I-бўлим. Бухгалтерия ҳисоби асослари 1-мавзу. Бухгалтерия ҳисоби, унинг моҳияти ва турлари

Иш вақтидан ташқари ишлар, дам олиш кунлари ва байрам кунларидаги ишлар
учун камида икки ҳисса миқдорида ҳақ тўланади. Тўланадиган ҳақнинг аниқ миқдори жамоа 
шартномасида, агар у тузилмаган бўлса, - иш берувчи томонидан касаба уюшмаси қўмитаси 
ёки ходимларнинг бошқа вакиллик органи билан келишиб белгиланади. 
Байрам ёки дам олиш кунидаги иш ходимнинг хоҳишига қараб бошқа дам олиш куни 
(отгул) бериш билан қопланиши мумкин. Ходимнинг илтимосига биноан иш вақтидан 
ташқари иш учун белгиланган иш вақтидан ташқари бажарилган иш соатларига тенг 
келадиган миқдорда отгул берилиши ҳам мумкин. Байрам ёки дам олиш кунидаги иш ёхуд 
иш вақтидан ташқари бажарилган иш учун бошқа дам олиш куни берилган тақдирда, бундай 
ишлар учун камида бир ҳисса миқдорда меҳнат ҳақи тўланади. (Меҳнат кодексининг 157-
моддаси) 
Вақтинчалик меҳнатга қобилиятсизлик нафақаси ҳисоби.
Вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақаси қуйидаги ҳолларда берилади: 
а) вақтинча меҳнат қобилиятини йўқотиш билан боғлиқ касалликда (шикастланишда); 
б) санаторий-курортларда даволанганда; 
в) касалланган оила аъзосини парваришлаш зарур бўлганда; 
г) карантинда; 
д) сил ёки касб касаллиги туфайли вақтинча бошқа ишга ўтказилганда; 
е) меҳнат қобилиятини тиклаш ёки ясама аъзо (протез) қўйдириш учун реабилитация 
муассасаларига ётқизилганда. 
Бу тўлов суммаларини ҳисоблаш учун асос бўлиб даволаш (тиббий) муассасаларни 
вақтинчалик меҳнатга қобилиятсизлик варағи (бюллетен) бўлиб ҳисобланади. 
Вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақаси меҳнатда майиб бўлган ва касб касаллигига 
чалинганда иш ҳақининг тўлиқ миқдорида, бошқа ҳолларда эса, ходимнинг давлат ижтимоий 
суғуртаси бадалларини тўлаган муддатига (умумий иш стажига), қарамоғидаги вояга етмаган 
болаларининг сони ва бошқа ҳолатларга қараб, иш ҳақининг олтмиш фоизидан юз фоизигача 
миқдорда тўланади. 
Вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақасининг энг кам миқдори қонун ҳужжатларида 
белгиланган энг кам иш ҳақи миқдоридан оз бўлмаслиги ва нафақа ҳисоблаб чиқариладиган 
иш ҳақи миқдоридан ортиб кетмаслиги лозим. 
Қаранг: АВ томонидан 2002 йилнинг 8 майида 1136-сон билан рўйхатга олинган, 
МАИМҚВ буйруғи билан тасдиқланган "Давлат ижтимоий суғуртаси бўйича нафақалар 
тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида" ги Низомнинг 2, 3, 5-§§, 5, 93-103, 107-110-
бандлари.