik tuyg‘ulariga ta‘sir etadi, ijobiy faolligini ta‘minlaydi, tovush hosil qilish, 

artikulyasiya  va  nafas  organlarini  faollashtiradi.  Xotirasi,  nutqi,  diqqatini 

mustahkamlash bilan birga dunyoqarashini kengaytiradi. 

O‘zbekiston  Respublikasining    «Ta‘lim  to‘g‘risidagi  qonuni»  va  «Kadrlar 

tayyorlash  milliy  dasturi»  talablari  asosida  ta‘lim  tizimida    ruy  berayotgan 

uzgarishlar umumiy urta ta‘lim maktabalridagi boshqa o‘quv fanlari qatori musiqa 

fanining o‘qitilishini ham tubdan yangilashni talab etmoqda. 

Musiqa  madaniyati  o‘quv  fani  umumiy  o‘rta  ta‘lim  maktablarida 

o‘qitiladigan  barcha  o‘quv  fanlari,  jumladan,  adabiyot,  tasviriy  san‘at,  jismoniy 

tarbiya, mehnat va boshqa fanlar bilan bog‘lanadi.  

     Shunday  ekan,    pedagoglar  musiqani  ongli  faoliyat,    samarali  mehnatga 

samimiy  munosabatda  hamda  mo‘‘tadil  kayfiyat  garovi  bo‘la  oladi.  Musiqa 

kundalik  hayotimizga  qanchalik  singib  borsa,    hayotimiz  shunchalik  zavkli  va 

mazmunli  bo‘ladi.  Ayniqsa,    birinchi  sinf  o‘quvchilarini  ona  vatanga  muxabbat 

ruhida  tarbiyalashningmuhim  tarkibiy  qismi–estetik  tarbiya 

masalalarini 

muvoffaqiyatli xal qilishga katta ahamiyat berilmoqda. 

---

 

 Musiqa darsi estetik tarbiyaning eng asosiy qismlaridan bo‘lib,  u bolalarni 

musiqaga  yaqinlashtirish  ,    musiqa  san‘ati  asarlarini  tushunishga  va  ijro  etishga  

o‘rgatish ishlarini  ularning kichik yoshidan boshlashni taqozo qiladi. 

Musiqa  darsining  ichki  tuzilishi  musiqa  tarixi,  nazariyasi  va  ijrochiligiga 

doir  turli  namunalardan  –  vokal-xor  mashg‘ulotlari,  musiqa  savodi,  musiqa 

tinglash,  musiqa  tahlili  va  adabiyoti,  bolalar  cholg‘u  asboblarida  chalish,  ritmik 

harakatlar  bajarish  elementlaridan  iborat.  Shuniing  uchun  u  aralash  dars  tipiga 

kiradi.  

Yana musiqa boshqa san‘at turlaridan o‘zining ifoda vositalari,  ya‘ni «tili» 

bilan farq qiladi. Musiqa musiqiy tovushlarda vujudga kelgan ohanglar vositasida 

ifodalanadi, musiqani faqat tinglabgina idrok etiladi.  

Musiqa  madaniyati  darslarida  Vatan  xaqidagi  an‘anaviy  qo‘shiqlarni 

o‘rgatish jarayonida  o‘qituvchi-murabbiylarning o‘zlari ham Vatanni yuraklariga 

jo  aylab,  so‘ngra  o‘quvchilarga  kerakli  tushuncha  va  ko‘nikmalarni  berishlari 

lozim.  

O‘zbek  xalq  milliy  qo‘shiqchilik  san‘atini  yuksalishida  mustaqillikdan  so‘ng 

yaratilgan  qo‘shiqlarning  tarbiyaviy  ahamiyati  juda  kattadir.  Mamlakatimiz 

mustaqilikka  erishgach  yuqori  malakali,  zamonaviy  tafakkur  tarziga  ega  bo‘lgan 

bilimli mutaxassis kadrlarni tayyorlash borasida namunali ishlar amalga oshirildi.  

Musiqa  salohiyatini  rivojlantirishda  bolaning  iqtidori  ham  muhim  sanaladi, 

buning  barobarida    bolaning  bilimi  oshadi,  vokal-xor  malakalari  rivojlanadi, 

axloqiy estetik fazilatlari hamda mehnatga munosabati shakllantiriladi. 

 Musikiy  faoliyat  turlari  o‘zaro  bir-biri  bilan  bog‘langan  bo‘lishi,  biridan 

keyin ikkinchisiga o‘tishi kerak. 

Dars  o‘kitish  tamoyillariga  muvofiq  bo‘ladi.  U  tarbiyaviy  ta‘sir  o‘tkazadi. 

Ilmiy tushunish uchun qulay hisoblanadi.  .Musiqa darsi mazmuni o‘quv dasturiga 

muvofiq bo‘lib, u boshqa darslar sistemasidagi bo‘g‘inlarni qamrab oladi. 

Musiqali  harakatlar,  cholg‘uchilik  va  ijodkorlik  faoliyatlarni  amalga 

oshirishda  o‘yin  metodlaridan  keng  foydalanish  tavsiya  etiladi.  Zotan,  ushbu 

faoliyatlarko‘proq o‘yin  xususiyatlari  bilan  bog‘liq.  Dasturda tinglash va kuylash 

---

 

uchun  asarlar  talab  darajasidan  ortiq    berilgan.  Bu  o‘qituvchiga  asarlarni  sinf 

imkoniyatlari  va  o‘quv  yilining  muhim  sanalariga  muvofiq  tarzda  tanlab  o‘qitish 

imkoniyatini beradi. 

Unda  chorak  mavzulariga  moslab  asarlarni  deyarli  ikki  xissa  mikdorda 

tanlash  va  lozim  bo‘lganda  dasturdan  tashkari  asarlardan  ham  foydalanish 

mumkin. 

Nota savodi, cholg‘uchilik, raqs harakatlari Shuniingdek, musiqa ijodkorligi 

faoliyati  mazmunida  tavsif  etilgan  asarlar  ham  shartli  ravishda  berilgan.  Dars 

sharoitiga  qarab  ularni  almashtirish  mumkin.  Bu  esa  darslarni  rejalashtirishda  va 

darslarga  tayyorgarlik  ko‘rishda  ijodiy  yondoshishni  taqazo  etadi.  Bunda  shu 

narsaga  e‘tiborni  kuchaytirish  lozimki,  garchi  dasturda  asarlar  va  mashg‘ulotlar 

mazmuni  har  bir  faoliyat  turiga  doir  alohida  –  alohida  ko‘rsatilgan  bo‘lsa-da, 

darslarni  rejalashtirishda  va  ularni  o‘tishda  dars  mazmunidan  kelib  chiqishi  va 

uning  mohiyatini  ochib  berishi  lozim  bo‘ladi.  SHunday  qilib,  darsda  musiqa 

faoliyatlari mantiqan birlashib, mazmunan bir butunlikni tashkil qiladi.          

O‘zbekiston  Respublikasining    «ta‘lim  to‘grisidagi  konuni»  va  «Kadrlar 

tayyorlash  milliy  dasturi»  talablari  asosida  ta‘lim  tizimida    ruy  berayotgan 

uzgarishlar umumiy urta ta‘lim maktabalridagi boshqa o‘quv fanlari qatori musiqa 

fanining o‘qitilishini ham tubdan yangilashni talab etmoqda. 

Musiqa madaniyati o‘quv fani o‘quvchilarning ma‘naviy, badiiy va axloqiy 

madaniyatini  shakllantirishga  milliy  g‘urur  va  vatanparvarlik  tarbiyasini  amalga 

oshirishga ijobiy  maxorat va badiiy didni ustirishga, fikr doirasini kengaytirishga, 

mustaqil  llik va tashabbuskorlikni tarbiyalashga xizmat qiladi. Musiqa madaniyati 

o‘quv  fani  umumiy  o‘rta  ta‘lim  maktablarida  o‘qitiladigan  barcha  o‘quv 

predmetlari,  jumladan,  adabiyot,  tasviriy  san‘at,  jismoniy  tarbiya,  mehnat  va 

boshqa fanlar bilan bog‘lanadi. 

Barcha  o‘quv  fanlari  qatori  musiqiy  ta‘limda  ham  davlat  ta‘lim 

standartlarining joriy etilishi milliy musiqiy merosimizdan  to‘laqonli foydalanish 

imkonini  beradi.  Bular  ommaviy  xalq  kuy  va  qo‘shiqlarida,  xonanda  va 

sozandalarning  ijodiy  faoliyatlarida,  maqom,  shashmaqom,  doston  va  bugungi 

---

 

zamonaviy  musiqiy  faoliyatda  o‘z  aksini  topadi.  Musiqa  san‘tining  bu  kabi 

imkoniyatlari  yangi  avlodni  tarbiyalashda,  ularni  barkamol  bo‘lib  yetishishlarida 

o‘ziga xos va takrorlanmas manbaa bo‘lib xizmat qiladi. Azaldan SHarq, jumladan, 

o‘zbek  musiqa  ta‘lim  tarbiyasi,  pedagogikasi  va  uning  mukammal  uslubiyotlari 

ustoz – shogird an‘analari misolida takomillashib borgan.        

Davlat  ta‘lim  standartlari  ommaviy  xalq  musiqa  pedagogikasi  professional 

musiqa  ijodkorlari,  musiqa  ijrochilari,  katta  ashulachilar,  makomchilar, 

dostonchilik asarlarining elementar asoslarini me‘yorlashtiradi. 

Hozirga kelib musiqa darsi va uni zamon talablari asosida tashkil etishning 

fusunkor  ko'lami  yanada  kengaydi,    uning  mavqei  tobora  yuksaldi,    jamiyatda 

tutgan  o'rni    mustaxkamlandi.  Endi  musiqa  go'zal  Vatanimizda  katta  tarbiyaviy 

imkoniyatlarga  ega bo'lgan  mustaqil    soxadir.  O‘quv  tarbiya  jarayonida  musiqa 

yosh  avlodga  axlokiy  -estetik tarbiya  berishning  asosi  bo'lib  xisoblanadi,   ta'lim 

jarayonining bir kadar jadallashuvi,  samaradorligi unga bog‘liqdir.  

Musiqa  darsining  ichki  tuzilishi  musiqa  tarixi,  nazariyasi  va  ijrochiligiga 

doir  turli  namunalardan  -  vokal-xor  mashqulotlari,  musiqa  savodi,  musiqa 

tinglash, musiqa taqlili va adabiyoti, bolalar cholg‘u asboblarida chalish, ritmik 

harakatlar  bajarish  elementlaridan  iborat.  Shuning  uchun  u  aralash  dars  tipiga 

kiradi.  

Yana  musiqa  boshqa  san'at  turlaridan  o'zining  ifoda  vositalari,  ya'ni  "tili" 

bilan farq qiladi. Musiqa musiqiy tovushlarda vujudga kelgan ohanglar vositasida 

ifodalanadi, musiqani faqat tinglabgina idrok etiladi.  

Musiqa  savodxonligini  rivojlantirishda  bolaning  iqtidori  ham  muhim 

sanaladi,  buning  barobarida    bolaning  bilimi  oshadi,  vokal-xor  malakalari 

rivojlanadi, 

axlokiy 

estetik 

fazilatlari 

hamda 

mehnatga 

munosabati 

shakllantiriladi. 

Musiqa  madaniyati  darslarida  xalqimizning  mumtoz  va  zamonaviy 

qadriyatlaridan bahramand bo‘lish darslarning samarali bo‘lishida o‘rinlidir. Dars 

davomida  o‘qituvchi  o‘quvchilarga  faqatgina  musiqa  tinglash  va  qo‘shiq  kuylash 

---

 

bilan  chegaralanmay  ―Odob-  inson  ziynati‖  mavzuida  qiziqarli  ochiq  muloqotlar 

o‘tkazishi, buyuk ajdodlarimiz qoldirgan o‘gitlardan foydalanishi mumkin. 

 Ya‘ni,  kishilarda  bo‘lishi  zarur  bo‘lgan  hislatlar,  aynan  musiqada  ham 

bo‘ladi, jumladan, milliy qo‘shiq chiroyli harakat, hushmuomalalik- hushohanglik 

bilan uyg‘unlashadi. SHu o‘rinda ta‘kidlash lozimki, odobli bola bosiq, muloyim, 

kamtar ota-onasiga mehribon bo‘ladi. Qo‘pol, manmansiragan, hudbin bolalar esa 

elga  yoqmaydi.  Xuddi  Shuning  dek  yoqimsiz  qo‘shiq  ham  insonning  g‘ashini 

keltiradi, eshitishga arzimaydi... 

Dars  davomida  tarbiyaviy  qo‘shiqlarni  tinglash  orqali  o‘quvchilarning 

musiqa  idroki  kuchayadi,  mustaqil  fikrlaydi  hamda  tinglangan  ohanglar  orqali 

ularning taqqoslash qobiliyatlari rivojlanadi. 

Yoshlar  o‘rtasidagi  tarbiyani  birgina  musiqa  o‘qituvchisi  hal  eta  olmaydi, 

buning  uchun  ota-ona  ham  javobgardir.  Maktabdan  tashqari  vaqtda  farzandining 

nimalar bilan shug‘ullanayotganligi, qanday musiqalarni tinglayotganligi, kimlarga 

yoki nimalarga taqlid qilayotganligiga e‘tibor berish ularning vazifalaridir.  

Agarda biz noto‘g‘ri musiqa o‘rgatsak bizdan xafa bo‘lishlari o‘rinli, biroq 

uydagi  muhitda  yuqorida  ta‘kidlagan,  xorij  musiqalariga  qiziqish  kuchaysa, 

beo‘xshov harakatlarni o‘rganib borsa bizning harakatlarimiz zoe ketadi. Bugungi 

kunda  har  bir  musiqa  madaniyati  o‘qituvchilarining  vazifalari  o‘quvchi  yoshlar 

orasidan  eng  iqtidorlilarini  tanlab  ularning  san‘atini  ro‘yobga  chiqarish,  Shuning  

barobarida o‘zlashtirmovchi o‘quvchilar bilan alohida milliy mashg‘ulotlar tashkil 

etishdan iborat bo‘lishi zarur. 

O‘zbek xalqining boshqa xalqlarda uchramaydigan andishalik, hayo, ibo, bir-

birini  qadrlashi,  odob-axloq  me‘yorlarini  ham  musiqa  tarbiyalay  oladi.  Ba‘zi  bir 

oramizda  uchrab  turadigan  nobakor  farzandlar  o‘z  ota-onalarini  xafa  qilgan 

paytlarida, radio orqali pand-nasihatga oid qo‘shiq tinglaganlarida o‘z vaqtida uzr 

so‘ragan  paytlari  ham  bo‘lgan.  Chunki  milliy  musiqa  orqali  insonda  olijanoblik, 

ulug‘vorlik yuzaga keladi.  

 Ayniqsa, o‘quvchilarni ma‘naviy tarbiyalash jarayonida milliy qadriyatlardan 

oqilona  foydalanib,  milliy  ohanglarni  his  eta  bilishni  shakllantirish  lozim. 

---

 

Insonning  qaysi  millatga  mansubligi  faqat  g‘oyagina  emas,  balki  tuyg‘u  hamdir.

 

o‘quvchilarga  dars  o‘tish  jarayonida  yangi  pedagogik  texnologiya  usullaridan 

foydalanishda  diqqatimizni  bugungi  o‘tilajak  dars  mavzusiga  qaratishimiz  lozim. 

Biroq  ,  ba‘zan  san‘atga  qiziqadigan  o‘quvchilarni  kuzatsangiz,  partani  chertib, 

sizga jo‘r bo‘layotganini ko‘rasiz. SHuni o‘zi u sizni qabul qilayotganini, qo‘shiq 

bilan yashayotganligini, ohangni chin dilidan his etayotganini bildiradi.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---