I bob. Davlat budjeti va unga tasir etuvchi omillar budjed haqida dastlabki tushuncha

Iqtisodi

Rossiya SFSR 1922–1991-yillar oraligʻida Sovet Ittifoqining maydoni, aholisining soni, iqtisodi jihatdan eng yirik aʼzosi boʻlgan. Bu davrda mamlakat iqtisodi keng koʻlamda sanoatlashtirilgan. Sovet Ittifoqidagi elektr energiyasining uchdan ikki qismi Rossiya SFSRda ishlab chiqarilgan. Rossiya SFSR Volga va Ural regionlarida hamda Sibirda yangi konlar aniqlanishi ortidan 1961-yilga kelib AQSh va Saudiya Arabistonidan keyingi dunyodagi uchinchi eng yirik neft eksportchisiga aylangan. Mamlakat boʻylab joylarda uyushtirilgan ommaviy sogʻliqni saqlash muassasalari xizmat koʻrsatgan. 1970-yillar oxiridan boshlab bosh kotib Leonid Brejnev qoʻli ostida stagnatsiyaga uchragan iqtisod 1985-yildan keyin Mixail Gorbachev maʼmuriyatining perestroyka siyosati doirasida bir oz liberalizatsiya qilingan. Natijada kooperativlar kabi hukumat egalik qilmagan shirkatlar yuzaga kelgan.

Infografika: O‘zbekistonning 2021 yil yanvar-dekabr oyi uchun tashqi savdosi

O‘zbekiston tashqi savdo aylanmasi 16%ga o‘sib, 42,1 mlrd.dollarni tashkil etdi.


2021 yil yakunlariga ko‘ra O‘zbekistonning tashqi savdo aylanmasi 2020 yilga nisbatan 5,8 mlrd.dollarga yoki 16%ga ko‘paydi va 42,1 mlrd dollarni tashkil etdi, deya xabar berdi Davlat statistika qo‘mitasi matbuot xizmati.
Eksport hajmi 10%ga ko‘payib, 16,611 mlrd.dollarga yetdi. Import hajmi esa 20,4%ga ko‘paydi va 25,461 mlrd.dollarni tashkil qildi.
2021 yilda O‘zbekistondan eksportning asosiy qismini sanoat tovarlari (umumiy eksportning 26,1%), oltin (24,7%), xizmatlar (15,3%) va oziq-ovqat tovarlari (8,3%) tashkil etdi.
O‘tgan yil davomida O‘zbekistonga importning asosiy qismini mashinalar va asbob-uskunalar importi (32,4%, 2020 yilga qaraganda 5,2%ga kamroq), sanoat tovarlari (18,5%), kimyoviy vositalar (14,3%), oziq-ovqat tovarlari (9,9%) va xizmatlar (6,8%) tashkil etdi.
O‘zbekistonning asosiy tashqi savdo hamkorlari orasida Rossiya (umumiy savdo aylanmasining 17,9%), Xitoy (17,7%), Qozog‘iston (9,3%), Turkiya (8,1%) va Janubiy Koreya (4,5%) davlatlari qolmoqda.
O‘zbekistonning Rossiya bilan tovar ayirboshlash hajmi yil davomida 32,8%ga o‘sib, 7,517 mlrd.dollarni, Xitoy bilan – 7,44 mlrd.dollarga (+15,5%) yetdi.
Qozog‘iston Respublikaning yetakchi tashqi savdo hamkorlari uchligida qolmoqda – 3,9 mlrd.dollar (+30%).