I bob. Komandada o`qitish metodining nazariy aspektlari 1 Kichik guruhlarda ishlash usullari, o'tkazish tartibi

Mundarija
Kirish
I BOB. Komandada o`qitish metodining nazariy aspektlari
1.1 Kichik guruhlarda ishlash usullari, o'tkazish tartibi
1.2 “Komandada o`qitish” ni tashkil etishda yuzaga kelishi mumkin bo`lgan muammolar va ularning yechimi
II BOB. Biologiya darslarida “Komandada o`qitish” metodidan foydalanish
2.1“Komandada o`qitish metodi” ni botanika darslariga qo`llash
2.2 Biologiya darslarida o`quv faoliyatini kuchaytirish uchun guruhlarda o`qitishning didaktik ahamiyati

Kirish
Tabiiy fanlar bo`yicha ta`limni rivojlantirishning umumiy yo`nalishlari ta`lim dasturlarida belgilangan bo`lib, unga ko`ra, tabiiy fanlarni o`qitishda sifat jihatdan yangi darajaga erishish, bunda esa fanlar integratsiyasiga alohida e`tibor qaratish, o`quvchilarda ekologik madaniyatni, o`z ona yurtiga va tabiatga bo`lgan muhabbatni shakllantirish ko`zda tutilgan. Ushbu maqsadlarni amalga oshirishda maktab biologiya kursining o`rni nihoyatda katta.

O`zbekiston Respublikasida ta`limni isloh qilishning umumiy vazifalaridan biri ma`rifatli va ijodiy shaxsni tarbiyalash, uning jismoniy va axloqiy salomatligini shakllantirishdir.
Shu munosabat bilan maktabda o`quv jarayonlarini yangi, zamonaviy usullarda tashkil etish muhum ahamiyatga ega bo`lib, bunda o`quvchi shaxsini shakllantirish samarali va maqsadli jarayonga aylanadi.
Zamonaviy va interaktiv ta`lim barcha o`quvchilar darsda faol ishtirok etadigan qulay ta`lim sharoitlarini tashkil etishga qaratilgan.
O'qituvchining darslarida interaktiv usullardan foydalanishi uning innovatsion faoliyatidan dalolat beradi. Aktiv ta'limni tashkil etish hayotiy vaziyatlarni modellashtirishni, rolli o'yinlardan foydalanishni, vaziyat va vaziyatlarni tahlil qilish asosida masalalarni umumiy hal qilishni, o`quvchilar faolligini keltirib chiqaradigan ma'lumotlar oqimining ongga kirib borishini o'z ichiga oladi. Faol texnologiyalardan foydalangan holda o'tkaziladigan darsning tuzilishi oddiy dars tuzilishidan farq qilishi aniq, Shuning uchun darsning tuzilishi faqat aktiv ta'lim modelining elementlarini - faol texnologiyalarni, ya'ni darsni noodatiy va yanada qizg'in va qiziqarli qilish imkonini beradigan o'ziga xos texnika va usullarni o'z ichiga oladi.
Maktablarda zamonaviy faol usullarni joriy etish ta'lim ob'ektiga bo'lgan munosabatni tubdan o'zgartirish, uni mavzuga aylantirish, ya'ni o'quvchini darsning hammuallifiga aylantirish imkonini beradi. O‘quv jarayonining markazida bo‘lgan o‘quvchiga uning fikrini hurmat qilish, faoliyatga undash, ijodkorlikni rag‘batlantirish va shu orqali fanga bo`lgan qiziqishni yanada oshirish o`qitishning yangi shakli uchun asosiy maqsad hisoblanadi.

1.1 Kichik guruhlarda ishlash usullari, uning ahamiyati, o'tkazish tartibi
Kichik guruhlarda ishlash usullaridan foydalangan holda tashkil etilgan darslar an'anaviy darslardan juda farq qiladi. Masalan, bunday darslarda o`quvchilar faol ishtirok etadilar, yaqin hamkorlikda ishlaydilar, vazifalarni birgalikda hal qiladilar.
Kichik guruhlarda ishlash usulining ahamiyati. Kichik guruhlarda ishlash interfaol o’qitish metodining muhim qismidir, chunki ko’plab o’qitish usullaridan foydalanganda o’quvchilarni kichik guruhlarga bo’lish zarurati tug’iladi. Bu usul dars davomida berilgan masalani yechishda yoki murakkab vazifa ustida ishlashda qo'llaniladi. Guruh a’zosi sifatida ularning har biriga bildirilgan fikrlarni muhokama qilish imkoniyati beriladi.Shu bilan birga, o`quvchilar hamkorlikda ishlash ko'nikmalarini ega bo`ladilar. Eng muhimi, guruhlarda o‘qitishda o`quvchilarlar o‘zlarini erkin va qulay his qiladilar. Bundan tashqari avval sinf o'z imkoniyatlarini to'liq ochib bera olmagan bo`lsa, unda bu metodda, yangi psixologik sharoitda har bir o`quvchi o'zini to'liq ko'rsatishi mumkin. Bu orqali o`quvchilarda o'z kuchiga ishonish hissi rivojlanadi, butun sinf oldida, guruh ichida ishonchli gapirishni o'rganishadi.
O`tkazish tartibi. Dars boshlanishidan avval partalar o`quvchilar bir-birlarini va mashg`ulot uchun kerakli materiallarni ko`ra oladigan qilib tartibga solinadi. Guruh tarkibining turlicha ekanligi katta ahamiyatga ega. Guruh faqat o'g'il yoki qizlar yoki faqatgina kuchli o`quvchilardan iborat bo'lmasligi kerak. Guruhlar turlicha yo`llar bilan tuzilgani maqsadga muvofiq, masalan, bir, ikki, uch va boshqalar uchun hisob-kitoblar, fasllarning nomlari (bahor, yoz, kuz, qish), ko'p rangli kartalar, raqamlar va boshqa shunga o'xshash vositalarni tarqatish orqali yaratilishi mumkin. Ba'zi hollarda guruhlar o'quvchilarning o'z xohishiga ko'ra yoki o'qituvchining taklifiga binoan tuziladi, chunki o'qituvchi sinfning xususiyatlari haqida eng yaxshi ma'lumotga ega. O'qituvchi ularga topshiriqlar beradi, kerakli materiallarni taqsimlaydi va ish hajmiga mos kelishi kerak bo'lgan vaqtni tartibga soladi. Guruhlar shakllanganidan so`ng topshiriq turiga qarab, guruhning har bir a'zosiga shaxsiy mas'uliyat va vazifalar yuklanadi. Bu ish o`quvchilarning o'zlari tomonidan amalga oshirilgani maqsadga muvofiqdir.
Muhokama jarayonida o‘quvchilar oldindan ishlab chiqilgan “oltin qoidalar”ga e’tibor berishlari kerak (qoidalar ko‘zga ko‘ringan joyda ko‘rsatilishi kerak). Ba'zan topshiriq bilan bog'liq holda guruhlarga qo'shimcha adabiyotlar sifatida kitoblar, ilovalar, matnlar beriladi, bu esa darsni yanada qiziqarli qilish imkonini beradi.
O`quvchilarga stollarni joylashtirish yoki guruhlarga taqsimlashni o'yin sifatida qabul qilishlariga yo'l qo'ymaslik kerak. Bunday holda, dars o'z ma'nosini yo'qotishi mumkin.
Oddiy darslardan farqli o'laroq, kichik guruhlarda ishlashda qizg'in muhokama va fikrlarning nomuvofiqligi tufayli shovqin paydo bo'lishi mumkin, bu o'qituvchini bezovta qilmasligi kerak. Shuni ham hisobga olish kerakki, har bir a'zoning faolligiga qaramasdan, besh yoki olti ishtirokchidan iborat guruhlarda passiv o`quvchilar bo'lishi mumkin. Bunday bolalarga ushbu faoliyatning afzalliklarini tushuntirish va ish jarayoniga jalb qilish kerak.
Darsni boshlashdan oldin uni to'g'ri tashkil qilinganligiga ishonch hosil qilish kerak.
Buning uchun quyidagilar muhumdir:
• Bunday metodni tanlashdan maqsad va o`tilayotgan mavzu uchun bu texnologiyaning muvofiqligi tekshirilishi kerak.
• Ushbu materialni o'rganib chiqqandan keyin kutilgan natijalar prognoz qilinadi. (Masalan: o`quvchilar turli oilalarga kiruvchi o`simliklarni bir-biridan ajrata olish ko`nikmasiga va ular haqida eng muhum ma`lumotlarga ega bo`ladilar.).
• O`quvchilar uchun qanday material va jihozlar kerak bo`ladi?
• Ish natijasi qanday shaklda taqdim etiladi (yozma, jadval, taqdimot va boshqalar shaklida)?