XULOSALAR
O'qish-bilish motivlarini ichki уа tashqiga ham bo'ladilar. Tashqi pedagoglar, ota -onalar, jamoa, jamiyat tomonidan buyruq, ko'rsatma, talab, hattoki majburlash bilan motivni singdinnoqchi bo'ladilar. Вu shaxsning ichki qarshiligiga, insoniylik xususiyatini yo'qotishi mumkin. Haqiqiy motiv har bir shaxsning ichki dunyosidan, o'zidan kelib chiqishi lozim. Ви o'qish motivi bo'la oladi уа buni biz tarbiyalashimiz shart. Motiv tushunarli уа tushunarsiz, ya'ni anglangan уа anglanmagan - (yanglish) bo'lishi mumkin. Bundan tashqari motiv real bo'lishi mumkin. Buni biz o'qituvchi уа o'quvchilarning o'z yutuqlarini ыlishlarida, ish natijasining samarasida ko'ramiz.
Motiv avvalambor o'qishga munosabatda ko'rinadi. O'qishga mиnosabat esa:
1. Salbiy - motiv yo'q yoki kam.
2. Befarqlik - motiv yo'q yoki kam, lekin o'zgartirsa bo'ladi.
3. Ijobiy (amorf) - motiv bor, ammo kuchsiz.
4. Ijobiy (bilish, faol motiv bor, tushunish) - kucbli.
5. Ijobiy (shaxsiy, javobgarlik motivi bor, harakatchan) - chuqur anglangan.
O'qishga munosabatni o'qituvchilar ko'pincha faollik bilan o'lchaydilar уа uni quyidagilarda ko'radilar:
- o'quv topshiriqlarini bajaradi;
- doimiy ravishda isblaydi;
- o'z bilimini oshirishga harakat qiladi.
Shundan ke1ib chiqqan holda faollashtirishni quyidagi mezonlar bilan o'lchaydilar:
- flkrni himoya qilish;
- munozara уа bahsda ishtirok etish;
- savollar bera olish;
- javoblarni taqriz qila bilish;
- o'rtoqlarining javoblari уа yozma ishlarini baholay olish;
- o'zlashtirmovchilarga yordam berish;
- tushunarsiz joylarini tushuntira olish;
- bir necha variantda ishlay o1ish yoki ayta olish;
- har qanday holatga baho bera olish уа h.k.
Shuni ham ta'kidlash joizki mustaqil bi1im olish, mustaqillik - yangi pedagogik texnologiyaning asosiy tamoyillaridir. Ви yo'lda qilinayotgan isblar interfaol o'quv qo'llanmalar ishini samarali tomonga siljitib, motivni o'stirishga qo'ya bilishga o'rgatadi. Bunga esa komputer, komputerlashgan dasturlar, multimedia, elektron darsliklar, test, reytinglar kiradi. Ayrim xulosalarga ko'ra o'ta faollik o'quvchini charchatib qo'yishi ham mumkinki, buni me'yorga solish darkor. Insonga ta'sir etuvchi asosiy motivlardan biri Ьи qiziqishdir. Qiziqish (aharniyatga molik, zarur degan ma'noni bildiradi) harakatning asosiy real sababchisidir. Qiziqish birinchidan bilirnlarning sifati уа darajasi bilan o'lchanadi, ikkinchidan esa o'qituvchiga munosabati bilan qaysi o'qituvchini sevsalar уа hurmat qilsalar o'sha o'qituvchining faniga qiziqadilar уа yaxshi o'qiydilar. Quyidagi jadvaldan o'zingiz xulosa chiqarib olishingiz mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |