I боб. Кимёнинг стехиометрик цонунлари кимёнинг дастлабки тушунчалари

^N ₄ ^N


2


3


H


H


A) 2 B) 1 C) 4 D) 3

3. 
   Azot tutgan geteroxalqali birikma yondirilganda 0,4 mol karbonat angidrid, 1,204 10²³ dona suv molekulasi va 2,8 g azot hosil bo'lsa, ushbu birikma nomini aniqlang.
   

A) piridin B) pirimidin C) purin D) pirrol

4. 
   Organik moddalar tuzilish nazariyasiga mos kelmaydigan j avoblarni ko'rsating.
   

1. 
   molekuladagi atomlar valentliklariga mos ravishda ma'lum izchillikda bog'langan;
   
2. 
   moddaning xossasi faqat uning sifat va mirqdoriy tarkibiga bog'liq;
   
3. 
   moddaning xossasi uni tarkibigagina emas, tuzilishiga ham bog'liq;
   
4. 
   molekuladagi atomlar o'zaro ta'sirlashuv holatida bo'ladi;
   
5. 
   molekuladagi har bir atomning xossasi qo'shni atom tabiatiga bog'liq emas.
   

A) 1, 4 B) 2, 5 C) 1, 3, 4 D) 1, 3, 5

5. 
   Piridin molekulasidagi uglerod atomlarining oksidlanish darajalari yig'indisini toping.
   

A) -3 B) -4 C) -2 D) -5

6. 
   Siklobutanning yonishi natijasida qanday jarayon sodir bo'ladi.
   

1. 
   vodorod atomi qaytariladi;
   
2. 
   kislorod atomi qaytariladi;
   
3. 
   uglerod atomi qaytariladi;
   
4. 
   kislorod atomi oksidlanadi;
   
5. 
   uglerod atomi oksidlanadi;
   
6. 
   vodorod atomi oksidlanadi.
   

A) 1, 2 B) 3, 6 C) 1,4 D) 2, 5

7. 
   6,2 g noma'lum modda yonganda 8,8 g karbonat angidrid, 9 g suv va 2,8 g azot hosil bo'lsa, uning empirik formulasini aniqlang.
   

A) CH3NH2 B) C6H5NO2 C) CH3CH2NO2

3. 
   C6H5NH2
   

8. 
   Insoniyatga dastlab ma’lum bo’lgan organik moddalarni ko’rsating.
   

1. 
   sirka, vino, shakar, efir moylari, bo’yoqlar
   
2. 
   sirka, etilen, shakar, efir moylari, parafinlar
   
3. 
   sirka, vino, divinil, sut kislota, bo’yoqlar
   
4. 
   karbol kislota, vino, shakar, efir moylari, bo’yoqlar
   

9. 
   Organik birikmalar tarkibiga kiruvchi elementlarni aniqlang.
   

A) uglerod, vodorod, kislorod, azot, fosfor, oltingugurt

**kompyuter markazi

2. 
   uglerod, natriy, kislorod, azot, fosfor, oltingugurt
   
3. 
   uglerod, vodorod, litiy, azot, fosfor, oltingugurt
   
4. 
   uglerod, vodorod, kislorod, azot, fosfor, kaliy
   

16. 
    Uglerod atomlarining bir-biri bilan bo’glana olish qobilyatining qaysi olim(lar) tomonidan aniqlangan.
    

1. 
   A. Kuper, A Kekule 1857 y.
   
2. 
   A. Kuper, A Kekule 1875y.
   

c) A. Kuper 1875 y. D) A Kekule 1857 y.

17. 
    Qaysi olim O’zFA qoshida O’simlik Moddalar Kimyosi Institutini tashkil etib, alkalloidlarni o’rgana boshlagan va o’zbek kimyosini jahonga tanilishida etakchi hissa qo’shgan.
    

A) S.Yu.Yunusov B) O.S. Sodiqov

3. 
   A.G. Maxsumov D) Z.S. Nosirova
   

18. 
    O’zFA qoshida quyida qaysi kimyo Institutlar bor?
    

1. 
   O’simlik moddalar kimyosi instituti, Umumiy va noorganik kimyo instituti
   
2. 
   O’simlik moddalar kimyosi instituti, Umumiy va noorganik kimyo instituti, Polimerlar kimyosi va fizikasi instituti, Biorganik kimyo instituti
   
3. 
   O’simlik moddalar kimyosi instituti, Umumiy va noorganik kimyo instituti, endokrinologiya instituti
   
4. 
   O’simlik moddalar kimyosi instituti, Umumiy va noorganik kimyo instituti, kimyo texnologiyalar instituti
   

19. 
    Qaysi olim 1936 yil o’simliklar hujayrasida DNK borligini aniqlagan.
    

A) A.N. Belozerskiy B) K.A. Timiryazev C) A.N. Nesmeyanov D) E.G. Fisher

20. 
    Molekulasida bitta uglerod atomi sp- gibridlangan moddani aniqlang.
    

A) CO2 B) CH3CHO C) CH3COOH D)
CH3CH3

21. 
    5,2 l (n.sh.) metanni yoqish uchun tarkibida 8% (hajm bo'yicha) ozon bo'lgan kislorod va ozon aralashmasidan qancha hajm (l, n.sh.) zarur bo'ladi?
    

A) 5,2 B) 10,4 C) 10 D) 3,8

22. 
    Anorganik moddadan oksalat kislota va mochevinalarni birinchi bo'lib sintez qilib, organik kimyo rivojlanishiga katta hissa qo'shgan olim qaysi?
    

A) H.D. Zelinskiy B) H.H. Zinin c) A.M. Butlerov D) F. Vyoler

23. 
    Quydagilardan qaysi biri organik moddalarning kimyoviy tuzilish nazariyasidagi holatlarga xos emas.
    

1. 
   moddalarning tarkibi va molekulyar massasi bir xil, tuzilishi har xil bo'lish hodisasiga izomeriya deyiladi
   
2. 
   berilgan moddaning xossalariga ko'ra uning molekula tuzilishini aniqlang molekulasining tuzilishidan esa uning xossalarini oldindan aytish mumkin
   
3. 
   moddalarning xossalari molekulada atomlarning qanday tartibda birikkanligiga ham bag'liq bo'ladi.
   
4. 
   modda molekulsidagi atomlar va atom guruhi o'zaro bir-biriga ta'sir etmaydi
   

24. 
    Organik birikmalarda kuzatiladigan izomeriya hodisasining ta'rifi qaysi javobda to'g'ri ifodal angan.
    

1. 
   tarkibi hamda molekulyar massasi bir xil bo'lib, tuzilishi bilan farq qilmaydigan moddalar
   
2. 
   tarkibi va molekulyar massasi bir xil bo'lib, tuzilishi va xossalari xar xil bo'lgan moddalar
   
3. 
   sifat tarkibi bir xil bo'lgan moddalar
   
4. 
   Ayni gomologik qatorni tashkil etuvchi moddalar
   

25. 
    Izomerlar bir-biridan nimasi bilan farq qilmaydi.
    

1) molekulyar massa; 2) kimyoviy tarkibi;

3. 
   kimyoviy tuzi; 4) kimyoviy xossalari;
   

4. 
   molekuladagi atomlarning bog'lanish tartibi; A) 1, 3, 4 B) 3, 4, 5 C) 1, 2 D) 2, 3
   

26. 
    Quyidagi javoblarning qaisilari izomer moddalar uchun to'g'ri.
    

1) sifat tarkibi; 2) kimyoviy tuzilishi;

3. 
   molekulyar massasi; 4) miqdor tarkibi;
   

3. 
   kimyoviy xossalari; 6) valentligi;
   

7. 
   oksidlanish darajasi;
   

A) 1, 2 va 3 bir xil; 4 va 5 har xil b) 1, 3, 4 va 6 bir xil; 2, 5 va 7 har xil

100. 
     1, 3 va 4 bir xil; 2 va 5 har xil
     

4. 
   2 va 5 har xil; 1, 3, 4, 6 va 7 bir xil
   

27. 
    Izomerlar bir-biridan nimasi bilan farq qiladi.
    

1) molekulyar massa; 2) kimyoviy tarkibi;

3. 
   kimyoviy tuzilishi; 5) kimyoviy xossalari;
   

3. 
   molekulada atomlarning bog'lanish ketma- ketligi.
   

A) 3, 4, 5 B) 2, 4, 5 C) 2, 3 D) 1, 3, 4

28. 
    Uglerodning qaysi birikmalari organik moddalar hisoblanadi.
    

1. 
   etanol, formaldegid, sirka kislota, yog', shakar
   
2. 
   alyuminiy karbid, fenol, geksaxlorbenzol, nitroglitserin, karborund
   
3. 
   uglerod (II) oksid, atsetilen, potash, benzol, fenol
   

211






^f*kompyuter markazi


**


D) soda, sirka kislota, kaltsiy karbid,karbonat angidrid, uglerod (II) oksid

29. 
    Organik moddalar tuzilishi nazariyasiga mos kelmaydigan javoblarni ko'rsating.
    

1. 
   molekuladagi atomlar valentliklariga mos ravishda ma'lum izchillikda bog'langan;
   
2. 
   moddaning xossasi faqat uning sifat va miqdoriy tarkibiga bog'liq;
   
3. 
   moddaning xossasi uning tarkibigagina emas, tuzilishiga ham bog'liq;
   
4. 
   molekuladagi atomlar o'zaro ta'sirlashuv holatida bo'ladi;
   
5. 
   molekuladagi har bir atomning xossasi qo'shni atom tabiatiga bog'liq emas.
   

A) 1, 4 B) 2, 5 C) 1, 3, 4 D) 1, 3, 5

29. 
    Karbonil guruhini ko’rsating?
    

O


A)


-C


-R


B)


HO C






-R


R—O—R


R-O-H


C) D)

31. 
    Amino guruh va nitro guruh qaysi element atomi bilan farq qiladi?
    

1. 
   amino guruhida vodorod atomi, nitro guruhida kislorod atomi bo’lishi bilan
   
2. 
   amino guruhida kislorod atomi, nitro guruhida vodorod atomi bo’lishi bilan
   
3. 
   amino guruhida vodorod atomi, nitro guruhida kislorod bilan vodorod atomi bo’lishi bilan
   
4. 
   amino va nitro guruhlari azotli organic birikmalar tarkibiga kirib hech qaysi guruh bilan farq qilmaydi.
   

31. 
    Ko’zga ko’ringan kimyogarlardan qaysi biri, yosh kimyogarlarga murojaat etib, shunday degan edi. «Hech qanday maslahatlar shaxsiy tajribaning o’rnini bosa olmaydi, lekin ular Sizga muvaffaqiyatlarga erishishga, noto’g’ri ishlar, xatolarning oldini olishga yordanm berar...»
    

A) N.D. Zelenskiy B) I. Berselius C) A.V. Kolbe D) M. Bertlo

31. 
    ...«organik kimyo» terminini birinchi marta kim fanga kiritgan?
    

1. 
   1808 yilda I. Berseliusning “kimyo darsligi” da paydo bo’lgan.
   
2. 
   1861 yilda A.M. Butlerovning “kimyo darsligi” da paydo bo’lgan.
   
3. 
   Vitalislarning qarashlariga katta zarba bergan F. Vyoler kiritgan.
   
4. 
   Kimyogarlar se’zdida olimlar birgalashib kiritgan
   

31. 
    ... 1827 yilda birinchi organic kmyo darsligi nashr qilingan. Kitobning muallifi edi.
    

A) I. Berselius B) A. Kekulle C) A.M.Butlerov


O






D) F. Vyoler

35. 
    Quyidagi holatlarning qaysiliri to'g'ri.
    

1. 
   fizik hodislar kimyoviy hodisalardan farq qilib, fizik hodisalarda molekulalar saqlanib qolmaydi;
   
2. 
   molekulalar atomlardan tarkib topadi;
   
3. 
   kimyoviy hodisalarda molekulalar tarkibi o'zgaradi;
   
4. 
   kimyoviy reaksiyaga kirishgan moddalarning massasi hosil bo'lgan moddalarning massasiga teng bo'lmaydi;
   
5. 
   molekulalar orasida o'zaro tortilish va itarilish kuchlari mavjud;
   
6. 
   bir turdagi atomlar boshqa turdagi atomlardan massasi va xossalari bilan farq qilmaydi.
   

A) 1, 4, 5, 6 B) 1, 4, 6 C) 2, 3, 5 D) 2, 3, 4, 5

35. 
    Uglevodlarning umumiy formulasini ko’rsating.
    

A) C_n(H2O)_m B) C_nH2n₊1CHO C) C_n(H₂O)_2m D) C2n(H2O)_m