I bob. Mexanik harakat haqida umumiy ma’lumotlar 1-§. Jismlarning harakati mexanik harakat

Kuch impulsi va jism impulsi orasidagi munosabat
υ
→
0
 boshlang‘ich tezlik bilan harakatlanayotgan jism t vaqt davomida 
boshqa jism bilan ta’sirlashishi natijasida uning tezligi o‘zgarib, υ
→
 ga teng 
bo‘lib qolsin. Bu holda jism tekis o‘zgaruvchan harakat qiladi. Jismning 
olgan tezlanishi quyi dagicha ifodalanadi:
a
→
 =    t      .  
 
 
(3)
Agar jismning massasi m, boshqa jism bilan ta’sirlashish kuchi F bo‘lsa, 
u holda Nyutonning ikkinchi qonuniga binoan tezlanishning quyidagi for­
mulasi ham o‘rinlidir:
a
→ 
= F
→
 
. 
 
   (4)
Tezlanishning ikkala formulasini o‘zaro tenglashtirish mumkin:
=  t
m
 υ
→ 
– 
υ
→
0
  
F
→
    yoki    F
→
t = mυ
→
 – mυ
→
0
 .  
(5)
 
Bu formulada F
→
t  –  kuch  impulsi,  m  
→
υ  
0 
–  o‘zaro  ta’sirgacha,  mυ
→
  –  o‘zaro 
ta’sirdan keyingi jism impulslari ekanligini hisobga olsak, formulaning o‘ng 
tomoni jism impulsining o‘zgarishini ifodalaydi, ya’ni 
            mυ
→ 
–
 
m
υ
→
0
 
 
= 
→
 
p – 
→
p
0
 = ∆
→
p .  
 
 
(6)
(5) va (6)  formulalardan:
       F = 
∆
p
t      yoki     ∆p = F 
. t         
(7)
ga ega bo‘lamiz.