I. B. Isabayev, F. U. Suvanova, Q. H. Majidov

O’rta 
Ko’knor 
0,25-0,7 
Maxsar (saflor) 
20-50 
Zig’ir 
3-15 
Nasha 
12-26 
Nisbiy zichlik
. Bu ko’rsatkich urug’lar turli to’qimalarining kimyoviy 
tarkibi, namligi va nisbiy zichligi bilan bog’langan. Urug’lar nisbiy zichligi 
qiymati urug’ to’qimalaridagi havo miqdoriga ham bog’liq bo’ladi. Masalan, 
kungaboqar urug’ida havoli to’qimalar 20-35% hajmni egallaydi. 
Ko’pchilik moyli o’simliklar urug’larining nisbiy zichligi 1 dan (suvning 
zichligidan) kichik. Ularda zichligi 0,92 bo’lgan lipidlar ko’pchilikni tashkil 
qiladi. 
Lipidlarning zichligidan tashqari urug’larning nisbiy zichligi anatomik 
tuzilishining xususiyatlari, to’qimalarning zichligi va qoplovchi hamda asosiy 
to’qimalar orasida havoli bo’shliqning mavjudligiga ham bog’liq bo’ladi.
Agar quruq urug’larning nisbiy zichligi 1 dan kichik bo’lsa u urug’larni 
namlash vaqtida ortadi; agar 1 dan katta bo’lsa, urug’larni namlash vaqtida nisbiy 
zichlik kamayadi.
Urug‘larning fizik xossalari - absolyut og‘irligi, nisbiy zichligi va geometrik 
shakli ularning kimyoviy tarkibi bilan bog‘liq (12-jadval). 

---

69 
12-jadval 
Kungaboqar urug’larining fizik-mexanik xossalari 
 
Fraktsiya 
 
Absolyut 
massa, g 
 
Nisbiy 
zichlik 
Miqdori, % 
yadrodagi 
yog’ 
yadrodagi 
oqsil 
luzga 
urug’dagi 
yog’ 
Dastlabki 
turkum 
87,2 
0,722 
59,8 
24,3 
24,2 
45,7 
3 x 3,5 mm fraktsiya, d >7 mm 
Og’ir 
107,8 
0,755 
59,2 
25,9 
23,0 
46,0 
Yengil
90,6 
0,565 
57,1 
26,2 
28,8 
41,2