I. B. Isabayev, F. U. Suvanova, Q. H. Majidov

4.3.7.4.
K 
 guruhi vitaminlari
Yog'da eriydigan vitaminlar jumlasiga antigemorragik ta’sirga ega bo’lgan 
K
guruhining vitaminlari ham kiradi. Ularning yo’qligi yoki yetishmasligi qondagi 
protrombin yetishmasligi tufayli qonagan a'zodan to'xtamasdan qon ketishining 
paydo bo'lishi bilan bog'liq. 
K
vitamini xususiyatlariga ega bo'lgan bir nechta 
moddalar ma'lum, 
ular
naftoxinonning hosilalaridir
. Masalan, 
K
1
vitamini 
quyidagi struktura formulasiga ega: 
K
vitamini minus 20
0
C da atseton yoki spirtdan kristallanadigan och sariq 
yog'simon moddadir. U kuchsiz flyuorestsentlanish xususiyatiga ega. 
K
1
vitaminining yutilish spektrida 243, 248, 261, 270, 323, 239 nm to'lqin 
uzunliklarida yutilish maximumlari mavjud. Atseton eritmasidagi 
K
1
vitamini 

---

268 
ultrabinafsha nurlari bilan nurlantirilganda uning xinon guruhi tuzilishi o'zgaradi 
va u faolligini yo'qotadi. Suvda erimaydi, yog' erituvchilarida eriydi. Vakuumda 
160
0
C ga qadar qizdirilganda biologik faolligini yo'qotmasdan haydaladi. 120
0
C 
harorat ostida 24 soatgacha vaqt davomida qizdirilganda vitamin parchalanmaydi. 
Ishqoriy metall gidroksidlari muhitida 100
0
C haroratda tezda parchalanadi. 
K
 
guruhidagi vitaminlar nasha urug’i moyida sezilarli darajada, kungaboqar, 
surepa va zig'ir moylarida esa kamroq miqdorlarda borligi aniqlangan. 
Tayanch iboralar:
 
Hamroh moddalar, fosfolipidlar, mumlar, azotli asoslar, glitserofosfatidlar, 
karotinoidlar, 
provitamin, 
xlorofillar, 
gossipol, 
analog, 
gossipolyatlar, 
ul’trabinafsha nurlar spektri, letal doza, terpenlar, lipovitaminlar, steroidlar, 
sterinlar, xolesterin.