I bob. Biografik metodning nazariy muammolari va adabiy portret

 …Nelarki boshimg„a kelmadi davrondin, 
deganida 
ahvolining naqadar ayanchli ekanligi haqida mardona, baralla, ro„yirost qog„ozga 
tushiradi va shundayligicha o„quvchiga taqdim etadi. Bu kabi ruboiylar tahlilida 
adib tarjimayi holi bilan bog„liq tafsilotlar ham aytib o„tilmasa, she‟rning mazmun-
mohiyati to„la anglashilmaydi.

---

17 
O„zbekiston xalq shoiri Erkin Vohidovning “Nido” dostonini ham shoirning 
avtobiografik ruhda yozilgan dostoni deb ayta olamiz. Doston dahshatli va 
shafqatsiz qirg„in tufayli otasiz qolgan millionlab ma‟sum go„daklar chekkan nola-
yu fig„onlar, sog„inch iztiroblari, hijron alamlarini aks ettirgan asar sifatida 
xarakterlidir. Dostonning yuraklarga titroq soluvchi dastlabki bandini tahlil qilish 
namunasini ko„raylik: 
Hayqiraman,
Tog„lar bag„ridan
Gumburlagan sado keladi. 
Ona yerning otash qa‟ridan
 
“O„g„lim!” degan nido keladi…
13
 
Ota-ona sog„inchi – bola uchun juda katta azob. Bola har qanday sharoyitda 
ular bilan birga bo„lishni istaydi. Endi tasavvur qiling: urush, to„s-to„polon…go„yo 
ajal burchak-burchaklardan mo„ralab, kimni changalimga olsam ekan deb 
turgandek… Bolaning otasi vafot etgan. Lekin uning qalbidagi ota mehriga bo„lgan 
tashnalik tog„larni gumburlatar darajada sado taratib, hayqirishiga sabab 
bo„lmoqda. Shoir doston boshlanmasida bejiz tog„lar, ona yer kabi obrazlarni 
keltirmaydi. Dunyoda vaqt sinoviga bardosh bera oladigan mustahkam yaratiq bu – 
tog„lardir. Xalqimiz otani matonati, bardoshi, oilaning ustuni, suyanchig„i deya 
tog„ga qiyoslaydi. Aynan shuning uchun ham bola tog„lar bag„ri, ya‟ni o„z otasidan 
“O„g„lim!” degan sadoni eshitadi. Chunki urushda halok bo„lgan otaning jismi 
yer bag„rida, shuning uchun ham uning “O„g„lim!” degan nidosi yer qa‟ridan kelib 
turishi ayni ishonarli haqiqat. “