I bob. Asosiy kimyoviy tushuncha va qonunlar

Mavzu: σ va π bog’lanishlar. Qo’sh va karrali bog’lanishlar.

Ta’rif:O’zaro birikuvchi atomlar orasida birgina valent chizig’i bilan tasvirlanadigan bog’lanish hosil bo’lganda, elektron bulutlar o’sha atomlarning yadro markazlararo eng yaqin tog’ri chiziq bo’ylab bir – birini qoplasa, bunday bog’lanishga σ – bog’lanish deyiladi.

Sigma bog’lanish s – s, s – p va p – p gibrid orbitallar o’rtasida hosil bo’ladi.

Barcha yakka bog’lar σ – bog’lanish hisoblanadi.

Ta’rif:σ – bog’lanish tekisligiga perpendikulyar tekislikda elektron bulutlarining o’zaro qoplanishidan hosil bo’lgan bog’lanishga π – pi bog’lanish deyiladi.

π – bog’lanish p – p, p – d va d – d orbitallar orasida hosil bo’ladi.

Qo’sh bog’lardan bittasi, uchbog’lardan ikkitasi π – bog’ hisoblanadi.

σ – bog’lanish atomlar orasidagi eng yaqin masofa bo’ylab amalga oshirilganligi sababli u barqaror bo’ladi. π – bog’lanish esa kuchsizroq bo’ladi.

N ^σN